صفحهٔ اصلی
شیر و خورشید از نمادهای ملی ایران است که تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ بهصورت رسمی مورد استفاده بود. این نشان آمیزهای از فرهنگهای کهن بینالنهرین، ایران، عرب، ترک، یهودی، شیعی و مغول است. نشان شیر و خورشید ریشه در ستارهبینی دارد؛ به بیان دقیقتر، نمایانگر جایگاه خورشید در صورت فلکی شیر است. در هنگام زمامداری دودمانهای ترک و نزدیک سده ششم هجری، نشان شیر و خورشید از ستارهبینی به کارهای هنری در قلمرو اسلامی از مصر تا آسیای میانه وارد شد. از دوران سلجوقیان روم سکههایی با نقش شیر و خورشید را میتوان یافت و سپس این نشان از سده نهم هجری (پانزدهم میلادی) بهطور ناپیوسته بر روی پرچمهای ایران نقش بسته است. نشان شیر و خورشید در هر دودمانی از تاریخ ایران به گونههای مختلفی تعبیر شده است. در آغاز تنها نشانی اخترشناسانه بوده است نه نمادی حکومتی. در دوران صفویه این نشان تعبیری شیعی/ایرانی پیدا میکند. از زمان شاهان پس از آقامحمدخان قاجار و همزمان با دگرگونیهای فکری و اجتماعی در آن هنگام، تعبیر شیعی این نشان رفتهرفته کمرنگ شد. در این دوران این نشان، نادرست به ایران پیش از اسلام نسبت دادهمیشود. نشان شیر و خورشید پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران با نشان کنونی جمهوری اسلامی ایران جایگزین شد. بخش بزرگی از شواهد و متون ادبی و باستانشناسی، که احمد کسروی، مجتبی مینوی و سعید نفیسی گردآوری و بررسی کردهاند، نشان میدهد که نشان ستارهبینی خورشید در صورت فلکیِ اسد در منطقةالبروج از قرن ششم هجری نقشی نمادین و رایج شد. همین پژوهشها نشان میدهد که این نشان از ستارهبینی و اخترشناسی وارد فرهنگ عام، نشانها و نقوش هنری شده است.
- … الیا کازان به عنوان کارگردان، دو جایزه اسکار، چهار جایزه گلدن گلوب و سه جایزه تونی را از آن خود کرد؟ (در تصویر)
- … ریچارد نیکسون از سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۴، سیوهفتمین رئیسجمهور آمریکا بود و تا به امروز نخستین و تنها رئیسجمهور این کشور است که از مقام خود کنارهگیری کرده است؟
- … سومو یک سبک کُشتی ژاپنی است که در آن هدف شرکتکنندگان این است که حریف خود را از رینگ بیرون انداخته یا او را وادار کنند تا یکی از اعضای بدن خود را بر زمین گذارد؟
- … «زبان مردم آذربایجان نه ترکی بلکه زبانی بنام زبان تاتی ایران بوده است» موضوع رساله دکترای احسان یارشاطر بود؟
- … نوار موبیوس سطحی است که فقط یک رو و فقط یک مرز دارد. این نوار مثالی از یک رویهٔ جهتناپذیر در ریاضیات است؟
- … سرخجامگان به رهبری مازیار در طبرستان و خرمدینان به رهبری بابک در آذربایجان علیهٔ عباسیان قیام کردند و سرانجام کشته شدند؟
- … تنها جانوری که میتواند پس از بلوغ جنسی به دوره نابالغی بازگردد، تیولا یا عروس دریایی نامیرا است که صدها سال عمر میکند؟
- بیش از ۵۵۰ نفر کشته و ۱٬۸۰۰ نفر مجروح در پی حملات ۲۳ سپتامبر اسرائیل به لبنان.
- دستکم ۳۷ نفر کشته و بیش از ۳٬۲۰۰ نفر زخمی در پی انفجار پیجرها و بیسیمهای حزبالله لبنان.
- آلبرتو فوجیموری (در تصویر)، رئیسجمهور سابق پرو در سن ۸۶ سالگی درگذشت.
- میشل بارنیه توسط رئیسجمهور امانوئل مکرون به عنوان نخستوزیر فرانسه منصوب شد که باعث اعتراضات ضد دولتی در سراسر کشور گردید.
امروز: چهارشنبه، ۲۵ سپتامبر ۲۰۲۴ میلادی برابر ۴ مهر ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۲۱ ربیعالاول ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)
- رویدادها
• روز جهانی داروسازی
- ۱۳۹۶ - ارتش بایزید یکم، سلطان عثمانی در جنگ نیکوپولیس در نزدیکی رودخانهٔ دانوب در نیکوپول بلغارستان کنونی، ارتش زیگیزموند، امپراتور مقدس روم را شکست داد و به این ترتیب آخرین جنگ صلیبی در قرون وسطی به نفع امپراتوری عثمانی به پایان رسید.
- ۱۵۱۳ - «واسکو نونیس دِ بالبوا» کشورگشا و سیاح اسپانیایی، با گذر از باریکه پاناما، نخستین اروپایی شد که به اقیانوس آرام میرسد، او پهنه آبی را که به آن رسید، «دریای جنوب» نامید.
- ۱۹۴۱ - متفقین که ایران را در اشغال نظامی داشتند عیسی صدیق(در تصویر)؛ معروف به پدر آموزش و پرورش نوین ایران؛ را از ریاست «سازمان انتشارات و تبلیغات کشور» برکنار کردند.
- زادروزها
- ۱۶۸۳ - ژان فیلیپ رامو آهنگساز و نظریهپرداز مطرح دوره باروک
- ۱۸۴۴ - زادروز سارا برنارد بازیگر فرانسوی
- ۱۸۸۱ - زادروز لو شون نویسندهٔ داستان کوتاه، ویراستار، مترجم، منتقد، مقالهنویس و شاعر
- ۱۸۹۷ - زادروز ویلیام فاکنر نویسندهٔ آمریکایی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۴۹، صاحب آثاری چون خشم و هیاهو، روشنایی ماه اوت و آبشالوم، آبشالوم!
- ۱۹۰۶ - زادروز دمیتری شوستاکوویچ آهنگساز روس، خالق سمفونی لنینگراد
- ۱۹۳۱ - زادروز منوچهر آتشی شاعر و مترجم معاصر ایرانی
- ۱۹۶۸ - زادروز ویل اسمیت بازیگر، خوانندهٔ هیپ هاپ، دوبلور و تهیه کنندهٔ آمریکایی
- ۱۹۶۹ - زادروز کاترین زتا جونز بازیگر بریتانیایی، برندهٔ جایزه اسکار
- درگذشتها
- ۲۷۵ - درگذشت اورلیان امپراتور روم
- ۱۹۷۰ - درگذشت اریش ماریا رمارک نویسندهٔ آلمانی، خالق رمان در جبهه غرب خبری نیست
- ۱۹۸۰ - درگذشت جان بونام ترانهنویس و درامر انگلیسی
- ۱۹۸۶ - درگذشت نیکولای سمیونوف شیمیدان و فیزیکدان روس، برندهٔ جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۵۶
- ۲۰۱۱ - درگذشت وانگاری ماآتای طرفدار حفظ محیط زیست، برندهٔ جایزه صلح نوبل سال ۲۰۰۴