Томская вобласць

Томская вобласць
Герб Сцяг
Краіна	Расія
Уваходзіць у	Расія (1991—?)
Адміністрацыйны цэнтр	Томск
Дата ўтварэння	13 жніўня 1944
Кіраўнік	Уладзімір Уладзіміравіч Мазур[d]
Насельніцтва	▼1 070 339 чал. (1 студзеня 2021)
Плошча	316 900 км²
Часавы пояс	KRAT, UTC+7 і Азія/Томск[d]
Код ISO 3166-2	RU-TOM
Код аўтам. нумароў	70
Афіцыйны сайт (руск.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Томская вобласць (руск.: Томская область) — суб’ект Расійскай Федэрацыі, які размешчаны на ўсходзе Заходняй Сібіры. Адміністрацыйны цэнтр — Томск. Утворана 13 жніўня 1944 года.

Прырода

Плошча вобласці 316,9 тысяч км² (16-е месца па плошчы сярод суб’ектаў Расійскай Федэрацыі), што складае 1,9 % ад агульнай тэрыторыі Расіі. Працягласць з поўначы на поўдзень — каля 600 км, з захаду на ўсход — 780 км. Такім чынам, па плошчы Томская вобласць прыкладна на 1,5 % больш за Польшчу (і амаль у 40 раз менш за Польшчу па насельніцтве). Томская вобласць мяжуе на поўначы з Цюменскай вобласцю і Ханты-Мансійскай аўтаномнай акругай, на поўдні — з Кемераўскай і Новасібірскай абласцямі, на захадзе — з Омскай вобласцю, на ўсходзе з Краснаярскім краем.

Вялікая частка тэрыторыі вобласці цяжкадаступная, бо ўяўляе сабою тайгу (лясы займаюць 63 % плошчы) і балоты (28,9 %, у прыватнасці самае буйнае ў свеце Васюганскае балота). Самы высокі пункт вобласці — 274 м над узроўнем мора, самы нізкі — 34 м над узроўнем мора. Найбуйнейшае возера — Мірнае (Парабельскі раён), плошча люстэрка 18,3 км².

Клімат рэзка кантынентальны. Галоўная рака — Об, перасякае вобласць па дыяганалі з паўднёвага ўсходу на паўночны захад, дзелячы вобласць на дзве амаль роўныя часткі.

Насельніцтва і гаспадарка

Насельніцтва 1036,5 тыс. чалавек (1.01.2006), з якіх у гарадах пражываюць 68,1 %. Нацыянальны склад: рускія — 88,2 %, украінцы — 2,6, татары — 2,1 %.

Год Колькасць 1959 746 800 1987 983 000 1989 1 001 600 Год Колькасць 1998 1 072 000 2000 1 068 000 2015 1 074 500 Год Колькасць 2016 1 076 959 2018 1 078 280 2021 1 070 339

Падзяляецца на 16 раёнаў. Буйнейшыя гарады: Томск, Северск.

Галоўныя галіны прамысловасці — машынабудаванне і металаапрацоўка, лясная і нафтавая. Усе машынабудаўнічыя і металаапрацоўчыя прадпрыемствы сканцэнтраваны галоўным чынам у Томску і часткова ў Калпашава і Северску. Найбуйнейшыя лесазаводы — Магачынскі, Кецкі, Асінаўскі і Томскі. Нафтаздабыча вядзецца ў асноўным на паўночным захадзе і захадзе вобласці, у раёне сяла Аляксандраўскае і басейне ракі Васюган. У раёне Томска размешчаны буйны нафтахімічны камбінат.

Сельскагаспадарчыя ўгоддзі займаюць каля 5 % тэрыторыі вобласці. Тут у невялікіх колькасцях вырошчваюць пшаніцу, лён, бульба і гародніна. Разводзяць буйная рагатая жывёла, свіней, авечак і коз, хатніх птушак. Развітыя пушная здабыча (вавёрка, собаль, андатра, каланок) і зверагадоўля (серабрыста-чорная лісіца).

