1945.
(Preusmjereno sa 1945)
| Godine:
◄◄ | ◄ | 1941. | 1942. | 1943. | 1944. | 1945. | 1946. | 1947. | 1948. | 1949. | ► | ►► |
| Decenije:
◄ | 1910-e | 1920-e | 1930-e | 1940-e | 1950-e | 1960-e | 1970-e | ► |
| Vijekovi: |
1945. (MCMXLV) je uobičajena godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru, 1945. godina Common Era (CE) i Anno Domini (AD), 945. godina 2. milenija, 45. godina 20. stoljeća, i 6. godina decenije 1940-ih.
1945. označio je kraj Drugog svjetskog rata i pad nacističke Njemačke i Japanskog carstva. To je ujedno i godina oslobođenja koncentracionih logora i jedina godina u kojoj je u borbi korišteno atomsko oružje.
| Gregorijanski kalendar | 1945 MCMXLV |
| Ab Urbe condita | 2698 |
| Asirski kalendar | 6695 |
| Bahá'í kalendar | 101–102 |
| Bengalski kalendar | 1352 |
| Berberski kalendar | 2895 |
| Budistički kalendar | 2489 |
| Burmanski kalendar | 1307 |
| Bizantijski kalendar | 7453–7454 |
| Kineski kalendar | 甲申年 (Drveni Majmun) 4641 ili 4581 — do — 乙酉年 (Drveni Pijetao) 4642 ili 4582 |
| Koptski kalendar | 1661–1662 |
| Diskordijanski kalendar | 3111 |
| Etiopijski kalendar | 1937–1938 |
| Hebrejski kalendar | 5705–5706 |
| Hinduski kalendari | |
| - Vikram Samvat | 2001–2002 |
| - Šaka Samvat | 1867–1868 |
| - Kali Juga | 5046–5047 |
| Holocenski kalendar | 11945 |
| Igbo kalendar | 945–946 |
| Iranski kalendar | 1323–1324 |
| Islamski kalendar | 1364–1365 |
| Džuče kalendar | 34 |
| Julijanski kalendar | Gregorijanski minus 13 dana |
| Korejski kalendar | 4278 |
| Minguo kalendar | Tajvan 34 民國34年 |
| Tajlandski solarni kalendar | 2488 |
Događaji
[uredi | uredi izvor]- Književnik Ćamil Sijarić izabran za poziciju sekretara Suda narodne časti u Banjaluci
- Gradski narodni odbor Sarajeva donosi odluku o postepenom rušenju Baščaršije, misleći da stari trgovački centar nema ulogu u modernom gradu.
- Bošnjački aktivist Ademaga Mešić je zbog aktivnosti koje se protive interesima Komunističke vlasti osuđen na doživotnu robiju.
- Prva dramska predstava poslije oslobođenja Zagreba – Najezda Leonova u izvedbi Kazališta narodnog oslobođenja.
- Objavljeni romani Ive Andrića "Na Drini ćuprija", "Travnička hronika" i "Gospođica", napisani u Beogradu tokom rata.
- Atomski napad na Hiroshimu i Nagasaki.
Januar
[uredi | uredi izvor]- Održana 2. dodjela "Zlatnog globusa";
- 27. januar – Od strane sovjetske Crvene Armije oslobođen nacistički koncentracioni logor Auschwitz.
Februar
[uredi | uredi izvor]Mart
[uredi | uredi izvor]April
[uredi | uredi izvor]- 1. april – Iskrcavanjem američkih trupa na japanski otok Okinava počela posljednja etapa u prodiranju savezničkih snaga prem Japanu u Drugom svjetskom ratu.
- 3. april – U Skoplju otvoreno Makedonsko narodno pozorište sa predstavom "Platon Krečet", sovjetskog pisca Aleksandra Kornejčuka;
- 4. april – Crvena armija (SSSR) oslobodila Mađarsku.
- 6. april – Partizani oslobodili Sarajevo.
- 30. april – Hitler počinio samoubistvo.
