Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook
Ir al contenido

Burkhanismo

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Burcanismo u Ak Jang ye una relichión mesianica que ha floreixito entre os pueblos de Gorno Altai entre 1904 y 1930. D'alcuerdo con o burkhanismo un día tornará Oirat Khan, l'antecesor eponimo d'os mongols occidentals u oiratos, que creyoron un antigo imperio en Dzhungaria, vencerá a los rusos y tornará a libertat a los altaicos. Tanto o gubiernL'zarista como o gubierno sovietico han desconfiato d'o burkhanismo, estando prohibito en os periodo comunista.

O burkhanismo da importancia a la literatura epica tradicional pero no vei con buenos uellos a fegura d'o xamán.

Orichen[editar | modificar o codigo]

En abril de 1904 Chel Chelpan (u Chot Chelpanov) y a suya filla adoptiva Chugul Sarok Chandyk tenioron visions d'un caballer vestito de blanco montato a caballo. Esta fegura, a qui posoron Ak-Burcán, ("Burcán Blanco") anunciaba a inminent plegata d'Oirat Khan. Chet y Chugul reunioron a mils d'altaicos pa fer trobadas relichiosas con rezos, a lo prencipio en a val de Tereng.

Os rusos i veyoron un periglo y reprimioron brutalment a los burkhanistas. Chet y Chugul fuoron arrestatos y dimpués en 1906 los posoron en libertat dimpués que se veyese que o burkhanismo no yera una amenaza pa o gubierno zarista.

O investigador Andrei A. Znamenski compara o Burkhanismo con atros movimientos de revitalización relichiosa que han amaneixito en tot o mundo, como por eixemplo a Ghost Dance ("danza d'os espritos") d'os indios norteamericans u o culto a lo Cargo d'os melanesios. Znamenski opina que o principal factor de motivación ye o temor por o desplazamiento por os colons rusos, a rusificación, ser obligatos a pagar impuesto y a conscripción en a mesma base que os campesins rusos.