Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook
Прејди на содржината

Главна страница

Од Википедија — слободната енциклопедија

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 145.561 статии на македонски јазик
Избрана статија за оваа седмица
Приказ на Кориолисовата сила
Приказ на Кориолисовата сила

Кориолисова сила — закривиување на предметите во движење кога тие се разгледуваат во вртежен појдовен систем. Во појдовен систем со вртење во насока на стрелките, закривеноста е на лево од движењето на предметот, додека пак вртењето во насоката спротивна на насока на часовникот, закривеноста ќе биде кон десно. Иако препознаена од останатите, математичкиот израз за Кориолисовата сила се појаваува прв пат во научна статија во 1835 година напишана од францускиот научник Гаспар-Гистав Кориолис, како дел од теоријата за воденичарски тркала. Во почетоците на XX век, поимот Кориолисова сила почна да се употребува во поврзаност со метеорологијата.

Њутновите закони за движењето го опишуваат движењето на предметите во (незабрзувачки) инерцијални системи. Кога Њутновите закони се пренесени во истовремен вртежен појдовен систем, се појавуваат Кориолисовата и центрифугалната сила. Двете сили се пропорционални во однос на масата на предметот. Кориолисовата сила пропорционална на стапката на вртење и центрифугалната сила е пропорционална на квадратот на тоа движење. Кориолисовата сила дејствува во насока нормална на оската на вртење и брзината на телото во вртежен систем и è пропорционална на брзината на предметот во вртежен систем. Центрифугалната сила дејствува нанадвор во радијална насока и е пропорционален на растојанието на телото од оската на вртежниот систем. Овие дополнителни сили се наречени инерцијални сили, замислени сили или „псевдосили“. Тие ја дозволуваат Њутновите закони за вртежни системи. Тие се чинителите на исправка кои не постојат при незабрзувачки или инерцијални појдовни системи. (Дознајте повеќе...)


Слика на денот

Набљудувачко окно во склад за муниција кај Дилмен, Германија.
Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Врвот Тумба
Врвот Тумба
На денешен ден…

Денес е 3 август 2024 г.

Настани:

1492  Италијанскиот морепловец Кристофер Колумбо којшто работел за шпанскиот кралски двор со бродовите „Санта Марија“, „Ниња“ и „Пинта“ отпочнал патување за пронаоѓање на морскиот пат кон Индија, а пристигнал до Карибите откривајќи ја Америка.
1909  Во Солун почна Основачкиот конгрес на Народната федеративна партија на која беа усвоени правците и задачите на партијата и беше избрано партиско раководство на чело со Димитар Влахов.
1914  Германија во Првата светска војна ѝ објави војна на Франција.
1936  Џеси Овенс го освојува својот прв златен медал на олимпијадата во Берлин каде во финалната трка го победува Ралф Меткалф.
1949  Кошаркарската асоцијација на САД го добива името Националната кошаркарска асоцијација (НБА).
1960  Нигер се стекнува со независност од Франција.
2002  Турција ја укинува смртната казна
2013  Хасан Рухани доаѓа на функцијата претседател на Иран

Родени:

1832  Иван Зајцхрватски композитор.
1882  Алојз Градниксловенечки поет.
1916  Хосе Мануел Морено — аргентински фудбалер.
1926  Тони Бенетамерикански пејач.
1940  Роско Мичел — американски џез-музичар.
1940  Мартин Шин — американски глумец.
1952  Освалдо Ардилес — аргентински фудбалер.
1959  Коичи Танакајапонски хемичар, добитник на Нобеловата награда.
1963  Џејмс Хетфилд — американски рок-музичар, член на групата „Металика“ (Metallica).
1975  Феликс Брих — германски фудбалски судија.
1979  Еванџелин Лиликанадска глумица.
1982  Виктор Хрјапа — руски кошаркар.
1983  Камерон Вурф — австралиски велосипедист.
1983  Чезаре Бенедети — италијански велосипедист.
1984  Рајан Лохти — американски пливач.
1986  Дарја Домрачева — белоруска биатлонка.
1989  Сем Хачинсон — англиски фудбалер.
1994  Корентан Толисо — француски фудбалер.
1994  Емерсон Палмиери — италијански фудбалер.
1995  Иљја Власов — руски одбојкар.

Починале:

1857  Ежен Сифранцуски писател.
1902  Лазар Москов — македонски револуционер.
1924  Џозеф Конрадбритански писател со полско потекло, автор на „Срце на темнината“.
1979  Бертил Олин — шведски економист и политичар.
1995  Ида Лупино — англиско-американска глумица, режисерка и продуцентка.
Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Други области
  • Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
  • Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
  • На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.
Братски проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

Ризница
Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
Викивести
Вести со права за слободна употреба
Викиречник
Речник и лексикон
Викицитат
Збирка на цитати
Викикниги
Учебници и прирачници со права за слободна употреба
Викиизвор
Библиотека на дела со права за слободна употреба
Викивидови
Именик на видови
Викиуниверзитет
Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
Мета-вики
Усогласување на проектот „Викимедија“
Википодатоци
База на слободни знаења
Википатување
Отворен туристички водич