یحیی سنوار

یحیی سنوار
سنوار در ۲۰۱۱
رئیس دفتر سیاسی حماس
متصدی
آغاز به کار ۶ اوت ۲۰۲۴
قائم‌مقام	خلیل الحیه
پس از	اسماعیل هنیه
رئیس حماس در نوار غزه
متصدی
آغاز به کار ۱۳ فوریه ۲۰۱۷
نخست‌وزیر	محمد عوض عصام دعالیس
پس از	اسماعیل هنیه
اطلاعات شخصی
زاده	یحیی ابراهیم حسن سنوار ۲۹ اکتبر ۱۹۶۲ ‏(۶۱ سال) خان یونس، نوار غزه تحت اشغال مصر
ملیت	فلسطینی
حزب سیاسی	حماس
اقامتگاه	خان یونس، استان خان یونس، نوار غزه، فلسطین
محل تحصیل	دانشگاه اسلامی غزه

یحیی إبراهیم حسن السِنوار (زاده ۲۹ اکتبر ۱۹۶۲) که با کنیه ابو ابراهیم شناخته می‌شود، رئیس دفتر سیاسی حماس و رئیس حکومت حماس در نوار غزه است. سنوار، بنیان‌گذار سرویس امنیتی حماس، با نام «مجد» است که با پرونده‌های امنیت داخلی سر و کار دارد. اسرائیل بارها وعدهٔ حذف سنوار را داده و او را مسئول ویرانی نوار غزه معرفی کرده است. او در صدر فهرست افراد تحت تعقیب اسرائیل قرار دارد. سنوار گفته است که اسرائیل باید نابود شود و تأکید کرده که جایی برای یهودیان در فلسطین نیست.

آغاز زندگی

یحیی سنوار در اردوگاه پناهندگان خان یونس در جنوب نوار غزه زاده شد. والدین او اهل اشکلون بودند. اما با آواره شدن فلسطینیان در پی جنگ ۱۹۴۸ اعراب و اسرائیل موسوم به «النکبة (نکبت)» مجبور به مهاجرت شدند. سنوار در خان یونس به مدرسه رفت و پس از آن، از دانشگاه اسلامی غزه در رشته زبان عربی مدرک کارشناسی گرفت.

حماس

ورود

اسرائیل نخستین بار سنوار را سال ۱۹۸۲ و در سن ۱۹ سالگی به دلیل فعالیت‌های اسلامی دستگیر کرد. پس از آن او را بار دیگر در سال ۱۹۸۵ بازداشت کرد. سنوار در همان دوره توانست اعتماد شیخ احمد یاسین، بنیان‌گذار حماس را جلب کرد. این ارتباط با رهبر معنوی حماس، تأثیر زیادی بر پذیرش سنوار در داخل جنبش داشت.

دو سال بعد از تأسیس حماس در سال ۱۹۸۷، سنوار، سازمان امنیت داخلی حماس به نام «المجد» را تشکیل داد و در آن زمان تنها ۲۵ سال داشت. نام المجد به خاطر مجازات کسانی که متهم به جرایم اخلاقی بودند بر سر زبان‌ها افتاد و همین‌طور تعقیب و کشتن کسانی که مظنون به همکاری با اسرائیل بودند. ایهود یاری می‌گوید سنوار مسئول «قتل بی‌رحمانه» افراد زیادی است که مظنون به همکاری با اسرائیل بودند: «بعضی را با دستان خودش کشته بود و به این کارش افتخار می‌کرد، و با من و دیگران دربارهٔ آن صحبت می‌کرد.» به گفته مقام‌های اسرائیلی او بعدها اعتراف کرده که چگونه یکی از افراد مظنون به خبرچینی را مجازات کرده است: برادر مظنون را مجبور کرده که او را زنده به گور کند، و در پایان کار به جای بیل از قاشق برای خاک ریختن روی او استفاده کند.

