Rhestr Cymry enwog

Dyma restr o Gymry enwog; nid yw'n gyflawn, wrth gwrs, ac mae'n cael ei diweddaru'n rheolaidd.

Arweinwyr

Brenhinoedd a Thywysogion

Am restrau llawn o frenhinoedd a thywysogion gweler yr erthyglau ar deyrnasoedd Brycheiniog, Ceredigion, Deheubarth, Gwent, Gwynedd, Powys a Morgannwg.

Cadwallon ap Cadfan, (m.633), Brenin Gwynedd
Cunedda Wledig, (fl.400-450), Brenin Gwynedd
Dafydd ap Gruffudd, (m.1283), Tywysog Cymru
Y Dywysoges Gwenllian, (1282 - 1337), Merch Llywelyn Ein Llyw Olaf
Gruffudd ap Cynan, (c.1035–1137), Brenin Gwynedd
Harri Tudur, (1457–1509), y brenin Tuduraidd cyntaf
Hywel Dda, (887-950), Tywysog Deheubarth
Idwal Iwrch ap Cadwaladr, (c.650-720), Brenin Gwynedd
Llywelyn Ein Llyw Olaf (c.1225–1282), Tywysog Cymru
Llywelyn Fawr, (1173–1240), Tywysog Cymru
Madog ap Gruffudd, (m.1236), Tywysog Powys Fadog
Maelgwn Gwynedd, (c. 490 - 547), Brenin Gwynedd
Owain Glyn Dŵr, (1359–1416), Tywysog Cymru
Owain Gwynedd, (1100–1170), Brenin Gwynedd
Rhodri Mawr, (c. 820-878), Brenin Gwynedd a Deheubarth
Yr Arglwydd Rhys, (1132–1197), Tywysog Deheubarth
Trahaearn ap Caradog, (bu farw 1081), Brenin Gwynedd

Arweinwyr crefyddol

Gweler hefyd Rhestr o seintiau Cymru.

Howell Harris, (1714–1773), arweinydd y Diwygiad Methodistaidd
Robert Arthur Hughes (1910-1996), meddyg cenhadol yn Shillong
John Jones, Talysarn, (1796–1857), pregethwr
R. Tudur Jones, (1921 - 1998) Hanesydd a diwynydd
Dewi Sant, (bu farw 601 efallai), arweinydd crefyddol
William Salesbury, (c.1520–1584?) cyfieithydd Y Testament Newydd i'r Gymraeg
William Morgan, (1545–1604) cyfieithydd Y Beibl i'r Gymraeg
Daniel Rowland, (1713–1790), arweinydd y Diwygiad Methodistaidd
Robin Williams, (1923–2004), pregethwr, cyflwynydd teledu ac awdur
Rowan Williams, (ganwyd 1950), (Archesgob Caergaint)

Arweinwyr diwydiannol

David Davies (Llandinam), (1818–1890), diwydiannwr
Dr Emrys Evans, (1924–2004), bancwr
Syr Pryce Pryce-Jones, (1834–1920), arloeswr busnes
Robert Owen, (1771–1858), perchennog ffatrioedd a chymwynaswr gweithwyr
Charles Stewart Rolls, (1877–1910), gwneuthurwr ceir ac awyrennau
David Alfred Thomas, (1856–1918) diwydiannwr a gwleidydd

Barnwyr a gwleidyddion

Aneurin Bevan (1897–1960), gwleidydd
Dafydd Elis-Thomas (1946– ), gwleidydd
Gwynfor Evans (1912–2005), aelod seneddol cyntaf Plaid Cymru
James Griffiths (1890–1975), gwleidydd ac Ysgrifennydd Cyntaf Cymru (1964–1966).
Michael Heseltine (1933– ), gwleidydd
Geoffrey Howe (1926– ), gwleidydd
Geraint Howells (1925–2004), gwleidydd
George Jeffreys (1648–1689), barnwr crogi
Roy Jenkins (1977–1980), gwleidydd ac awdur
Neil Kinnock (1942– ), gwleidydd
David Lloyd George (1863–1945), gwleidydd
Rhodri Morgan (1939–2017), gwleidydd
Dafydd Orwig cenedlaethwr brwd
Nic Parry (1958– ), barnwr a sylwebydd radio.
George Thomas (1909–1997), gwleidydd
Dafydd Wigley (1943– ), gwleidydd
William Williams (1634–1700), gwleidydd

