Przejazd kolejowo-drogowy. Co mówią przepisy?

Przejazd kolejowo-drogowy to miejsce, gdzie przecinają się dwa systemy transportu lądowego. W Polsce jest co najmniej 11 600 takich "skrzyżowań" zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe. Z danych wynika również, że codziennie w całym kraju dochodzi do kilkunastu uszkodzeń szlabanów przed torami.

– Każda taka sytuacja ma wpływ na ruch pociągów – te muszą zwalniać do 20 km/h na odcinku, gdzie znajduje się przejazd – powiedział dziennik.pl Karol Jakubowski, z zespołu prasowego PKP Polskie Linie Kolejowe. – Zgodnie z procedurami bezpieczeństwa, każdy taki przypadek musi być zweryfikowany przez służby PLK. Monitoring zamontowany na skrzyżowaniach dróg z torami jest wykorzystywany do ustalana sprawców takich wydarzeń – wyjaśnił. A tych okazuje się być szokująco dużo. Liczby najlepiej oddają skalę problemu.

Reklama

Kiedy można wjechać na przejazd kolejowy? 3675 nagrań trafiło do policji

Reklama

Kolejarze tylko w 2023 roku przekazali policji 3675 nagrań z monitoringu na przejazdach kolejowo-drogowych, na których zarejestrowano niewłaściwe zachowanie użytkowników dróg. Dla porównania, w 2019 r. było ponad 1400 zgłoszeń do policji. – Zwiększenie liczby wniosków wynika między innymi ze zwiększenia liczby zmodernizowanych przejazdów, na których są zamontowane kamery, a na niektórych także fotoradary – wyjaśnił nam Jakubowski.

Kierowcy, rowerzyści i piesi ponoszą winę za 99 proc. zdarzeń na torach

Przy czym wina za 99 proc. wszystkich zdarzeń na przejazdach kolejowo-drogowych jest po stronie kierowców, motocyklistów, rowerzystów i pieszych. W 2024 roku doszło już do 55 wypadków na torach, rok wcześniej PLK odnotowały 177 takich sytuacji. Podstawowe błędy to m.in. ignorowania znaku "STOP" i świateł na sygnalizatorach, przejeżdżanie pod zamykającymi się rogatkami, omijanie zamkniętych półrogatek, blokowanie przejazdu przez wjeżdżanie na tory bez możliwości zjazdu, niewłaściwe zachowanie, gdy auto zostanie unieruchomione na torach.

Czy trzeba zatrzymać się przed przejazdem kolejowym?

Przepisy jasno określają zasady. Kierowca zbliżając się do przejazdu kolejowego oraz przejeżdżając przez rogatki, ma obowiązek zachować szczególną ostrożność.

– Oznacza to, że musi m.in. prowadzić pojazd z taką prędkością, aby mógł go zatrzymać w bezpiecznym miejscu, gdy nadjeżdża pojazd szynowy lub gdy urządzenie zabezpieczające (red. zapory lub półzapory) albo nadawany sygnał zabrania wjazdu na przejazd – powiedział dziennik.pl nadkomisarz Robert Opas z Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji. – Szczególnie uważać należy podczas warunków, kiedy widoczność jest znacznie ograniczona np. mgła czy deszcz – dodał.

Kierowca BMW wjechał na przejazd kolejowy mimo czerwonego światła i opadających zapór / policja.pl

Czy można wjechać na przejazd kolejowy przed zakończeniem podnoszenia zapory?

Zdaniem policji istnieją przynajmniej cztery najczęstsze przyczyny tragicznych wypadków z udziałem pojazdów szynowych. Dlatego przepisy po nowelizacji zabraniają kierowcy:

  • Objeżdżania opuszczonych zapór lub półzapór oraz wjeżdżania na przejazd, jeżeli opuszczanie ich zostało rozpoczęte lub podnoszenie nie zostało zakończone;
  • Wjeżdżania na przejazd, jeżeli po drugiej stronie przejazdu nie ma miejsca do kontynuowania jazdy;
  • Wyprzedzania pojazdu na przejeździe kolejowym i bezpośrednio przed nim;
  • Omijania pojazdu oczekującego na otwarcie ruchu przez przejazd, jeżeli wymagałoby to wjechania na część jezdni przeznaczoną dla przeciwnego kierunku ruchu.

Zasada kąta prostego i mandat 2000 zł plus 15 punktów karnych

Pierwszy punkt każdy kierowca powinien szczególnie przyjąć do serca. Zapis oznacza, że jeśli ktoś nie poczeka kilku sekund do całkowitego podniesienia szlabanu (zapora skierowana w niebo) i przedwcześnie wjedzie na torowisko, a zauważy to policja (dron lub nieoznakowany patrol) czy też wykroczenie nagrają kamery monitoringu, to w myśl taryfikatora słono zapłaci za niecierpliwość. Zdarza się również, że kierowcy przejeżdżają przez tory nawet gdy pulsujące czerwone światło sygnalizatora zabrania wjazdu, ale szlaban jeszcze nie zaczął się zamykać. W obu sytuacjach mandat to 2000 zł (4000 zł w recydywie), a na konto trafia 15 punktów karnych.