زندان

سنوار در سال ۱۹۸۸ هنگامی‌که که سنوار قصد ربودن و کشتن دو سرباز اسرائیلی را داشت توسط نیروهای امنیتی اسرائیل، دستگیر و در دادگاه به اتهام کشتن ۱۲ فلسطینی در اسرائیل محاکمه و به چهار بار حبس ابد محکوم شد. سنوار بین سال‌های ۱۹۸۸ تا ۲۰۱۱ (بیش از ۲۲ سال) در اسرائیل زندانی بود. سنوار در زندان زبان عبری یادگرفت. گذراندن زمان در زندان، باعث افراطی‌تر و خشن‌تر شدن او شد. او قدرت و نفوذ خود را در زندان با بی‌رحمی و توسل به زور حفظ کرد. سنوار از طرف زندانیان با مسئولان زندان صحبت و نظم و انضباط را در میان زندانیان حاکم می‌کرد. او نهایتاً در جریان مبادله تعداد زیادی از زندانیان حماس و جنبش فتح با گیلعاد شلیط در سال ۲۰۱۱ از زندان آزاد شد.

بسیاری در دستگاه‌های امنیتی و دفاعی اسرائیل بر این باورند که آزاد کردن سنوار در جریان تبادل زندانیان اشتباهی مرگبار بود.

ریاست

سنوار پس از آزادی به غزه برگشت و به دلیل عضویت و بنیان‌گذار حماس و سال‌های زیاد زندان خیلی زود به عنوان یک رهبر پذیرفته شد. در غزه، مردم از او می‌ترسیدند. سنوار بلافاصله با گردان‌های عزالدین قسام (شاخه نظامی حماس) و مروان عیسی یکی از فرماندهان اصلی آن گردان، پیوند برقرار کرد. او را حلقه اصلی ارتباطی میان شاخه سیاسی و گردان‌های عزالدین قسام می‌دانند. سنوار در سال ۲۰۱۳ به عنوان عضو دفتر سیاسی حماس در نوار غزه انتخاب شد و چهار سال بعد به ریاست این دفتر رسید. به دلیل بی‌رحمی سنوار به به او لقب «قصاب خان یونس» داده‌اند. گفته می‌شود او مسئول بازداشت محمود اِشتَیوی (Maḥmūd Shtaywī) (یکی از فرماندهان حماس متهم به اختلاس و همجنس‌گرایی) در سال ۲۰۱۵ بوده است.

سنوار در سال ۲۰۱۸ گفت که در اعتراض به انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس از نفوذ به خاک اسرائیل از طریق حصارهای مرزی با نوار غزه حمایت می‌کند. او همچنین مدعی شد که از یک سوء قصد از طرف افراد وابسته به گروه فتح در تشکیلات خودگردان فلسطین در کرانه باختری جان به در برده است. با وجود دیدگاه‌های افراطی، اما از آتش‌بس‌های موقت با اسرائیل، تبادل زندانیان و آشتی با تشکیلات خودگردان فلسطینی حمایت کرده است.

در مه ۲۰۲۱ خانه و دفتر او در حملات هوایی اسرائیل به نوار غزه هدف قرار گرفتند. او در آوریل ۲۰۲۲ در نطقی تلویزیونی از مردم خواست که به هر طریق ممکن به اسرائیل حمله کنند.

حمله ۷ اکتبر

اسرائیل او را به همراه افرادی دیگر، مسئول حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر می‌داند.

خانواده

محمد، برادر کوچکتر سنوار نیز نقش فعالی در حماس داشت. او از چندین سوء قصد از سوی اسرائیل جان به در برد، تا این که در سال ۲۰۱۴ حماس خبر مرگ او را اعلام کرد. بااینحال از آن زمان گزارش‌هایی مبنی بر زنده بودن او و فعالیت در شاخه نظامی حماس با پنهان شدن در تونل‌های غزه منتشر شده است. حتی گفته می‌شود که او در حملات ۷ اکتبر هم دست داشته است.

تحریم آمریکا

در سپتامبر ۲۰۱۵ ایالات متحده آمریکا نام او را در فهرست سیاه تروریست‌های بین‌المللی قرار داد.

ایران

سنوار به نظام جمهوری اسلامی ایران بسیار نزدیک است. او در یکی از تصاویر سال ۱۳۹۰ در دیدار با رهبر ایران حضور داشت.

جستارهای وابسته

• فهرست رهبران حماس