ايه هو التنوير
ايه هو التنوير ؟ هى مقاله كتبها ايمانويل كانط بعد ما القسيس يوهان فريدريش زولنير سأله ايه هو التنوير ؟ فحدد كانط مفهوم التنوير بانه : خروج الانسان من حالة عدم استخدام عقله اللا لما حد تانى يوجهه و يديله امر عشان يشغل مخه ، و ان الانسان دا بيعتمد علا ناس تانيه زى رجال دين و قاده و سياسيين انهم يفكروله و يقولو له كلام و هو يصدقه و يفضل يكرره من غير ما هو فاهم او مقتنع بيه. كانط كان شايف ان الناس بتعمل كدا بسبب حاجتين :
- دول يا كسلانين ، بيكسلو يفكرو و يشغلو مخهم و معتمدين علا كلام الناس التانيه اللى بتقول لهم معلومات وهما مش فاهميين.
- يا اما جبنا ، مقتنعين او حد اقنعهم بإنهم لو شغلو عقلهم ممكن يئذو نفسهم او انهم يكفرو او يخرجو من الدين.
كل دا بيخلى الانسان عبد بيتحكم فيه الناس اللى بتفكر ليه و بتمنعه انه يفكر لنفسه . كانط كان مؤيد للى عملته الثوره الفرنسيه من حيث انها سمحت للناس و خلتهم يشغلو عقولهم ويحررو نفسهم من استبداد و سيطره رجال الدين و القاده و السياسيين على عقولهم و تحريم عليهم عيشيتهم و منعهم من المناقشه و ظلمهم. بس كانط كان شايف ان احسن حاجه لاصلاح عقل البنى ادم من غير ثورات ممكن يكون بس بالتربيه العقليه و النقديه ، فلو الانسان اتربا علا كدا مش هيسمح لحد انه يسيطر علا عقله و يفكر له ، و مصيره مش هيبقا مرتبط بحالة حكومه معينه ، و بغض النظر عن ان يكون موجود فى البلد وقتها اولى امر محترمين بيدوه حقوقه وللا لاء. كانط كان شايف ان الحريه حاجه اساسيه للتنوير ، حرية استخدام عقلك و انك تشوف وضعك الحالى دا كويس واللا لاء؟...و لو مش كويس تقدر تغيره ازاى؟...و مين المسئول عن الحاله اللى انتا فيها. كل دى اسئله و ردود ممكن تطلع بيها لما تستخدم عقلك. ايمانويل كانط قال ان شعار التنوير هو “اتجرأ عشان تعرف و شغل عقلك ، باللاتينى Sapere aude , بالانجليزى : Dare to know