Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook
Saltar ao contido

Portal:A Coruña

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

A Coruña é unha cidade situada no noroeste de Galiza e bañada polo océano Atlántico, nas rías Altas. É a capital da provincia da Coruña e a cabeza da súa comarca, que ademais do seu propio concello inclúe os de Abegondo, Arteixo, Bergondo, Cambre, Carral, Culleredo, Oleiros e Sada. Despois de Vigo, A Coruña é o segundo concello galego máis poboado; contaba no ano 2015 con 243 870 habitantes, fronte aos 294 098 habitantes da cidade olívica.

A cidade é sede do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, da Delegación do Goberno en Galicia, da Real Academia Galega, do Arquivo do Reino de Galicia e da Forza Loxística Operativa. Dende 1563 foi sede da Real Audiencia de Galicia (permanentemente dende 1612) e foi capital de Rexión Militar ata a súa desaparición en 2002.

O seu emprazamento é privilexiado, xa que se ergue sobre un promontorio na entrada dunha ría nun amplo golfo, o Portus Magnus Artabrorum dos xeógrafos clásicos. O centro da cidade espállase sobre unha península unida a terra firme por un estreito istmo, no que presenta dúas fachadas marítimas distintas: a portuaria (cara á ría da Coruña), de augas tranquilas, e outra de mar aberto, cara á enseada do Orzán, onde se atopan as praias urbanas de Riazor e o Orzán.

Unha das características máis notables que identifican A Coruña constitúena as múltiples e variadas galerías ou miradoiros que presentan nas súas fachadas numerosas casas do século XIX, que deron á Coruña o sobrenome de Cidade de Cristal, sen esquecer as súas numerosas praias, así como o contorno rural, que ofrece múltiples posibilidades de lecer.

Artigo destacado

editar

Marcela Gracia Ibeas e Elisa Sánchez Loriga foron dúas mestras galegas. As dúas mulleres constituíron o primeiro matrimonio entre persoas do mesmo sexo de España do que hai constancia. Ccoñecéronse mentres estudaban na Escola Normal de Mestras da Coruña, onde se formaban as futuras profesoras de ensinanza primaria e a súa amizade deu paso a unha relación máis íntima. Casaron o 8 de xuño de 1901 na Coruña, na igrexa parroquial de San Xurxo, e para acadalo Elisa tivo que adoptar unha identidade masculina e inventar un pasado. A cerimonia foi breve, os padriños deron fe da súa validez e a parella pasou a noite de vodas na pensión Corcubión, na rúa de Santo André. Finalmente, os veciños non puideron seguir indiferentes ante o que, a partir dese intre, deuse en coñecer como o “matrimonio sen home”. A nova da súa voda difundiuse axiña por toda España e por varios países europeos e, como consecuencia disto, foron excomungadas, perderon o seu emprego e ditouse unha orde de busca e captura.

Aínda non se sabe o que aconteceu con elas trala súa fuxida, crese que á Arxentina.

Lugar de interese

editar

A Real Colexiata de Santa María do Campo é un templo católico de estilo románico da cidade da Coruña, declarada Ben de Interese Cultural o 3 de xuño de 1931. Tamén foi coñecida cos apelativos do Mar e do Portal. Chámaselle "do Campo" porque primitivamente estaba fóra dos muros da cidade. Desde moi antigo foi igrexa dos gremios do mar e do comercio.

Existe constancia documental da existencia dun templo románico en 1208 dedicado á Asunción da Virxe. Deste edificio só se conserva a capela maior. Segundo as inscricións que se conservan, a igrexa actual debeu construírse a finais do século XIII e principios do XIV, quedando constituída en parroquia no 1302. Porén non foi ata o ano 1441 cando o arcebispo de Santiago Lope de Mendoza erixiu a igrexa como colexiata, pasando o reitor e os capeláns a constituír un cabido colexial formado por un prior e catro cóengos en 1476. O 24 de marzo de 1494 o papa Alexandre VI concedeulle o título de abadía mediante unha bula. Ao longo da súa historia foi obxecto de numerosas intervencións, finalizando as últimas obras no ano 1899.

Imaxe destacada
Categorías
Biografía destacada

editar

Luis Suárez Miramontes, nado na Coruña, no barrio de Montealto, o 2 de maio de 1935, é un ex futbolista e adestrador de fútbol galego. Xogaba de centrocampista e foi internacional coa selección española. Na actualidade forma parte do equipo técnico do Inter de Milán. Trátase do único Balón de Ouro galego e español, premio que acadou en 1960.

Tras iniciarse no fútbol no Perseverancia, equipo da parrroquia de Santo Tomás, pasou ás categorías inferiores do Deportivo da Coruña. Na tempada 1953–54 pasou a formar parte do primeiro equipo en Primeira División, da man de Carlos Iturraspe, debutando na máxima categoría fronte ao FC Barcelona, e dúas xornadas desoís marcaría o seu primeiro gol como deportivista fronte á Real Sociedad. En 1954 asinou polo equipo azulgrana, gañando nesa época Balón de Ouro (1960). En 1961 recalou no fútbol italiano, xogando primeiramente no Inter de Milán, onde gañou dúas Copas de Europa, e posteriormente na Sampdoria.

Luis Suárez tamén foi adestrador e seleccionador nacional español, sen poder repetir os éxitos que tivera como xogador.

Sabías que...?

editar

Metrosidero da policía local

Este mes

editar

Escola de Arquitectura.


Cita destacada

editar


O meu vello piloto, a quen eu informaba de todo, animoume seriamente a que non fose por mar, senón que fose por terra á Coruña e cruzase o golfo de Biscaia ata La Rochelle.

Daniel Defoe, Robinson Crusoe.

Artigos de calidade e bos


Portais relacionados

editar

Galicia
Galicia

Galicia

Ferrol
Ferrol

Ferrol

Lugo
Lugo

Lugo

Ourense
Ourense

Ourense

Pontevedra
Pontevedra

Pontevedra

Santiago de Compostela
Santiago de Compostela

Santiago de Compostela

Vigo
Vigo

Vigo

Proxectos irmáns

editar

Wikimedia Commons
Wikimedia Commons

en Commons