მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ალექსი შჩუსევი |
---|
|
პირადი ინფორმაცია |
---|
დაბ. თარიღი |
8 ოქტომბერი, 1873(1873-10-08)[[:გერმანიის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Deutsche_Nationalbibliothek]]_[http://d-nb.info/gnd/131620843/_Record_#131620843]_//_ინტეგრირებული_ნორმატიული_ფაილი_—_2012—2016.-1">[1] |
---|
დაბ. ადგილი |
კიშინიოვი[http://bse.sci-lib.com/article125058.html_Большая_советская_энциклопедия]:_[в_30_т.]_/_под_ред._[[:ალექსანდრე_პროხოროვი|А. М. Прохоров]]_—_3-е_изд._—_[[:მოსკოვი|Москва]]:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.-2">[2] |
---|
გარდ. თარიღი |
24 მაისი, 1949(1949-05-24)[http://bse.sci-lib.com/article125058.html_Большая_советская_энциклопедия]:_[в_30_т.]_/_под_ред._[[:ალექსანდრე_პროხოროვი|А. М. Прохоров]]_—_3-е_изд._—_[[:მოსკოვი|Москва]]:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.-2">[2] (75 წლის) |
---|
გარდ. ადგილი |
მოსკოვი[http://bse.sci-lib.com/article125058.html_Большая_советская_энциклопедия]:_[в_30_т.]_/_под_ред._[[:ალექსანდრე_პროხოროვი|А. М. Прохоров]]_—_3-е_изд._—_[[:მოსკოვი|Москва]]:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.-2">[2] |
---|
დასაფლავებულია |
ნოვოდევიჩიეს სასაფლაო |
---|
ნამუშევრები და მიღწევები |
---|
საქმიანობა |
არქიტექტორიArkitekter_verksamma_i_Sverige_—_2014.-3">[3] [http://bse.sci-lib.com/article125058.html_Большая_советская_энциклопедия]:_[в_30_т.]_/_под_ред._[[:ალექსანდრე_პროხოროვი|А. М. Прохоров]]_—_3-е_изд._—_[[:მოსკოვი|Москва]]:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.-2">[2] [https://cs.isabart.org/person/19263_The_Fine_Art_Archive]_—_2003.-4">[4] , რესტავრატორი[http://www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=&role=&nation=&subjectid=500120987_Union_List_of_Artist_Names]_—_2010.-5">[5] , curator, ხელოვნებათმცოდნეCzech_National_Authority_Database-6">[6] , ხელოვნების თეორიტიკოსიCzech_National_Authority_Database-6">[6] და პედაგოგიCzech_National_Authority_Database-6">[6] |
---|
მოქალაქეობა |
რუსეთის იმპერია სსრკ |
---|
მიმართულება |
არტ-ნუვო, კონსტრუქტივიზმი, ნეორენესანსი, ავანგარდიზმი და არტ-დეკო |
---|
ალმა-მატერი |
Higher Art School at the Imperial Academy of Arts |
---|
მნიშვნელოვანი პროექტები |
ლენინის მავზოლეუმი, Kazan I, Kazansky railway station, კომსომოლსკაია და Hotel Moskva |
---|
ჯილდოები |
სტალინური პრემია, ლენინის ორდენი, შრომის წითელი დროშის ორდენი, მედალი „1941-1945 წლების დიდ სამამულო ომში გმირული შრომისათვის“ და მედალი „მოსკოვის დაცვისათვის“ |
---|
|
ალექსი ვიქტორის ძე შჩუსევი (რუს. Алексей Викторович Щчусев; დ. 26 სექტემბერი (8 ოქტომბერი), 1873, კიშინიოვი — გ. 24 მაისი, 1949, მოსკოვი) — რუსი და საბჭოთა არქიტექტორი, სსრკ დამსახურებული არქიტექტორი (1930). სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი (1943).
1891–1897 წლებში ლ. ბენუასთან სწავლობდა პეტერბურგის სამხატვრო აკადემიაში. 1910 წლიდან იყო სამხატვრო აკადემიის აკადემიკოსი, 1926–1929 წლებში — ტრეტიაკოვის გალერეის დირექტორი, 1946–1949 წლებში — მოსკოვის არქიტექტორული მუზეუმის ორგანიზატორი და დირექტორი. პედაგოგიურ მოღვაწეობას ეწეოდა 1913 წლიდან.
განსაკუთრებით ნაყოფიერად მუშაობდა საბჭოთა პერიოდში. 1918-1925 წლებში მონაწილეობდა მოსკოვის რეკონსტრუქციის დამუშავებაში. 1920-იან წლებში ააშენა რამდენიმე შენობა კონსტრუქცივიზმის გავლენით, მათ შორის კურორტოლოგიისა და ფიზიოთერაპიის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტი სოჭში. მისი შემოქმედების მიღწევად ითვლებოდა ვლადიმერ ლენინის მავზოლიუმი მოსკოვში. შჩუსევი ავტორია მარქსიზმ-ლენინიზმის საქართველოს ინსტიტუტის ფილიალის შენობისა (1938) თბილისში და სასტუმრო „ინტურისტისა“ (1939) ბათუმში. მუშაობდა ქალაქთმშენებლობაში. ეკუთვნის დიდი სამამულო ომის დროს დანგრეული ქალაქების: ისტრის, ნოვგოროდის და სხვათა აღდგენის პროექტები. ავტორია 200-მდე სამეცნიერო ნაშრომისა არქიტექტურაში.
- მიღებული აქვს სსრკ სახელმწიფო პრემიები (1941, 1946, 1948, 1952).
- დაჯილდოვეულია ლენინის ორდენით, 2 სხვა ორდენითა და მედლებით.
- ენციკლოპედია „თბილისი“, თბ, 2002, გვ. 929
_2-0">
2.0 [http://bse.sci-lib.com/article125058.html_Большая_советская_энциклопедия]:_[в_30_т.]_/_под_ред._[[:ალექსანდრე_პროხოროვი|А. М. Прохоров]]_—_3-е_изд._—_[[:მოსკოვი|Москва]]:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969._2-1">
2.1 [http://bse.sci-lib.com/article125058.html_Большая_советская_энциклопедия]:_[в_30_т.]_/_под_ред._[[:ალექსანდრე_პროხოროვი|А. М. Прохоров]]_—_3-е_изд._—_[[:მოსკოვი|Москва]]:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.