Ponad 6 tys. mandatów za wjazd na czerwonym świetle. Jaka kara za niecierpliwość?

O nieuchronności kary przekonało się już ponad 6 tys. kierowców. Właśnie tyle mandatów za niezatrzymanie się na czerwonym świetle przed przejazdem kolejowo-drogowym od 15 lipca 2023 roku trafiło do sprawców złapanych na gorącym uczynku przez fotoradary zamontowane przy przejazdach kolejowo-drogowych.

Przejazd kolejowo-drogowy / Tomasz Sewastianowicz

Co grozi kierowcy za złamanie zasad obowiązujących na przejazdach kolejowo-drogowych?

  • Naruszenie zakazu objeżdżania opuszczonych zapór lub półzapór oraz wjeżdżania na przejazd, jeśli opuszczanie ich zostało rozpoczęte lub podnoszenie ich nie zostało zakończone – mandat 2000 zł (recydywa w ciągu dwóch lat - 4000 zł) i 15 punktów karnych;
  • Naruszenie wjeżdżania na przejeździe kolejowym za sygnalizator przy sygnale czerwonym, czerwonym migającym lub dwóch na przemian migających sygnałach czerwonych, lub za inne urządzenie nadające te sygnały – mandat 2000 zł (w recydywie 4000 zł) i 15 punktów karnych;
  • Naruszenie zakazu wjeżdżania na przejazd kolejowy, jeśli po jego drugiej stronie nie ma miejsca do kontynuowania jazdy – mandat 2000 zł (w recydywie 4000 zł) i 15 punktów karnych;
  • Omijania pojazdu oczekującego na otwarcie ruchu przez przejazd, jeżeli wymagałoby to wjechania na część jezdni przeznaczoną dla przeciwnego kierunku ruchu – mandat 250 zł i 5 punktów karnych;
  • Przejeżdżanie przez przejazd kolejowy pojazdu lub zespołu pojazdów o długości przekraczającej 10 m i niemogących rozwinąć prędkości powyżej 6 km/h bez uprzedniego upewnienia się, że w czasie potrzebnym na przejazd nie nadjedzie pociąg, lub bez uzgodnienia czasu przejazdu z dróżnikiem kolejowym – mandat do 3000 zł;
  • Naruszenie przez kierującego pojazdem mechanicznym zakazu wyprzedzania pojazdu przy przejeżdżaniu przez tory tramwajowe lub bezpośrednio przed nimi, z wyjątkiem skrzyżowania lub przejazdu tramwajowego, na którym ruch jest kierowany – mandat 1000 zł (2000 zł w recydywie) i 10 punktów karnych.

Pieszy i rowerzysta, czyli mandat 2000 zł za przejazd kolejowy

Pieszy czy rowerzysta także może zostać ukarany za nieprawidłowe pokonywanie przejazdu kolejowego. W tym przypadku mandat wynosi 2000 zł.

  • Wchodzenie na torowisko, gdy zapory lub półzapory są opuszczone lub rozpoczęto ich opuszczanie;
  • Wejście na przejazd kolejowy za sygnalizator lub inne urządzenie nadające sygnały, przy sygnale czerwonym, czerwonym migającym lub dwóch na przemian migających sygnałach.

Oto 7 zasad bezpieczeństwa na przejeździe kolejowo-drogowym

  • Znak STOP oznacza konieczność zatrzymania się przed przejazdem;
  • Czerwone, pulsujące światło to zakaz wjazdu na przejazd;
  • Na przejazd można wjechać tylko wtedy, gdy zapewniony jest zjazd z przejazdu;
  • Zbliżając się do przejazdu, należy zachować szczególną ostrożność i sprawdzić, czy nie nadjeżdża pociąg;
  • Jeśli ktoś jest świadkiem awarii lub innej nieprawidłowości, która jednak nie zagraża życiu, to należy zadzwonić na numer do służb PLK. Będą one mogły zareagować, gdy np. rogatka jest połamana lub uszkodzona, roślinność zasłania widoczność lub oznakowanie przejazdu albo jeśli na przejeździe są zdewastowane czy odwrócone znaki drogowe;
  • W przypadku kiedy samochód znalazł się już na przejeździe między zamkniętymi szlabanami i silnik działa, wówczas kierowca bez zastanowienia powinien wyłamać rogatki i zjechać z torów;
  • Jeśli auto się zepsuło i nie da się go uruchomić, kierowca powinien ewakuować wszystkich pasażerów w bezpieczne miejsce. Zadzwonić na 112 i podać operatorowi numer przejazdu z żółtej naklejki umieszczonej na obudowie napędu rogatkowego od strony torów lub na odwrocie krzyża św. Andrzeja. Dzięki tej informacji zostanie wstrzymany ruch pociągów.
Od 2018 roku każdy przejazd zarządzany przez PKP Polskie Linie Kolejowe jest dodatkowo oznakowany żółtą naklejką, posiadającą indywidualny numer identyfikacyjny / PKP S.A