Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook
Ir al contenido

Ature

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Tasas d'ature en o mundo en 2013

Ature, en o mercau de laboral, fa referencia a la situación d'o ciudadán que no tien treballo y, por ixo tampoco no tien un salario. Se puet definir asinas como a parti d'a población que estando en edat, condicions y disposición de treballar -población activa- no tien un puesto de treballo.[1]

Ta referir-se a o numero d'aturaus d'a población s'emplega a tasa d'ature por país u atro territorio. Amás d'a población activa, en a que s'incluye tanto a os que son treballando como a o conchunto d'os aturaus d'un país, as sociedaz contan con una población inactiva formada por aquels miembros d'a población que no se troban en disposición de treballar, sía por estudios, edat -ninos y mayors u chubilaus-, malautía u cualsiquier atra causa legalment estableixida.

Ta que exista l'ature s'amenista que a persona aturada deseye treballar y que accepte os salarios actuals que pagan en ixe inte. As causas d'ista situación son multiples, producindo como consecuencia diferents tipos d'ature (ciclico, estructural, friccional y monetario). Amás existe l'ature tecnolochico que s'orichina cuan bi ha cambeos en os procesos productivos que fan que as habilidaz d'os treballadors no sian útils.[2]

Tipos d'ature

[editar | modificar o codigo]

A macroeconomía define tres tipos d'ature:

  • L'ature friccional: l'ature que ye debiu a o movimiento normal d'o mercau laboral; incluyindo a os individuos que son cambeando d'ocupación.
  • L'ature estructural: l'ature relacionau con os treballadors que han perdiu a suya faina debiu a que han estau remplazaus por os cambeos estructurals (como l'automatización d'as suyas interpresas) y las suyas habilitaz ya no son requiestas.
  • L'ature ciclico: l'ature que ye relacionau con a disminución u a cayida d'a producción total d'a economía; l'ature ciclico aumenta mientres as recesions economicas y baixa mientres os periodos de prosperidat y creiximiento economico.

Os economistas buscan aconseguir lo que han denominau "plena ocupación". A ocupación plena, manimenos, no significa aconseguir un porcentache de zero d'ature, sino, amugar l'ature nomás a os components friccionals y estructurals (ye decir, disminuir u eliminar l'ature ciclico). Cal decir que bels economistas citan atros nivels u tipos d'ature como l'ature clasico, que se produce cuan o nivel d'o salario que producen as fuerzas d'ufierta y demanda d'o mercau laboral ye mas baixo que o salario real imposau por o gubierno (salario minimo) u por os sendicatos laborals, lo que prevoca un exceso d'ufierta y escasez de faina. Atros tipos d'ature se pueden considerar subcategorías d'os tres nivels debantditos; por eixemplo: l'ature tecnolochico ye un tipo d'ature estructural.

Referencias

[editar | modificar o codigo]
  1. (es) Cfr. Samuelson, Nordhaus, "Economía", McGraw-Hill, Madrid, 2006.
  2. (es) Definición d'ature. www.eco-finanzas.com