Maj
[uredi | uredi izvor]- 1. maj – Oslobođenje Trsta.
- 8. maj – Njemačka potpisala kapitulaciju.
- 9. maj – Dan pobjede nad fašizmom.
- 15. maj – Završene ratne operacije u Jugoslaviji i Drugi svjetski rat.
Juni
[uredi | uredi izvor]- 26. juni – U San Francisku završena Konferencija Ujedinjenih nacija o međunarodnoj organizaciji, čiji je rezultat bilo potpisivanje Povelje UN-a, koja je stupila na snagu 24. oktobra.
Juli
[uredi | uredi izvor]- 16. juli – Prva test-eksplozija atomske bombe sa 6 kg plutonija izvedena u Alamogordu (Novi Meksiko).
August
[uredi | uredi izvor]- 7. august – U Beogradu održano Treće zasjedanje AVNOJ-a;
Septembar
[uredi | uredi izvor]Oktobar
[uredi | uredi izvor]- 24. oktobar – Na snagu je stupila Povelja UN-a, kojom je osnovana Organizacija Ujedinjenih naroda.
Novembar
[uredi | uredi izvor]- 11. novembar – Na prvim poslijeratnim izborima izabrana Ustavotvorna skupština Demokratske Federativne Jugoslavije.
- 13. novembar – Charles de Gaulle izabran za predsjednika Francuske.
- 15. novembar – Gabriela Mistral postala prva Latinoamerikanka koja je dobila Nobelovu nagradu za književnost.
- 20. novembar – Započelo suđenje 24 nacistička kriminalca u Palači Pravde u Nürnbergu.
- 20. novembar – Saveznička Kontrolna komisija dozvolila preseljenje 6 miliona Nijemaca iz Austrije, Poljske i Mađarske u Zapadnu Njemačku.
- 27. novembar – Norveška postala članica Ujedinjenih Naroda.
Decembar
[uredi | uredi izvor]- 29. decembar – Na trećem zasjedanju AVNOJ-a u Beogradu službeno ime Demokratska Federativna Jugoslavija (DFJ) je promjenjeno u Federativna Narodna Republika Jugoslavija (FNRJ), da bi konačno državna zajednica 7. aprila 1963. dobila ime Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija (SFRJ).
1945. u temama
[uredi | uredi izvor]- Objavljena Gospođica Ive Andrića
- Objavljena Travnička hronika Ive Andrića
- Objavljena knjiga poema Stojanka majka Knežopoljka Skendera Kulenovića
Rođeni
[uredi | uredi izvor]- Nepoznat datum – Ivan Čerešnješ, bosanskohercegovački i izraelski arhitekta
Januar
[uredi | uredi izvor]- 2. januar – Slobodan Praljak, bosanskohercegovački i hrvatski general te penzionisani general major Hrvatske vojske i Hrvatskog vijeća odbrane
- 10. januar – Rod Stewart
- 20. januar – Momčilo Krajišnik, bosanskohercegovački političar i ratni zločinac
- 29. januar – Cambin Danzan, mongolski biatlonac.
- 30. januar – Karen Gorney
Februar
[uredi | uredi izvor]- 6. februar – Bob Marley, jamajkanski pjevač
- 9. februar – Mia Farrow
- 17. februar – Meliha Husedžinović, jugoslavenska i bosanskohercegovačka historičarka umjetnosti
- 22. februar – Ivan Kordić, bosanskohercegovački i hrvatski književnik, književni kritičar i novinar
Mart
[uredi | uredi izvor]- 2. mart – Tomislav Dretar, bosanskohercegovački pisac, književni kritičar, novinar i političar
- 13. mart – Anatolij Timofejevič Fomenko, ukrajinski matematičar
- 14. mart – Marko Vešović, crnogorsko-bosanskohercegovački pjesnik i kolumnist
- 18. mart – Rapko Orman, bosanskohercegovački pjesnik
- 19. mart – Josip Osti, bosanskohercegovačko-slovenski književnik, esejist, književni kritičar i prevodilac
- 24. mart – Munib Maglajlić, bosanskohercegovački historičar književnosti
- 30. mart – Eric Clapton, britanski gitarist i pjevač
April
[uredi | uredi izvor]Maj
[uredi | uredi izvor]- 2. maj – Alija Dubočanin, bosanskohercegovački književnik
- 9. maj – Josef Heynckes, njemački nogometni trener i nogometaš.
