Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook
Ir al contenido

Atomo

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000

Atomo (d'o latín atomum, y este d'o griego ατομον, intrestallable) ye a menor cantidat d'un elemento quimico que tien existencia mesma, y que no se puet troixar meyant procesos quimicos.

O concepto d'atomo ya fue proposato por bels filosofos griegos como Democrito y os Epicurios. Sin dembargo fue oblidato dica que o quimico anglés John Dalton revisó a ideya en a suya teoría atomica. En o sieglo XIX, gracias a os treballos d'Avogadro, se principió a distinguir entre atomos y moleculas. A visión moderna d'o suyo tarabidato interno habió d'asperar dica la preba de Rutherford en 1911 y o modelo atomico de Böhr. Bels trobos cientificos posteriors, como a teoría cuantica, y os enantos tecnolochicos, como o microscopio electronico, han permeso de conoixer con mayor detalle as propiedaz fisicas y quimicas d'os atomos.

Atomo d'Helio (no pas a escala)
Atomo d'Helio (no pas a escala)

Encara que a mayor parti d'un atomo ye espacio vueito, os atomos son composatos de particlas mas chicotas. Por comenencia se gosa dividir en:

En o caso d'atomos en estato neutro o numero d'electrons ye identico a lo de protons que ye o que caracteriza a cada elemento quimico. O numero de protons d'un atomo se clama numero atomico y determina a suya posición en a tabla periodica d'os elementos. Os atomos con o mesmo numero atomico, pero distinta masa atómica (por tener diferent numero de neutrons) se claman isotopos.