Arloeswyr, fforwyr a milwyr

David Tannatt William Edgeworth, (1858–1934), fforiwr a daearegydd
George Everest, (1790–1866), fforiwr
Michael D. Jones (1822–1898) arloeswr
T. E. Lawrence (Lawrence o Arabia), (1888–1935), milwr
Syr Henry Morgan, (tua 1635–1688), preifatîr
Bartholomew Roberts (Barti Ddu), mor-leidr
Henry Morton Stanley, (John Rowlands) (1841–1904), fforiwr
Simon Weston, (ganwyd 1961), arwr rhyfel

Athrawon a Gwyddonwyr

Athronwyr

David Adams (1845 - 1923) ganed yn Nhal-y-bont; athro a gweinidog; arloeswr y ddiwynyddiaeth ryddfrydol yng Nghymru.
Lewis Edwards (1809 - 1887) sgwennodd Athrawiaeth yr Iawn (1860)
Thomas Charles Edwards Prifathro a Chadair athroniaeth ym Mhrifysgol Aberystwyth a sefydlwyd yn 1872.
D. Emrys Evans (1891 - 1966) ganed yng Nghlydach; Prifathro Coleg y Brifysgol, Bangor.
Edward Herbert (1583 - 1648); awdur De Veritate (1623)
Henry Jones (athronydd) (1852–1922), Athro athroniaeth ym Mhrifysgol Bangor a aeth wedyn yn athro athroniaeth yn Glasgow.
R. Tudur Jones - diwinydd ac athronydd Cristnogol Uniongred
J. R. Jones - athronydd Cymreig
Dewi Zephaniah Phillips (1934–2006), golygydd y cyfnodolyn Philosophical Investigations.
Richard Price (1723 - 1791) syniadaeth newydd ar "gyfrifoldeb"; cefnogwr brwd o Chwyldro Ffrainc ac America.
Rush Rhees darlithydd dylanwadol ym Mhrifysgol Abertawe
Thomas Vaughan (~1410–1483), athronydd
Thomas Vaughan (1621–1666), athronydd
David Williams (athronydd) (1738 - 1816), athronydd yr Oleuedigaeth; ganwyd Eglwysilan ger Caerffili.

