Cerkiew św. Dymitra w Roztoce Wielkiej
A-772 z dnia 05.09.1964r.[1] | |||||||||||
kościół filialny | |||||||||||
Państwo | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||
Miejscowość | |||||||||||
Adres |
33-336 Roztoka Wielka | ||||||||||
Wyznanie | |||||||||||
Kościół | |||||||||||
Parafia | |||||||||||
Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie gminy Łabowa | |||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego | |||||||||||
49°28′14,5″N 20°55′41,6″E/49,470694 20,928222 |
Cerkiew św. Dymitra w Roztoce Wielkiej – dawna łemkowska cerkiew greckokatolicka wzniesiona w 1819 znajdująca się w Roztoce Wielkiej w gminie Łabowa.
Od 1947 użytkowana jako kościół filialny parafii rzymskokatolickiej Matki Bożej Anielskiej w Nowej Wsi. Obiekt wpisany na listę zabytków w 1964, ale nie włączony do szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego. To typowa cerkiew zachodniołemkowska.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Już w XVII wieku istniała w Roztoce Wielkiej cerkiew[2]. Obecnie istniejącą wzniesiono w 1819. Remontowana w 1881. W 1938 całość wnętrza odnowiono na jubileusz chrztu Rusi[3]. Po 1947 została przejęta przez kościół rzymskokatolicki ponieważ większość mieszkańców wsi wyjechała w 1945 do ZSRR.
-
Elewacja zachodnia
-
Widok ogólny
-
Elewacja południowa
Architektura i wyposażenie
[edytuj | edytuj kod]Jest to budowla drewniana konstrukcji zrębowej, trójdzielna, nieorientowana-prezbiterium skierowane ku północy. Prezbiterium w kształcie kwadratu, z szerszą nawą i babińcem objętym słupami cebulastej wieży z malowaną niebiesko-rudą izbicą z dzwonem z 1695 i drugim Janem Chrzcicielem oraz z sygnaturką z 1981. Dachy kryte blachą typu namiotowego przechodzące w dwuspadowe z baniastymi hełmami. Ściany pokryte gontem.
We wnętrzu płaskie stropy i ściany ozdobione polichromią figuralną z 1940. Na stropie nawy Sąd Ostateczny a na ścianach św. Michał Archanioł zabijający diabła i św. Jerzy zabijający smoka. Nawę od prezbiterium oddziela niekompletny ikonostas z końca XIX wieku. Brakuje środkowych ikon namiestnych i carskie i diakońskie wrota. Zachowały się także klasycystyczne ołtarze i lichtarze, chór muzyczny późnobarokowy z wypukłym parapetem, krucyfiks ludowy z początku XIX wieku.
Wokół cerkwi
[edytuj | edytuj kod]Obok świątyni znajduje się mały cmentarz, na którym stoi kilka starych łemkowskich nagrobków.
-
Widok od strony południowo-zachodniej
-
Elewacja wschodnia
-
2008 rok
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 [dostęp 2015-01-15] .
- ↑ Zbigniew Muzyk, Cerkwie Sądecczyzny, Wydawnictwo Fundacja, Nowy Sącz 2001, wyd. I str.13 ISBN 83-913147-9-0
- ↑ St.Figiel, M.Motek, W.Nowicki, J.Swajdo Beskidy Pascal 2003, str. 149 ISBN 83-7304-160-5
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Hanna Faryna-Paszkiewicz, Małgorzata Omilanowska, Robert Pasieczny: Atlas zabytków architektury w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 569. ISBN 83-01-13478-X.
- Zbigniew Muzyk, Cerkwie Sądecczyzny, Wydawnictwo Fundacja, Nowy Sącz 2001, wyd. I str.13 ISBN 83-913147-9-0
- Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2003, str.109 ISBN 83-89188-08-2
- St.Figiel, M.Motek, W.Nowicki, J.Swajdo Beskidy Pascal 2003, str. 149 ISBN 83-7304-160-5
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Drewniane cerkwie w województwie małopolskim
- Zabytkowe cerkwie w powiecie nowosądeckim
- Obiekty sakralne w gminie Łabowa
- Świątynie pod wezwaniem św. Dymitra
- Zabytkowe kościoły w powiecie nowosądeckim
- Drewniane kościoły w województwie małopolskim
- Roztoka Wielka
- Kościoły w diecezji tarnowskiej
- Budynki w Polsce oddane do użytku w 1819