Məlamətilik

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

İslam

İslam Tarixi

İmanın şərtləri

TövhidMələklər
KitablarPeyğəmbərlər
MəadAxirət
Qəza ve Taleh

İslamın beş şərti

Kəlmeyi-şəhadətNamaz
OrucHəcc
Zəkat

Etiqad məzhəbləri
ƏşərilərMatüridilərQədərilər (Mötəzililər)CəbrilərMürcilərCəhmiyyəMüşəbbihilərSələfilər
Fiqh məzhəbləri
Sünnilər:
HənəfilərMalikilərŞafiilərHənbəlilər
Yox olmuş məzhəblər:
ZahirilərAuzailərLeysilərSəvrilərCəririlər

Şiələr:
İmamilər (Cəfərilər (ƏxbarilərÜsulilərŞeyxilər)ƏləvilərƏnsarilərQızılbaşlar) • Zeydilər
İsmaililər (QərmətilərXaşxaşilərFəthilərXəttabilər)VaqifiyyəRafizilər (Batinilər)QeysanilərXürrəmilərBaziğiyyəQurabiyyə
Xaricilər:
MühakkiməƏcrədilər (MeymunilərSəələbilər) • ƏzraqilərBəyhəsilərİbadilərNəcdatilərSüfrilər

Həmçinin bax

SufilərYəsəvilikNəqşibəndilikSührəvərdilikXəlvətilikSəfəvilikBayramilikBəktaşilikCəlvətilikCərrahilikÇiştiyyəEhqaqiyəGülşənilikHürufilikKübravilikMəlamətilikMövləvilikNemətullahiyyəNöqtəvilikQələndərilikQadiriyyəRahmaniyyəRifailikRövşənilərSənusilərŞaziliyyəZahidiyyəNüseyrilərDruzlarİslam fəlsəfəsi

Məlamətilik — sufi təriqəti.

Xorasanda Həmdun Kəssar (ö. 884-cü il) tərəfindən yaradılmış bu təriqətin təliminin əsasında "məlamət" adlandırılan, insanın günahkar mahiyyətinə görə, ilk növbədə özünü təqsirləndirməsi, məzəmmət etməsi ideyası durur. Buna görə də, təriqət mənsubları Allaha səmimi ibadət etməyi, Onun mərhəmətinə can atmağı önə çəkib, bir çox din xadimlərinə xas olan "möminlik görüntüsü"ndən qaçmağı lazım bilərmişlər.

Məlamətilər mənəvi təcrübələrində, yaxud gündəlik həyatlarında uğurlarından və ya uğursuzluqlarından danışmamağa üstünlük verərmişlər. Onlar sirr saxlamağa böyük həssaslıqla yanaşırmışlar. Məlamətilər mənəvi qapanmanı bəyənməmiş və "tərki-dünyalığı" yalnız cəmiyyət içində yaşamaqla əldə etməyin tərəfdarı olmuşlar. Onların fikrincə, insan gündəlik həyatını olduğu kimi yaşamalı və hər şeyi Allahı xatırlayaraq etməlidir. Allaha hər an yaxın olmaq, Onun adı ilə bütün işləri görmək ideyası məlamətilərin ən yüksək amallarıdır.

  • Müəllif: Aydın Əlizadə- "Cəmiyyət və Din" qəzeti