Gwyddonwyr

Emrys George Bowen (1900–1983), daearyddwr
Capten Syr Samuel Brown RN (1774-1851), creu ceblau cadwynog ar gyfer llongau
David Brunt (1886–1965), meteorolegydd
Yr Athro Anthony Campbell (g. 1945, Bangor), biocemeg feddygol ym Mhrifysgol Caerdydd; signalau mewngellog a chemoleuedd a bio-oleuedd
Donald Watts Davies (1924–2000), ffiseg, cyfrifiadureg 'packet switching'
John Davies (peiriannydd), (1783 – 1855) o Lanbryn-mair
Rhisiart Morgan Davies (1903–1958), gwyddonydd ac athro ffiseg
John S. Davies (cemegydd) (m. 22 Ionawr 2016), ysgrifennydd Cymdeithas Peptid a Phrotein Ewrop
Richard Owen Davies (1894–1962), gwyddonydd, ac athro cemegau amaethyddol
John Dee (1527-?), alcemydd, mathemategydd, seryddwr
Sam Edwards (g. 1 Chwefror 1928); ffiseg, Caergrawnt a Havard; yn wreiddiol o Abertawe
Griffith Evans (1835–1935), bacteriolegydd
Syr Chris Evans (g. 1957 Port Talbot), biotechnoleg, genynnau a micro-organeddau
Dr Lyn Evans (ganed 1945), cyfarwyddwr y prosiect CERN yn Genefa
Syr William Robert Grove (1811–1896), cemegydd a chyfreithiwr; y gell danwydd
John Hanbury (1664-1734), dyfeisydd a ailddyluniodd melin tunplat a lacr Pont-y-pwl
Yr Athro Karen Holford: peiriannydd a ffisegydd siartredig sydd wedi arwain ymchwil i gynllunio ceir e.e. Jaguar, Rover
Donald Holroyde Hey (1904–1987), cemegydd
Syr John Houghton (g.1931, Dyserth), awdurdod ar gynhesu byd-eang; cyfarwyddwr y Swyddfa Feteorelegol (1983 - 1991)
David Edward Hughes (1831–1900), ffisegydd, creu'r microffon; byw yn Kentucky
Edward David Hughes (1906–1963), gwyddonydd ac Athro cemeg yng Ngholeg Prifysgol Llundain
Griffith Hughes (1707–1758), naturiaethwr
R. Elwyn Hughes (1928–30 Tachwedd 2015), Biocemegydd yn arbenigo mewn fitamin C
John Gwyn Jeffreys (1809–1885), beiolegydd, molwsgiaid
Thomas James Jenkin (1885–1965), bridiwr planhigion ac Athro Botaneg
Calvert Jones (1802–1877), ffotograffydd
Ernest Jones (1879–1958), seico-analydd, cyfaill i Freud
Dr Tom Parry Jones, (1935-2013), dyfeisydd mesuryddion e.e. yr Alcoholmedr
Syr Robert Armstrong-Jones (1917–1943), seicolegydd
Steve Jones (ganed 1944), biolegydd, arbenigwr mewn genynnau
Kenneth Glyn Jones (1915–1995), seryddwr
Humphrey Owen Jones (1878–1912), ffisegydd, atomau
Yr Athro Brian David Josephson (ganwyd 1940, Caerdydd), ffisegydd a enillodd y Wobr Nobel yn 1973; ffenomenau ffiseg tymheredd isel e.e. tra-dargludyddion ac ynyswyr
Syr Bernard Knight (g.1931, Bro Gŵyr), un o brif batholegwyr fforensig y byd
Edward Lhuyd (1660–1709), botanegydd, daearegydd, ieithydd
John Dilwyn Llywelyn (1810–1882), ffotograffydd cynnar
Syr John Maddox (1925–1009), cemegydd a biolegydd; golygydd y cylchgrawn Nature
Yr Arglwydd Walter Marshall (ganed 1932, Rhymni), ffisegwr a chyfarwyddwr y Sefydliad Ymchwil Ynni Atomig yn Harwell ac yna'n Gadeirydd y Bwrdd Cynhyrchu Trydan Canolig
Syr Terry Matthews (g. 1943 Trecelyn), entrepreneur ym maes telegyfathrebu a sylfaenydd Mitel
William H. Miller (1801–1880, Llanymddyfri), crisialegydd. Cymhwysodd fathemateg at yr astudiaeth o risialau a dyfeisio "Mynegeion Miller".
Syr Morien Morgan (1912–1978), peiriannydd awyrennau
Michael Moritz (g. 1955, Caerdydd), ariannu peiriannau chwilio Google a Yahoo!
Yr Athro Tavi Murray (g. 1965, Mwmbwls), fforiwr pegynol ac awdurdod ar astudiaeth rhewlifoedd a newid yn yr hinsawdd
Syr Hugh Myddleton (1560-1631), peiriannydd ac eurych; bibellu dŵr i Lundain
Yr Athro Jean Olwen Thomas (ganwyd 1942), biocemegydd
Gwilym Owen (1880–1940), gwyddonydd ac athro anianeg ym Mhrifysgol Aberystwyth
Syr Richard Owen (1804–1892) swolegydd
Richard Parry-Jones (g. 1951, Bangor), prif swyddog technegol cwmni Ford
Yr Athro Gwendolen Rees FRS (1906-1994), swolegydd a'r arbenigwraig mwyaf blaenllaw ym maes mwydod parasytic.
Isaac Roberts (1829–1904), seryddwr
Richard Roberts (1789-1864, g. Llanymynech), Peiriannydd a dyfeisydd peiriannau nyddu a gwehyddu a gwneud locomotifau.
Robert Alun Roberts (1894–1969), Athro Llysieueg Coleg y Brifysgol Bangor, a naturiaethwr
Charles Stewart Rolls (1877–1910), gwneuthurwr ceir ac awyrenau
Syr Reginald George Stapledon, (1882–1960), gwyddonydd amaethyddol
Howard Stringer, (g. 1942, Caerdydd), Cadeirydd a phrif swyddog Cwmni Sony
John Meurig Thomas (1932–2020), cemegydd, catalysis heterogenaidd.
John Lloyd Williams (1854-1945), botanegydd ac Athro ym Mhrifysgolion Bangor ac Aberystwyth
David Mathew Williams, (Ieuan Griffiths) (1900–1970), gwyddonydd, dramodydd ac arolygydd ysgolion
Evan James Williams (1903–1945), ffisegydd, Pelydr-X a ffiseg gronynnol
Ernest Thompson Willows (1886–1926), llongau awyr

