بانی ماران
بانی ماران | |
|---|---|
| بە عەرەبی: بانی ماران بە ئینگلیزی: Bani Maran | |
[[File:||200px]] [[File:||200px]] | |
 گوندی بانی ماران | |
| ھەرێمی فێدراڵ |  ھەرێمی کوردستان[١] |
| پارێزگا | پارێزگای ھەولێر |
| قەزا | کۆیە |
| ناحیە | ناحیەی شۆڕش |
| بەرزایی | ٥٥٧ مەتر (١٬٨٢٧ پێ) |
| ژمارەی دانیشتووان (١٩٧٧) | |
| • سەرجەم | ٣٨٤ کەس[٢] |
| زمان و ئایین | |
| • زمان | کوردی(سۆرانی) |
| • ئایین | ئیسلام(سوننە) |
| • ب پ م(٢٠١٧) | ٠٬٧٥٨[٣] بەرز · ٢٦مین |
| ناوچەی کاتی | UTC+٣:٣٠ (ناوچەی کاتی) |
| • ھاوین (DST) | UTC+٤:٣٠ (ھاوین) |
| تەلەفۆن | ٠٠٩٦٤ |
بانی ماران یەکێکە لە گوندەکانی ناحیەی شۆڕش لە قەزای کۆیە لە پارێزگای ھەولێر لە ھەرێمی کوردستان لە عێراق.[٤][٥][٦].
جوگرافیا
[دەستکاری]ئەم گوندە لە ڕووی دابەشبوونی شوێنی جوگرافیاکەیەوە کەوتووەتە بەشی باشووری خۆراوای شاری کۆیە و بەشی باشووری ناحیەی شۆڕش(دێگەڵە) لە بناری چیای دێدەوان و بەری ڕۆژھەڵاتی بە ستی شرغەیە و وە لەگەڵ ھەریەکە لە گوندەکانی شاخە پیسکەلە ڕۆژھەڵات و بایزئاغا و بەردبڕ لە بەشی باشووری و ھەردوو بانەقەڵات شێخان و بانەقەڵات گەردی لە باکوورییەوە ھاوسنوورە. لە ڕووی پێگەی ئەسترۆنۆمییەوە گوندی بانی ماران دەکەوێتە نێوان ھەردوو بازنەی پانی(٤٥٫٥٤–٣٦٫٠٢)ی باکوورو ھەردوو ھێڵی درێژی (٥٣٫٣١–٤٤٫٢٢)ی خۆر ھەڵات.[٧]
مێژوو
[دەستکاری]ناوچەی کۆیە لە ڕووی جوگرافیای دانیشتووانەوە دەکرێت بە دوو بەشەوە. بەری خۆرھەڵاتی کە چیای ھەیبەت سوڵتان و باواجییە تا وەکو دەگاتە زێی بچووک پێی دەوترێت دەشتی کۆیە و بەشی خۆرئاوای لە چیاکانی عەزیز گاوان و کێشکە و خۆرھەڵاتی دێدەوان بە دانیشتووانەکەی دەوترێت خەڵکی وڵاتی کۆیە وە گوندی بانی ماران یەکێکە لەو چواردە گوندە شێخانییەی کە پێیان دەوترێت خەڵکی وڵاتی کۆیە و مێژوویەکی دووروو درێژی ھەیە لە ساڵی ٩٠٦ی زاینی واتە ١١٠٨ ساڵ بەر لە ئێستا ھەرسێ ھۆزی حەمیدی لە ئاکرێ و کوردە چیایییەکانی داسنی نزیک مووسڵ و ھۆزی بەناوبانگی ھەزەبانی بە سەرکردایەتی (محمد کوری بیلالی ھەزەبانی) لە عەباسییەکان ڕادەکەن بەڵام کاتێ پاشەکشێ دەکەن دەچنە ناوچەی شارەزوور و بەشێک لە داسنییەکان کە یەک ھۆزن لەگەڵ ئێزیدییەکان نزیکەی ٥٠٠ ساڵ بەر لە ئێستا لە ناوچەی بناری چیای دێدەوان لەگەڵ چیای کێرەی ڕەش و ھەردوو دەشتایییە کانی ئەم ناوچەیە نیشتەجێ دەبن و چوار پیاوی ناودار (ھەیدەری عارەب و حەمە بنەوش و ئەحمەدی کامەلا و حەسەنی سلێمان) گوندی بانی ماران ئاوەدان دەکەنەوە و دەیخەنە سەر نەخشە و بەر لە ھاتنی ئەم چوار پیاوە ناو دارە و ئاینی ئیسلامیش لەو گوندە دا ژیان ھەبووە بە ڵگەش بۆ ئەمە بوونی چەندین شوێنەواری دێرینە لە ناوچەکەدا وەک چاکی ھەیاتیخە و شیخ حەمەد و بەردی سپی و بابە حاجی و ئەسحابانوو چەندینی تر.[٨]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ ئاڵا و لۆگۆی ھەرێمی کوردستان (کوردی). سەردان لە ڕێکەوتی ١١١٢٠٢٢.
- ^ د.عبدوڵا غەفوور. سەرژمێری گوندەکانی باشووری کوردستان لە ساڵی ١٩٧٧ (کوردی). سەردان لە ڕێکەوتی 1-11-2022.
- ^ "Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org (بە ئینگلیزی). Retrieved 2018-09-13.
- ^ https://www.hawlergov.org/app/node/393
- ^ د. عەبدوڵڵا غەفوور. جوگرافیای کوردستان (کوردی).
- ^ زانیارینامەی سەرھێڵی کورد پیدیا
- ^ https://www.geonames.org/99237/republic-of-iraq.html
- ^ بڕیاری سەرۆک کۆماری عێراق(احمد حسن بکر-١٩٧٣)
 |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە بانی ماران تێدایە. |