- 14. maj – Yochanan Vollach, Izraelski nogometaš
- 20. maj – Anton Zeilinger, austrijski fizičar i nobelovac
- 21. maj – Zoja Bašarina, jakutska književna kritičarka, i filologinja
Juni
[uredi | uredi izvor]Juli
[uredi | uredi izvor]- 9. juli – Dean Koontz, američki pisac
- 10. juli – Ron Glass, američki glumac
- 30. juli – Patrick Modiano, francuski pisac
August
[uredi | uredi izvor]Septembar
[uredi | uredi izvor]- 1. septembar – Haris Silajdžić, bosanskohercegovački političar i državnik
- 2. septembar – Rizo Džafić, bosanski književnik, znanstvenik, književni kritičar i historičar književnosti
- 11. septembar – Franz Beckenbauer, njemački nogometaš
- 26. septembar – Bryan Ferry, britanski pjevač i tekstopisac
Oktobar
[uredi | uredi izvor]- 23. oktobar – Michel Vautrot, francuski nogometni sudija
Novembar
[uredi | uredi izvor]Decembar
[uredi | uredi izvor]- 16. decembar
- Željko Bebek, bosanskohercegovački pjevač
- Muhamed Šator, bosanskohercegovački lingvist
- 24. decembar – Lemmy Kilmister, britanski muzičar, član Motörheada
Umrli
[uredi | uredi izvor]Januar
[uredi | uredi izvor]- 13. januar – Dositej Vasić, vladika niški i prvi mitropolit zagrebački, srpske pravoslavne crkve.
- 22. januar – Else Lasker-Schüler, njemačka književnica
Februar
[uredi | uredi izvor]Mart
[uredi | uredi izvor]April
[uredi | uredi izvor]- 12. april – Franklin D. Roosevelt, američki političar i državnik, 32. predsjednik Sjedinjenih Američkih Država
- 28. april – Benito Mussolini, italijanski fašistički diktator
- 30. april – Eva Braun, životna saputnica Adolfa Hitlera
Maj
[uredi | uredi izvor]- 3. maj – Albert Sauer, prvi komadant koncentracionog logora Mauthausen;
- 23. maj – Heinrich Himmler, njemački nacistički političar i glavni šef SS-a
Juni
[uredi | uredi izvor]- 29. juni – Mustafa Busuladžić, bošnjački intelektualac
Juli
[uredi | uredi izvor]August
[uredi | uredi izvor]Septembar
[uredi | uredi izvor]- 20. septembar – Eduard Wirths, nacistički liječnik u koncentracionom logoru Dachau
Oktobar
[uredi | uredi izvor]Novembar
[uredi | uredi izvor]Decembar
[uredi | uredi izvor]- 4. decembar – Thomas Hunt Morgan, američki evolucijski biolog, genetičar i embriolog
Reference
[uredi | uredi izvor]Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]Literatura
[uredi | uredi izvor]- Ian Buruma. Year Zero: A History of 1945 (Penguin Press; 2013) 368 pages; pokriva oslobođenje, osvetu, dekolonizaciju i uspon Ujedinjenih naroda. excerpt
- International News Service, It Happened In 1945 The Essential Year Book (1946)
- Keith Lowe. Savage Continent: Europe in the Aftermath of World War II (2012) excerpt and text search
- McDannald, A. H. ed. The Americana Annual 1946 (1946) events of 1945 online; enciklopedijski godišnjak globalna pokrivenost u 950pp
- Walter Yust, ed. 10 Eventful Years, 1937 – 1946 Chicago: Encyclopædia Britannica, 1947, 4 vol., encyclopedia yearbook online
