Cydfodolaeth heddychlon
| Enghraifft o'r canlynol | ideoleg wleidyddol  |
|---|---|
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Athrawiaeth polisi tramor a ddatblygwyd gan yr Undeb Sofietaidd yn ystod y Rhyfel Oer oedd cydfodolaeth heddychlon (Rwseg: Мирное сосуществование). Roedd y syniadaeth hon yn groes i'r damcaniaethau rheiny a ffurfiwyd ar sail egwyddor "croesosodiad gelyniaethus", a dybiasai na allai'r gyfundrefn gomiwnyddol a'r gyfundrefn gyfalafol gydfodoli yn heddychlon yn y drefn ryngwladol.
Defnyddiwyd y term yn gyntaf yn y 1920au gan Vladimir Lenin i ddisgrifio'i ddymuniad o gysylltiadau heddychlon rhwng yr Undeb Sofietaidd a gwladwriaethau eraill y byd. Dros amser, datblygodd ei ystyr i grybwyll goruchafiaeth ideolegol comiwnyddiaeth, a'r gobaith y byddai'r system economaidd a gwleidyddol honno yn drech na chyfalafiaeth. Pwysleisiwyd y defnydd hwnnw gan Nikita Khrushchev yn niwedd y 1950au, a meddai taw "ffurf ar frwydr economaidd, gwleidyddol, ac ideolegol enbyd y proletariat yn erbyn grymoedd ymosodol imperialaeth yn yr arena ryngwladol". Er hynny, yn 1961 datganwyd barn wahanol gan Blaid Gomiwnyddol yr Undeb Sofietaidd: "ni allai rhyfel fod yn fodd o gymodi anghydfodau rhyngwladol [...] Mae polisi cydfodolaeth heddychlon yn unol â diddordebau hanfodol y ddynolryw i gyd, ac eithrio meistradoedd y monopolïau mawrion a'r militarwyr". Bu nifer o wleidyddion, diplomyddion, ac ysgolheigion Americanaidd, gan gynnwys y llysgennad George Kennan, yn bwrw amheuaeth ar y posibiliad o gydfodolaeth heddychlon.[1] Gwrthodwyd y syniad o gydfodolaeth heddychlon â'r byd cyfalafol gan Mao Zedong, a bu ymhollti rhwng cysylltiadau Tsieina a'r Undeb Sofietaidd yn y cyfnod 1956–66.
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Brandon Toropov, Encyclopedia of Cold War Politics (Efrog Newydd: Facts On File, 2000), tt. 156–7.
Darllen pellach
[golygu | golygu cod]- V. Aboltin, "Economic Aspects of Peaceful Coexistence of two Social Systems", American Economic Review cyfrol 48 rhif 2 (1958), tt. 710–22.
- Richard V. Allen, Peace of Peaceful Coexistence? (Chicago: American Bar Association, 1966).
- Istvan Kende, "Peaceful Coexistence: Its Interpretation and Misinterpretation", Journal of Peace Research cyfrol 5 rhif 4 (1968), tt. 352–64.
- Nikita Khrushchev, "On Peaceful Coexistence", Foreign Affairs cyfrol 38 rhif 3 (1959), tt. 1–18.
- Warren Lerner, "The Historical Origins of the Soviet Doctrine of Peaceful Coexistence", Law and Contemporary Problems cyfrol 29 rhif 4 (1964), tt. 865–70.
- John Pittman, Peaceful Coexistence: Its Theory and Practice in the Soviet Union (Efrog Newydd: International Publishers, 1964).
- David Rees, Peaceful Coexistence: A Study in Soviet Doctrine (Washington, D.C.: International Security Council, 1989).