ਏਕਨਾਥ
ਸੰਤ ਏਕਨਾਥ | |
|---|---|
 ਏਕਨਾਥ 2003 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇੱਕ ਡਾਕ ਟਿਕਟ 'ਤੇ | |
| ਸਿਰਲੇਖ | ਸੰਤ ਏਕਨਾਥ |
| ਨਿੱਜੀ | |
| ਜਨਮ | 1533 ਈਸਵੀ |
| ਮਰਗ | 1599 CE (age 66) |
| ਧਰਮ | ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ |
| ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ |
|
| ਸੰਸਥਾ | |
| ਦਰਸ਼ਨ | Advaita, Varkari |
| ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨ | |
| ਸਾਹਿਤਕ ਕੰਮ | Eknathi Bhagavata, Bhavarth Ramayan, Rukmini Swayamwar Hastamalak, Shukashtak, Swatma-Sukha, Ananda-Lahari, Chiranjeewa-Pad, Geeta-Saar and Prahlad-Vijaya |
| Honors | ਸੰਤ (ਧਰਮ) (ਸੰਤ) |
ਸੰਤ ਏਕਨਾਥ (ਮਰਾਠੀ ਉਚਾਰਨ: [ਏਕਨਾːਥ]) (1533 – 1599),[1] ਜਿਸਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਤ (ਭਗਤ) ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਏਕਨਾਥ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਹਿੰਦੂ ਸੰਤ, ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਅਤੇ ਕਵੀ ਸੀ। ਉਹ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤੇ ਵਿੱਠਲ ਦਾ ਭਗਤ ਸੀ ਅਤੇ ਵਾਰਕਾਰੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਹੈ। ਏਕਨਾਥ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਰਾਠੀ ਸੰਤਾਂ ਗਿਆਨੇਸ਼ਵਰ ਅਤੇ ਨਾਮਦੇਵ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਕ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸਟੀਕ ਵੇਰਵੇ ਅਸਪਸ਼ਟ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਏਕਨਾਥ 16 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਤਿੰਨ-ਚੌਥਾਈ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਸਨ। ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਵਿਸ਼ਵਾਮਿੱਤਰ ਗੋਤਰ ਦੇ ਇੱਕ ਦੇਸਸਥਾ ਰਿਗਵੇਦੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜਨਾਰਾਇਣ ਅਤੇ ਰੁਕਮਿਨੀਬਾਈ ਦੇ ਘਰ ਪੇਥਨ, ਵਰਤਮਾਨ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਅਸ਼ਵਾਲਾਯਨ ਸੂਤਰ ਦਾ ਚੇਲਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕੋਲ ਸ਼ਾਇਦ ਕੁਲਕਰਨੀ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਸੀ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਖਾਤੇ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰਕ ਦੇਵਤਾ ਏਕਵੀਰਾ ਦੇਵੀ (ਜਾਂ ਰੇਣੁਕਾ) ਹੈ।[2]
ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਹੀ ਏਕਨਾਥ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਫਿਰ ਉਸ ਦਾ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਉਸ ਦੇ ਦਾਦਾ ਚਕਰਪਾਨੀ ਨੇ ਕੀਤਾ। ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਪੜਦਾਦਾ ਭਾਣੂਦਾਸ ਵਾਰਕਰੀ ਸੰਪਰਦਾਇ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਤਿਕਾਰਤ ਸੰਤ ਸਨ।[3][4] ਏਕਨਾਥ ਜਨਾਰਦਨ ਸਵਾਮੀ ਦਾ ਚੇਲਾ ਸੀ ਜੋ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤੇ ਦੱਤਾਤ੍ਰੇਯ ਦਾ ਭਗਤ ਸੀ।
ਸਾਹਿਤਕ ਯੋਗਦਾਨ
[ਸੋਧੋ]ਏਕਨਾਥ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥ ਭਗਵਤ ਪੁਰਾਣ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਏਕਨਾਥੀ ਭਗਵਤ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਹਿੰਦੂ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਰਾਮਾਇਣ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਵੀ ਲਿਖਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਾਵਰਥ ਰਾਮਾਇਣ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[5] ਉਸ ਨੇ ਰੁਕਮਿਨੀ ਸਵੈਮਵਰ ਹਸਤਮਲਕ ਦੀ ਵੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਸਾਹਿਤਕ ਟੁਕੜਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 764 ਦਾ (ਕਾਵਿਕ ਮੀਟਰ) ਹੈ ਅਤੇ ਇਸੇ ਨਾਮ ਦੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਭਜਨ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]ਸਰੋਤ
- ↑ Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- ↑ Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- ↑ Novetzke 2013, pp. 141–142
- ↑ Schomer & McLeo 1987, p. 94
- ↑ Keune, Jon Milton (2011). Eknāth Remembered and Reformed: Bhakti, Brahmans, and Untouchables in Marathi Historiography. New York, NY, USA: Columbia University press. p. 32. Retrieved 9 March 2016.[permanent dead link]
ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ
[ਸੋਧੋ]
- knath - A Translation from Bhaktalilamrita by Justin E. Abbott (1927) at archive.org
- Shri Eknathi Bhagwat (Marathi) at archive.org