Пасёлкі

• Кафтанчыкава

Вядомыя асобы

• Інакенцій Смактуноўскі (1925—1994) — савецкі і расійскі акцёр тэатра і кіно
• Сандра Калніетэ (нар. 1952) — латвійская палітык.

Літаратура

• Смалякоў Г. С. То́мская во́бласць // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 485—486. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• То́мская о́бласть // Т. 26. Тихоходки — Ульяново. — М. : Советская энциклопедия, 1977. — С. 65—66. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• То́мская о́бласть // Большой словарь географических названий (руск.) / Гл. ред. В. М. Котляков. — Екатеринбург: У-Фактория, 2003. — С. 646. — 832 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-94799-148-9.
• То́мская о́бласть // Географический энциклопедический словарь: Географические названия (руск.) / Гл. ред. А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев (зам. гл. ред.) и др. — 2-е изд., исправл. и дополн. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 483. — 592 с. — 210 000 экз. — ISBN 5-85270-057-6.

Спасылкі

• Афіцыйны сайт Архівавана 19 ліпеня 2009.

Адміністрацыйны падзел Расіі   

Рэспублікі

• Адыгея
• Алтай
• Башкартастан
• Бурація
• Дагестан
• ДНР¹
• Інгушэція
• Кабардзіна-Балкарыя
• Калмыкія
• Карачаева-Чаркесія
• Карэлія
• Комі
• Крым¹
• ЛНР¹
• Мардовія
• Марый Эл
• Паўночная Асеція
• Татарстан
• Тува
• Удмурція
• Хакасія
• Чачня
• Чувашыя
• Якуція

Краі

• Алтайскі
• Забайкальскі
• Камчацкі
• Краснадарскі
• Краснаярскі
• Пермскі
• Прыморскі
• Стаўрапольскі
• Хабараўскі

Вобласці

• Амурская
• Арлоўская
• Архангельская
• Арэнбургская
• Астраханская
• Белгародская
• Бранская
• Валагодская
• Валгаградская
• Варонежская
• Запарожская¹
• Іванаўская
• Іркуцкая
• Калінінградская
• Калужская
• Кастрамская
• Кемераўская
• Кіраўская
• Курганская
• Курская
• Ленінградская
• Ліпецкая
• Магаданская
• Маскоўская
• Мурманская
• Наўгародская
• Ніжагародская
• Новасібірская
• Омская
• Пензенская
• Пскоўская
• Разанская
• Растоўская
• Самарская
• Саратаўская
• Сахалінская
• Смаленская
• Свярдлоўская
• Тамбоўская
• Томская
• Тульская
• Уладзімірская
• Ульянаўская
• Херсонская¹
• Цвярская
• Цюменская
• Чалябінская
• Яраслаўская

Гарады федэральнага значэння

• Масква
• Санкт-Пецярбург
• Севастопаль¹

Аўтаномная вобласць

• Яўрэйская

Аўтаномныя акругі

• Ненецкая
• Ханты-Мансійская
• Чукоцкая
• Ямала-Ненецкая

Скасаваныя

• Агінская Бурацкая аўтаномная акруга
• Камчацкая вобласць
• Карацкая аўтаномная акруга
• Комі-Пярмяцкая аўтаномная акруга
• Пермская вобласць
• Таймырская (Далгана-Ненецкая) аўтаномная акруга
• Усць-Ардынская Бурацкая аўтаномная акруга
• Чыцінская вобласць
• Эвенкійская аўтаномная акруга

Федэральныя акругі

• Далёкаўсходняя
• Паўднёвая
• Паўночна-Заходняя
• Прыволжская
• Сібірская
• Уральская
• Цэнтральная

¹ — на міжнародна прызнаных тэрыторыях Украіны, анексаваных Расіяй у 2014 і 2022 гадах.

 

  Слоўнікі і энцыклапедыі