Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook
Transfiguration pending
Edukira joan

Felidae

Wikipedia, Entziklopedia askea
Felidae
Oligozeno-gaur egun

Sailkapen zientifikoa
KlaseaMammalia
OrdenaCarnivora
SuperfamiliaFeloidea
Familia Felidae
Azpifamiliak

Felidae Carnivora ugaztun ordenako familietako bat da, katuak eta bere ahaideak biltzen dituena. Carnivora ordenako 16 familietatik guztiz haragijalea den bakarra da. Felido ezagunena katua da, orain dela 10.000 urtetik aurrera gizakiekin harremanetan egon dena, baina bestelako felido handiak eta basakatuak ere talde honetan daude.

Gaur egun bi familia baino ez daude: Pantherinae, lehoi, tigre, jaguar eta leopardoekin; eta Felinae, puma, gepardo, basakatu eta karakalarekin, katuez gain.

Lehenengoak Oligozenoan agertu ziren, orain dela 25 milioi urte. Garai aurrehistorikoan Machairodontinae izeneko subfamilia ere existitzen zen, sable-hortzeko katu gisa ezagutzen ditugunak, edo Smilodon.

Filogenia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kladograma hau Piras et al.' 2013an sortu zuten, desagertutako felidoak eta gaur egungo kide nagusiak kontuan hartuta[1]:

 Felidae 
 †Proailurus 
Proailurinae

Proailurus bourbonnensis

Proailurus lemanensis

Proailurus major

 "Pseudaelurus" 
Pseudaelurus lineage
 †Pseudaelurus 

Pseudaelurus quadridentatus

Pseudaelurus cuspidatus

Pseudaelurus guangheesis

Machairodontinae

 †Hyperailurictis 
Hyperailurictis lineage

Hyperailurictis intrepidus

Hyperailurictis marshi

Hyperailurictis stouti

Hyperailurictis validus

Hyperailurictis skinneri

 †Sivaelurus 

Sivaelurus chinjiensis

Styriofelis lineage
 †Styriofelis 

Styriofelis turnauensis

Styriofelis romieviensis

 Felinae 

Felinae

 †Miopanthera 

Miopanthera lorteti

Miopanthera pamiri

Pantherinae

sensu lato
(grade)

Gaur egungoak hemen jasotzen dira[2]:

  Felidae  
Panteraren askasia
  Pantherinae  
  Neofelis  

Neofelis diardi

Neofelis nebulosa

  Panthera  

Panthera tigris

Panthera uncia

Panthera onca

Panthera leo

Panthera pardus

  Felinae  
Karakalaren askasia
  Leptailurus  

Leptailurus serval (L. serval)

  Caracal  

Caracal aurata

Caracal caracal

Ozelotearen askasia
  Leopardus  

Leopardus jacobita

Leopardus pardalis

Leopardus wiedii

Leopardus colocola

Leopardus tigrina

Leopardus guttulus

Leopardus geoffroyi

Leopardus guigna

Pardofelis askasia
  Pardofelis  

Pardofelis marmorata

  Catopuma  

Catopuma badia

Catopuma temminckii

  Lynx  
Lynx askasia

Lynx rufus

Lynx canadensis

Lync lynx

Lynx pardinus

Pumaren askasia
  Acinonyx  

Acinonyx jubatus

  Herpailurus  

Herpailurus yagouaroundi)

  Puma  

Puma concolor)

Leopardoaren leinua
  Otocolobus  

Otocolobus manul

  Prionailurus  

¡¡Prionailurus rubiginosus¡¡

Prionailurus planiceps

Prionailurus viverrinus

Prionailurus bengalensis

Prionailurus javanensis)

  Felis  
Etxeko katuaren leinua

Felis chaus

Felis nigripes

Felis margarita

  wildcats  

Felis bieti

Felis lybica

Felis catus

Felis silvestris

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. (Ingelesez) Piras, Paolo; Maiorino, Leonardo; Teresi, Luciano; Meloro, Carlo; Lucci, Federico; Kotsakis, Tassos; Raia, Pasquale. (2013-11-01). «Bite of the Cats: Relationships between Functional Integration and Mechanical Performance as Revealed by Mandible Geometry» Systematic Biology 62 (6): 878–900.  doi:10.1093/sysbio/syt053. ISSN 1076-836X. (Noiz kontsultatua: 2024-07-02).
  2. (Ingelesez) Li, Gang; Davis, Brian W.; Eizirik, Eduardo; Murphy, William J.. (2016-01-01). «Phylogenomic evidence for ancient hybridization in the genomes of living cats (Felidae)» Genome Research 26 (1): 1–11.  doi:10.1101/gr.186668.114. ISSN 1088-9051. PMID 26518481. PMC PMC4691742. (Noiz kontsultatua: 2024-07-02).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]