5 жніўня

	← жнівень →
	2024

5 жніўня — дзвесце сямнаццаты (дзвесце васямнаццаты ў высакосны год) дзень года па Грыгарыянскім календары.

Падзеі

25: Пад прымусам сваіх прыхільнікаў Лю Сю абвяшчае сябе імператарам Кітая. Пад імем Гуан У-дзі ён засноўвае усходнюю дынастыю Хань.
642: У бітве пры Мазерфельдзе Пенда кароль Мерсіі, апошні паганскі кароль англасаксаў, перамагае хрысціянскага караля Освальда Нартумбрыйскага. У гэтай бітве Освальд загінуў, пазней прылічаны да святых.
1100: Генрых I Баклерк быў каранаваны як кароль Англіі.
1262: Войскі Міндоўга і Шварна нанеслі паражэнне мазавецкаму рыцарству пад Длугасёдламі.
1506: Адбылася бітва пад Клецкам, войска Крымскага ханства разбіта арміяй ВКЛ.
1529: Скончылася Другая Італьянская вайна.
1619: У час Трыццацігадовай вайны адбылася бітва пры Вестэрніцэ.
1772: Адбыўся першы падзел Рэчы Паспалітай паміж Расіяй, Прусіяй і Аўстра-Венгрыяй.
1918: Пачалося леваэсэраўскае Аршанскае паўстанне.
1919: На тэрыторыi Лiтвы пачалi дзейнiчаць новыя грошы — Талоны.
2013: Пачалася этнаграфічная экспедыцыя «Горкі-2013», арганізаваная Студэнцкім этнаграфічным таварыствам.

Нарадзіліся

1540: Жазеф Жуст Скалігер, французскі гуманіст-філолаг
1802: Нільс Хенрык Абель, вядомы нарвежскі матэматык (пам. 6.4.1829)
1811: Амбруаз Тама, французскі кампазітар
1813 Івар Осэн, нарвежскі вучоны, стваральнік нюнорска (пам. 23.09.1896)
1815: Эдвард Джон Эйр, англійскі даследчык Аўстраліі (пам. 30.11.1901)
1844: Ілья Рэпін, рускі мастак (пам. 29.9.1930)
1850: Гі дэ Мапасан, французскі пісьменнік
1924: Аркадзь Жураўскі, беларускі мовазнавец (пам. 9.1.2009)
1925: Альберт Эшэнмозер, швейцарскі хімік
1930: Ніл Армстранг, амерыканскі астранаўт (пам. 25.08.2012)
1940: Элізабет Дэпардзьё, французская актрыса
1947: Віталь Скалабан, беларускі гісторык, літаратуразнавец
1947: Віктар Пятровіч Маркавец, беларускі жывапісец
1950: Розі Мітэрмаер, нямецкая гарналыжніца
1968: Марын Ле Пен, французскі палітык

Памерлі

882: Людовік III, кароль Францыі
1585: Ярмак, заваёўнік Сібіры
1638: Петэр Мінёйт, галандскі палітычны дзеяч
1661: Карнеліс Янсенс ван Кёлен, нідэрландскі жывапісец
1662: Казімір Валадковіч, дзеяч каталіцкай царквы
1807: Жанна Барэ, французская падарожніца
1864: Рамуальд Траўгут, генерал, удзельнік паўстання 1863-64, адзін з яго кіраўнікоў
1895: Фрыдрых Энгельс, нямецкі філосаф і эканаміст
1908: Валерый Урублеўскі, беларускі і польскі рэвалюцыянер
1940: Фрэдэрык Кук, амерыканскі ўрач, палярны падарожнік
1941: Алесь Пруднікаў, беларускі паэт (нар. 14.5.1910)
1946: Вільгельм Маркс, рэйхсканцлер Веймарскай рэспублікі
1962: Мэрылін Манро, амерыканская кіназорка
1977: Макс Каўс, нямецкі мастак
2011: Анджэй Лепер, польскі палітык
2015: Ана Атэрлі, партугальская паэтэса

Святкуюць

Міжнародны дзень піва
Буркіна-Фасо: Дзень незалежнасці
Харватыя: Дзень перамогі