Mathemategwyr

Brian Hayward Bowditch g. 1961 geometreg a thopoleg; athro ym Mhrifysgol Warwick.
Clive W. J. Granger (ganwyd 1934), enillydd gwobr Nobel; economegydd
Gwilym Meirion Jenkins (1932–1982), mathemategydd
Yr Athro Syr Vaughan Jones, mathemategydd, ei dad yn dod o Gwm Gwendraeth, Prifysgol Vanderbilt yn Nashville; un o fathemategwyr mwya'r byd yn 2015
John Viriamu Jones (1856–1901), mathemategydd a ffisegydd, a phrifathro cyntaf Coleg y Brifysgol Caerdydd
Thomas Jones (1756–1807) Coleg y Drindod, Caergrawnt
William Jones (mathemategwr) (1675–1749), mathemategydd cyntaf i ddefnyddio'r symbol $π$ (pi)
John T. Lewis (1932–2004), Abertawe. Cyfrannodd tuag at y mesur cwantwm Bose–Einstein
William Hallowes Miller (1801–1880, Llanymddyfri), crisialegydd. Cymhwysodd fathemateg at yr astudiaeth o risialau a dyfeisio "Mynegeion Miller".
Richard Price (1723–1791), ystadegydd ac athronydd
Robert Recorde (tua 1510–1558), mathemategydd a ddyfeisiodd y symbol (=)
Elmer Rees (ganwyd 1941), mathemategydd
Bertrand Russell (1872–1970), athronydd, mathemategydd a traethodwr
John William Thomas (Arfonwyson) (1805–1840), mathemategydd
Yr Athro Emeritws Kenneth Walters, mathemategydd; Prifysgol Aberystwyth

Meddygaeth, meddygon a nyrsys

Leszek Borysiewicz; meddygaeth, is-Ganghellor Prifysgol Caergrawnt, yn enedigol o Gaerdydd
Betsi Cadwaladr, (1789–1860), nyrs
Martha Hughes Cannon (1857-1932), ffisegydd a Suffragette amlwg yn U.D.A.
Joan Curran (1916-1999), ffisegydd o Abertawe
Robert Geoffrey Edwards (1925 – 2013)[1], arloeswr ym maes IVF
Evan Jenkin Evans (1882–1944), ffisegydd ac athro prifysgol; spectroscopi
Syr Horace Evans (1903-1963), ffisegwr brenhinol yn Lloegr
Robert Arthur Hughes (1910-1996), meddyg cenhadol yn Shillong
Edward Jones (1834-1900) meddyg ac arweinydd llywodraeth leol
Ernest Jones, seiciatrydd
Hugh Owen Thomas (1834–1891), llawfeddyg esgyrn
Syr Robert Jones (1858–1933), llawfeddyg
Yr Athro Syr Keith Peters o Borth Talbot, cyn-bennaeth Ysgol Feddygol Prifysgol Caergrawnt, a Llywydd y Gymdeithas Wyddoniaeth Feddygol
Dr William Price, meddyg ecsentrig
Syr Ifor Williams (ganwyd 1937), ffisegwr brenhinol Lloegr
Syr Clement Price Thomas (1893–1973), llawfeddyg y thoracs
Syr James William Tudor Thomas (1893–1976), llawfeddyg

Dyfeiswyr

Lewis Boddington (1907–1994), dyfeisydd y bwrdd hedfan onglog ar gyfer awyr-longau
Edward George Bowen (1911–1991), dyfeisydd y radar awyren cyntaf
Donald Watts Davies (1924–2000), dyfeisydd y dull 'switsio pecynnau' mewn trosglwyddo data cyfrifiaduron.
William Davies Evans (1790–1872), dyfeisydd yr agoriad Gambit Evans mewn gwyddbwyll
Robert Griffiths (1805 - 1883), dyfeisydd y propelar sgriw ar gyfer llongau
William Grove (1811–1896), dyfeisydd y gell danwydd; barnwr.
David Edward Hughes (1831–1900), dyfeisydd y meicroffon a'r teledeipiadur
Syr William Henry Preece (1834–1931), radio
Sidney Gilchrist Thomas (1850–1885), cynhyrchu dur yn y dull Basig Cymro?
Philip Vaughan dyfeisiwr peli-feryn (ball bearings)

