Transplantasiya

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Müqəddəs Kosmas və Damian tərəfindən mələklərin köməkliyi ilə aparılan ayaq transplantasiyası

Transplantasiya və ya orqan nəqliinsan orqanizminin bir hissəsinin digər insana köçürülməsi.

Dünyada ilk orqan transplantasiyası əməliyyatı 1883-cü ildə isveçrəli cərrah Teodor Koxer aparılmışdır: o, gənc kişidə qalxanabənzər vəzi dərialtı qarın nahiyyəsinə köçürmüşdür[1].

Donordan asılı olaraq orqan köçürülməsi bir neçə cür olur:

  • avtogen (avtoloq) transplantasiya — eyni insanın bədəninin bir bölgəsindən digər bölgəsinə toxuma köçürülməsi,
  • allogen transplantasiya — bir insandan başqasına aparılan orqan (toxuma) köçürülməsi,
    • izogen (singen) transplantasiya zamanı monoziqot (tək yumurta) əkizlərdə orqan köçürülməsi.
  • ksenotransplantasiya — bir heyvan növündən başqasına orqan (toxuma) köçürülməsi,
  • süni orqanlar,
  • kök hüceyrələrdən orqanların klonlaşdırılması.

Orqanın nəql edildiyi yerdən asılı olaraq üç cür transplantasiya növü olur:

  • izotop — orqanın köçürülmə yeri və toxuması eynidir (məs., pankreas ada hüceyrələrin transplantasiyası),
  • ortotop — orqanın köçürülmə yeri eynidir (məs., ürək transplantasiyası),
  • heterotop — orqanın köçürülmə yeri eyni deyil (məs., böyrək transplantasiyası).

Köçürülmüş orqan və toxumalar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Göstərişlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

[13]

Əməliyyatdan sonrakı dövr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. "Organspende – Die Geschichte der Organtransplantation". 2013-12-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-07.
  2. Donald M Botta Jr, MD — Heart transplantation Arxivləşdirilib 2022-09-29 at the Wayback Machine. eMedicine.
  3. Richard E Chinnock, MD — Pediatric heart transplantation Arxivləşdirilib 2022-08-16 at the Wayback Machine. eMedicine.
  4. Albert Faro, MD — Pediatric lung transplantation Arxivləşdirilib 2022-01-23 at the Wayback Machine. eMedicine.
  5. David Hatch, MD — Pediatric kidney transplantation Arxivləşdirilib 2022-06-05 at the Wayback Machine. eMedicine.
  6. Cosme Manzarbeitia, MD — Liver transplantation Arxivləşdirilib 2022-08-30 at the Wayback Machine. eMedicine.
  7. David A Axelrod, MD — Split liver transplantation Arxivləşdirilib 2022-09-03 at the Wayback Machine. eMedicine.
  8. Dixon B Kaufman, MD — Pancreas transplantation Arxivləşdirilib 2022-06-01 at the Wayback Machine. eMedicine.
  9. Stuart M Greenstein, MD — İntestinal transplantation Arxivləşdirilib 2022-01-21 at the Wayback Machine. eMedicine.
  10. Seigo Nishida, MD — Pediatric Intestinal and Multivisceral Transplantation. eMedicine.
  11. Ajay Perumbeti, MD — Hematopoietic stem cell Transplantation Arxivləşdirilib 2022-09-29 at the Wayback Machine. eMedicine.
  12. Bardia Amirlak, MD — Hand transplantation Arxivləşdirilib 2022-08-08 at the Wayback Machine. eMedicine.
  13. "İnsan orqan və (və ya) toxumalarının transplantasiyası haqqında Azərbaycan respubliksaının qanunu". 2021-11-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-07.