Сана

Горад Сана صنعاء Краіна Емен Каардынаты 15°21′ пн. ш. 44°12′ у. д. Першая згадка I стагоддзе Плошча 3 450 ± 1 км² Вышыня цэнтра 2200 м Насельніцтва 1 937 451 чалавек (2005) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код 01 Афіцыйны сайт sanaacity.com Сана на карце Емена

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сана (араб. صنعاء‎‎‎) — сталіца і найбуйнейшы горад Емена; на захадзе краіны ў міжгорнай даліне на вышыні 2400 метраў. 1,7 млн жыхароў (2004). Вузел аўтадарог, у тым ліку да порта Хадэйда на Чырвоным моры. Міжнародны аэрапорт. Прамысловасць: тэкстыльная, металаапрацоўчая, мэблевая, тытунёвая, кансервавая, абутковая. Буйны цэнтр саматужнай вытворчасці залатых, срэбраных, медных вырабаў, тканін. Універсітэт. Моцна пацярпеў ад землетрасення 1982 года.

Гісторыя

Вядома з 1 стагоддзя. Ролю палітычнага цэнтра пачала адыграваць у 6 стагоддзі. У Сярэднявеччы праз Сану праходзілі гандлёвыя шляхі з Эфіопіі і Індыі ў Міжземнамор'е. З сярэдзіны 7 стагоддзя Сана — рэзідэнцыя намеснікаў арабскіх халіфаў, з сярэдзіны 9 стагоддзя сталіца самастойнай дзяржавы Яфурыдаў. У 11-15 стагоддзях у складзе розных дзяржаўных утварэнняў Паўднёвай Аравіі. З сярэдзіны 17 стагоддзя рэзідэнцыя зейдзіцкіх імамаў Емена. У 1871 годзе зноў занята туркамі. У 1911 годзе горад захапіў імам Ях'я, які ў 1918 годзе зрабіў Сану сталіцай Еменескага каралеўства. У 1962-90 гадах сталіца Еменскай Арабскай Рэспублікі, з 1990 года — Емена.

Архітэктура

Старажытны горад складаецца з двух частак, якія ў плане складаюць васьмёрку. Ён абнесены сцяной вышынёй 9 метраў з паўкруглымі вежамі і шматлікімі брамамі. На стыку 2 гарадскіх тэрыторый — 7-павярховы палацавы комплекс (былы палац імама). У найбольш старажытнай частцы горада знаходзяцца цытадэль, караван-сарай, медрэсэ, рынкі, сярэднявечныя лазні, мячэці аль-Джама аль Кебір, ці Вялікая мячэць (7-12 ст.), Бакіліджэ (17 ст.). Разнастайнасцю вылучаецца жылая забудова: 3-7-павярховыя вежападобныя дамы з каменю і цэглы, пастаўленыя блізка адзін да данаго. Іх фасады з пабеленымі вапнай фрызамі аздоблены разнымі аркадамі, ажурнымі драўлянымі панэлямі, аконныя праёмы з каляровымі вітражамі. У заходняй частцы Саны (Садовы горад), пабудаванай у 17-20 стагоддзі, пераважаюць асабнякі з садамі, абнесеныя сценамі. Сучасныя будынкі спалучаюць традыцыйныя элементы з новымі тэхналогіямі і будаўнічымі матэрыяламі: Цэнтральны банк, Рэспубліканскі палац, Акадэмія паліцыі, гатэль «Таж Саба». Стары горад уключаны ў Спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.

Насельніцтва

Год Колькасць 1974 134 600 1986 430 000 1993 927 000 Год Колькасць 1994 954 448 2003 2 300 000 2005 2 431 649 Год Колькасць 2009 2 022 867 2012 2 575 347 2015 2 957 000

Гарады-пабрацімы

•  Аман, Іарданія (1989)
•  Анкара, Турцыя
•  Багдад, Ірак
•  Душанбэ, Таджыкістан
•  Конья, Турцыя
•  Тэгеран, Іран

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
• Сана́ // Т. 22. Ремень — Сафи. — М. : Советская энциклопедия, 1975. — С. 553—554. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• Сана́ // Большой словарь географических названий (руск.) / Гл. ред. В. М. Котляков. — Екатеринбург: У-Фактория, 2003. — С. 551. — 832 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-94799-148-9.
• Сана́ // Географические названия мира: Топонимический словарь: Ок. 5000 единиц (руск.) / Е. М. Поспелов; Отв. ред. P. A. Агеева. — 2-е изд., стереотип.. — М.: Русские сло­вари: ООО «Издательство Астрель»: ООО «Издательство ACT», 2002. — С. 578. — 512 с. — ISBN 5-17-001389-2 (ООО «Издательство ACT»), ISBN 5-271-00446-5 (ООО «Издательство Астрель»), ISBN 5-93259-014-9 (Издательство «Русские словари»).
• Сана́ // Энциклопедический географический словарь (руск.). — М.: РИПОЛ классик, 2011. — С. 551. — 800 с. — (Словари но­вого века). — 5 000 экз. — ISBN 978-5-386-03063-6.

 

  Тэматычныя сайты