Athrawon

Cranogwen, {1839–1916}, ysgolfeistres, bardd, dirwestwraig, golygydd a phregethwraig.
Owen Morgan Edwards (1858-1920); AEM, hanesydd, llenor, ymgyrchwr dros y Gymraeg
Idris Foster, (1911–1984); ysgolhaig
J. Gwyn Griffiths, {1911–2004}, ysgolhaig
William Johns, (1771–1845); athro Undodaidd, ac awdur
Griffith Jones 'Llanddowror', (1683–1761); sylfaenydd yr Ysgolion Cylchynol
Anna Leonowens, (1834– 1914); athrawes yng Ngwlad Tai (Angen cyfeiriadaeth)
Owain Owain, (1929–1991); arweinydd y frwydr dros addysg ddwyieithog yng Nghymru
Syr Hugh Owen (addysgwr), (1804-1881); addysgwr o Fôn
Thomas Parry (ysgolhaig), (1904–1985); pennaeth Llyfrgell Genedlaethol Cymru a phrifathro ar Goleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth
Watcyn Wyn Watkin Hezekiah Williams, (1844–1903); pregethwr, bardd ac ysgolfeistr

Chwaraewyr

Joe Calzaghe pencampwr bocsio y byd
John Charles pêl-droediwr
Nicole Cooke (ganwyd 1983), seiclwraig
Ryan Giggs (ganwyd 1973), chwaraewr pêl-droed
Ray Gravell (ganwyd 1951) chwaraewr rygbi
Tanni Grey-Thompson (ganwyd 1969), athletwraig cadair olwyn
Terry Griffiths (ganwyd 1947), chwaraewr snwcer
Guto Nyth Bran (ganwyd 1700) rhedwr
John Hartson pêl-droediwr
Owen Glynne Jones (1867 - 1899) dringwr
Carwyn James, (1929–1983), Hyfforwr Rygbi.
Steve Jones Athletwr
Tom Pryce gyrrwr Fformiwla Un
Ray Reardon, chwaraewr snwcer
Ian Rush, chwaraewr pêl-droed
Geraint Thomas (ganwyd 1986), seiclwr
Rees Thomas, (1904–2004), chwaraewr rygbi
Nigel Walker, athletwr a chwaraewr rygbi
Jimmy Wilde, paffiwr pwysau pryf
Mark J. Williams, chwaraewr snwcer

Gwladgarwyr

Pobl Greadigol

Ar y Cyfryngau

Hywel Gwynfryn cyflwynydd radio
Vaughan Hughes, newyddiadurwr, cyflwynydd a chynhyrchydd
Syr Huw Wheldon, darlledwr a rheolwr ar y BBC

Beirdd

Gweler hefyd Rhestr beirdd Cymraeg c.550–1600.

Aneirin (6g) bardd cynnar
Brynach, (1873–1923), bardd a llenor
Cynddelw Brydydd Mawr (fl.1155–1200), bardd canoloesol
Dafydd ap Gwilym, (fl.1320–1370), bardd canoloesol
Geraint Bowen, (1915– ), bardd
David Charles, (1762–1834), un o brif emynwyr Cymru
Gillian Clarke, bardd
Grahame Davies, (1964– ), bardd
W. H. Davies, (1877–1940), bardd
Ann Griffiths, (1776–1805), emynydd a bardd
Hedd Wyn Ellis Humphrey Evans, (1887–1917), bardd
David James Jones (Gwenallt), (1886–1947), athro mewn athroniaeth
George Herbert, (1593–1633), bardd
Iolo Goch, bardd canoloesol
Isaac Daniel Hooson, (1880–1948), bardd
Evan James, (1809–1878), bardd
D Gwenallt Jones, (1899–1968), bardd
Dic Jones, bardd
Gwyneth Lewis, bardd
Saunders Lewis, (1893–1985), bardd, dramodydd, gwleidydd
Lewis Morris, (1701–1765), bardd a hynafiaethydd
Twm Morys (1961– ), bardd a cherddor
Goronwy Owen, (1723-69), bardd
Taliesin (6g), bardd cynnar
Dylan Thomas, (1914–1953), bardd a dramäydd
Edward Thomas, (1878–1917), bardd
Ronald Stuart Thomas, (1913–2000), bardd
John Tripp, (1927–1986), bardd
Henry Vaughan, (1621–1695), bardd
Niclas y Glais, (1878–1971), bardd, pregethwr, gwleidydd
Harri Webb, (1920–1994), bardd, gweriniaethwr a chenedlaetholwr
Waldo Williams, (1904–1971), bardd
William Williams (Pantycelyn), (1717–1791), prif emynydd Cymru

