Анри Матисс
Анри Эмиль Бенуа Матисс (француз: Henri-Émile-Benoît Matisse, 31.12.1869, Ле-Като, Пикарди, ‒ 3.11.1954, Симьез, Ниццын оршом тойрон), Франциин уран зурааша, hиилүүршэ, уран барималша. Фовизм урасхалай ударидагша тэрэ фовизмын үйлэ ажаллалга богони хугасаада дууһаһаншье XX зууниие түлөөлхэ уралигай зүдхэлтэн болон түлэб һууба. Байгаалида маша дуратай, «үнгын эльбэшэн» гэгдэдэг байгаа.
Намтар
Заһаха1869 ондо Франциин Ле Като-Камбрезида түрөө. Эхилээд хуулиша болохоор зориһоншье һаа, 1890 ондо олгойн эмшэлгэ хэлгэжэ байха үедээ зураг һонирходог боложо зурааша болохоор шэдэн Гюстава Мород шаби ороо. Эхин үеын зурагуудынь реалис зураг олон байһан болобошье Винсент ван Гог, Поль Гоген хоёр нүлөөе абан, сүлөөтэ үнгэ һунган зураха болоо. «Ногоон талын Матисс» (1905 он), «Бүжиг 1» (1909 он) зэргэ үбэрмэсэ үнгэ зохисол бүхы бүтээлнүүдээ туурбижа, Андре Дерень, Морис де Вламинк хоёртой зэргэсэн фовистууд гэгдэхэ болоо. Гэхэдээ фовис хүдэлөөниинь 3 жэлэй дотор сарнижа үгы болоһон ба тэрэнһээ хойшо намуухан, сэдьхэл засам бүтээлнүүд хэжэ эхилээ. Зурааниие дан болгожо, үнгын элирхылэлые сэбэршүүлжэ зурагаа зуража байһаниинь эсэстээ «хэршэлтэ зураг гү, али киригами» болоо. Тэрэнэй хубида хайша бол биирэһээ үлүү бүтээлээ туурбихадань хэрэг боложо байгаа. Киригамиин субарал бүтээл болохо «Джаз» гэхэ зэргэ олон бүтээл бии.