Llenorion a newyddiadurwyr

Gweler hefyd Rhestr awduron Cymraeg (1600–heddiw).

Asser, (bu farw 909?), mynach ac awdur
Rhoda Broughton, (1840–1920), nofelydd
Huw Edwards, Darlledwr
Theophilus Evans, (1693–1797), awdur
Dick Francis, (ganwyd 1920), awdur
Ken Follett, (ganwyd 1949), awdur
Islwyn Ffowc Elis, (1924–2004), nofelydd
Gerallt Gymro, (c.1146-c.1223), croniclydd
Kate Bosse Griffiths (1910–1998), arbenigwraig ar Eifftoleg a llenor Cymraeg
Robat Gruffudd, nofelydd
Richard Hughes, (1900–1976), nofelydd
Dylan Iorwerth, newyddiadurwr a llenor.
Geraint V. Jones, nofelydd
Jack Jones, (1884–1970), nofelydd
Glyn Jones, llenor
John Gwilym Jones (1904–1988), dramodydd, beirniad llenyddol
Mary Vaughan Jones (1918–1983), awdur llyfrau plant
Richard Llewellyn, (1907–1983), nofelydd
Robin Llywelyn, nofelydd
Owen Martell, nofelydd
Owain Owain, (1929–1993) llenor, gwleidydd
Daniel Owen, (1836–1895), nofelydd
Thomas Price (Carnhuanawc), (1787–1848) hanesydd, arweinydd cenedlaethol
Caradog Prichard, (1904–1980), newyddiadurwr, nofelydd a bardd
D. Ben Rees, cyhoeddwr llyfrau,awdur toreithiog, golygydd a darlledwr.
John Roberts Williams, (1914–2004), newyddiadwr a darlledwr
Jean Rhys, (1894–1979), nofelydd
Howard Spring, (1889–1965), nofelydd
Hester Thrale, (1740–1821), dyddiadurwr
Twm o'r Nant, (1739 - 1810), anterliwtiwr
D. J. Williams, (1885–1970), llenor a chenedlaetholwr
Emlyn Williams, (1905–1987), dramodydd ac actor
Raymond Williams, (1921–1988), nofelydd, beirniad, academydd
Eurig Wyn, ( –2004), awdur

Arlunwyr a chynllunwyr

Laura Ashley (1925–1986), cynllunydd
John Gibson (1790–1866), cerflunydd
Nina Hamnett (1890–1956), arlunydd
Augustus John (1878–1961), arlunydd
Gwen John (1876–1939), arlunydd
David Jones (1895–1974), arlunydd a bardd
Owen Jones, (1809–1874) pensaer a chynllunydd
Thomas Jones, Pencerrig (1742–1803), arlunydd
John Nash (1752–1835), pensaer
Ceri Richards (1903–1971), arlunydd
Andrew Vicari (1938–2016), arlunydd
Kyffin Williams (1918–2006), arlunydd
Clough Williams-Ellis (1883–1978), pensaer
Richard Wilson (1713–1783), arlunydd

Cyfansoddwyr

Gweler hefyd Rhestr cyfansoddwyr Cymreig.

Walford Davies, (1869–1944), Meistr Cerdd y Brenin
Evan Thomas Davis
Alun Hoddinott (1929–2008)
Karl Jenkins (ganed 1944)
Daniel Jones (1912 - 1993)
William Mathias, (1934–1994)
John Parry (Bardd Alaw)
Joseph Parry, (1841 - 1903)
Grace Williams
David Wynne
Morfydd Llwyn Owen (1891-1918)

Perfformwyr

Actorion

Gweler hefyd Rhestr actorion Cymreig.

Richard Burton, (1925–1984), actor
Timothy Dalton, (1946– ), actor
Ioan Gruffudd, (ganwyd 1973), actor
Anthony Hopkins, (ganwyd 1937), actor
Rhys Ifans, (ganwyd 1968), actor
Glynis Johns, (ganwyd 1923), actores
Celyn Jones (ganwyd 1979), actor
Catherine Zeta-Jones (ganwyd 1969), actores
Desmond Llewelyn, (1914–1999), actor
Ray Milland, (1907–1986), actor
Siân Phillips, (ganwyd 1934), actores
Jonathan Pryce, (1947– ), actor
Matthew Rhys (1974– ), actor
Rachel Roberts, (1927–1980), actores
Michael Sheen, actor
Sarah Siddons, (1755–1831), actores
Myfanwy Talog, (1945–1995), actores
Tom Ward actor

Cerddorion a chantorion

Opera a chlasurol

Stuart Burrows (ganwyd 1933)
Charlotte Church (ganwyd 1986), cantores
Zoe Creswell (1910-1992)
Arthur Davies (ganwyd 1950)
Ben Davies (1858-1943)
Ryland Davies (ganwyd 1943)
Tudor Davies (1892-1958)
Osian Ellis telynor
Syr Geraint Evans (1922–1992), cantor
Rebecca Evans (ganwyd 1964)
Helen Field (ganwyd 1951)
Catrin Finch (ganwyd 1980), telynores
Eiddwen Harrhy (ganwyd 1949)
Alun Hoddinott (ganwyd 1929), cyfansoddwr
Gwynne Howell (ganwyd 1938)
Anne Howell (ganwyd 1941)
David Hughes (1863-1921)
Karl Jenkins (ganwyd 1944)
Katherine Jenkins (ganwyd 1980)
Aled Jones (ganwyd 1970)
Della Jones (ganwyd 1948)
Gwyneth Jones ganwyd 1936
Parry Jones (1891-1963)
Natasha Marsh (ganwyd 1976)
Rhys Meirion
Dennis O'Neill (ganwyd 1948)
Joseph Parry (1841-1903)
Adelina Patti (1843-1919)
Paul Potts (ganwyd 1971)
Margaret Price (ganwyd 1941)
Rhydian Roberts (ganwyd 1983)
Robert Tear (ganwyd 1939)
Bryn Terfel (ganwyd 1963) bariton
Elin Manahan Thomas (soprano)
Helen Watts (ganwyd 1928)

Arall

Shirley Bassey, (ganwyd 1937), cantores
John Cale, (ganwyd 1942), cerddor
Dafydd Iwan
Siân James
Caryl Parry Jones, (ganwyd 1958), cantores a chyfansoddwraig
Dill Jones, (1923–1984), pianydd Jazz
Heather Jones
Kelly Jones
Tom Jones, (ganwyd 1940), canwr
Cerys Matthews cantores
Rhys Mwyn
Meic Stevens
Bonnie Tyler, (ganwyd 1953), cantores
Geraint Griffiths, (ganwyd 1949), cerddor
Aimee Duffy, cantores

Comedïwyr a difyrrwyr

Max Boyce difyrrwr
Tommy Cooper (1922–1984), comedïwr a swynwr
Rhod Gilbert (1922– )
Terry Jones (ganwyd 1942), comedïwr, awdur, cyflwynydd teledu
Ivor Novello (1893–1951), difyrrwr
Harry Secombe (1921–2001), difyrrwr

Pobl a aned yng Nghymru ond sydd ddim yn cael eu hystyried yn Gymry

(a hynny gan y rhan fwyaf o bobl a'r cyfryngau torfol.)

Y brenin Edward II o Loegr (1284–1327)
Y brenin Harri V o Loegr (1387–1422)
Christian Bale (ganwyd 1974), actor
Ian Hislop (ganwyd 1960), newyddiadurwr a phersonoliaeth teledu
Alfred Russel Wallace (1823–1913), biolegydd
Roald Dahl, (1916–1990), awdur