Illas Aleutianas

As illas Aleutianas (posiblemente o nome vén da lingua chukchi aliat, illa) forman unha cadea de pequenas illas volcánicas que forman un arco situado no norte do océano Pacífico que se estende ao longo de 1 900 km dende o extremo da península de Alasca ata a península de Kamchatka.

Aleutianas
Bandeira Escudo
Localización
Datos
País	Estados Unidos (Estado de Alasca) Federación Rusa (Krai de Kamchatka)
Poboación (2000)	8 162 habitantes
Superficie	17 670 km²
Coordenadas	52° N 174° O

Case todo o arquipélago forma parte do estado de Alasca, Estados Unidos, pero o extremo oeste pertence a Rusia.

Segundo o censo do ano 2000 as Aleutinas tiñan 8 162 habitantes, deles 4 282 concentrados na cidade de Unalaska.

Xeografía

As illas, coñecidas antes de 1867 como o arquipélago de Catarina, comprende catro grupos: Fox, Andreanof, Rat e Near, localizadas entre os 52° N e os 174° O.

A gran maioría das illas mostran as marcas da súa orixe volcánica e hai numerosos volcáns na parte norte da cadea, algúns aínda activos, Shishaldin (3041 m), en Unimak, é o máis importante.

O clima das illas é oceánico, con temperaturas moderadas e uniformes e con abondosa chuvia. As néboas son constantes. A temperatura media anual de Unalaska, a illa máis importante do grupo, é 3,4 °C, e en xaneiro a media é de 1,1 °C e 11,1 °C en agosto, con 250 días de chuvia por ano (2 032 mm).

Historia

Os Ungangan son o pobo orixinario das Aleutianas, coñecidos internacionalmente como aleutianos. A súa lingua está relacionada coas linguas inuit. Moitos antropólogos cren que os primeiros seres humanos en pisar América seguiron a rota das agora illas Aleutinas que entón formaba un paso de terra entre Asia e América.
En 1741 o goberno ruso enviou a Vitus Bering, un danés ao servizo de Rusia, e a Aleksei Chirikov, nunha viaxe de exploración ao Pacífico Norte. Chirikov descubriu moitas das illas Aleutianas orientais, e Bering a maioría das occidentais. Nas illas establecéronse compañías comerciais rusas dedicadas ao comercio de peles, algúns aleutianos mesmo foron transferidos ás Illas Pribilof para cazaren lontras mariñas. As illas pertenceron a Rusia ata a merca de Alasca polos Estados Unidos en 1867.

Lista das Illas Aleutianas

Listaxe de leste a oeste dos maiores grupos das Illas Aleutianas, as illas esta por orde alfabetico. O nome en aleutiano está entre parentese.

Localización das illas Aleutianas

Xeografía física das illas Aleutianas

As Illas Aleutianas e a Península de Alasca, vistos dende a órbita da Terra

Vista de Atka, Amlia e outras das illas Aleutianas dende o espazo

Mapa das illas Fox

Mapa das illas Andreanof

Mapa das illas Rat

Mapa da illa Amchitka

Mapa que mostra a posición das illas do Comandante, ao leste de Kamchatka. A illa máis grande, no oeste, é a illa de Bering, e a pequena é a illa Medni

Illas Fox

• Illa Aiktak (Ugangax)
• Illa Akun (Akungan)
• Illa Akutan (Akutanax̂)
• Illa Amak (Amax)
• Illa Amaknak (Amaxnax̂)
• Illa Amukta (Amuux̂tax̂)
• Illa Ananiuliak
• Illa Avatanak (Agutanax̂)
• Illas Baby
• Illa Bird (Kitnamax)
• Illa Bogoslof (Aĝasaaĝux̂)
• Illa Breadloaf (Taanĝiinax̂)
• Illa Buck (Ukdax̂sxix)
• Illa Caton (Qagan Unimgix̂)
• Illa Chagulak (Chugssĝinax̂)

Alasca with Aleutian island chain (at bottom), Unalaska Island is marked.

• Illa Deer (Animin)
• Illa Derbin
• Illa Dushkot (Duxsxan)
• Illa Egg (Ugalĝa)
• Illa Emerald
• Illa Expedition (Guchiganang)
• Illa Fire
• Illa Gargoyle
• Illa Gull
• Illa Hog (Uknadax)
• Illa Kaligagan (Qisxagan)
• Illa Kigul (Kiigalux̂)
• Illas Krenitzin (grupo de Illas)
• Illa Kudiakof
• Illa Ogangen
• Illa Ogchul (Uxchalux̂)
• Pancake Rock (Kaduuĝix̂ Tanax̂)
• Illa Peter
• Illa Poa (Saduuĝinax̂)
• Illa Pustoi (Taĝilgadax)
• Illa Rootok (Aayux̂tax̂)
• Illa Round (Imlichin)
• Illa Samalga (Samalĝa)
• Illa Sanak (Sanaĝax)
• Illa Sedanka (Sidaanax̂)
• Illa Sushilnoi (Tanĝimax)
• Illa Tangik (Tan'gax̂)
• Illa Tanginak
• Illa Tigalda (Qigalĝan)
• Illa Ugamak (Ugangax̂)
• Illa Umnak (Unmax)
• Illa Unalaska (Nawan-Alaxsxa)
• Illa Unalga (Unalĝa)
• Illa Unimak (Unimax)
• Illa Vsevidof (Uyagax̂)
• Illa Wislow

Illas das Catro Montañas (Uniiĝun)

• Illa Amukta (Amuux̂tax̂)
• Illa Chagulak (Chugaaĝinax̂)
• Illa Chuginadak (Tanax̂ Angunax̂)
• Illa Carlisle (Kigalĝa)
• Illa Herbert (Chiĝulax)
• Illa Kagamil (Qagaamila)
• Illa Uliaga (Ulaĝa)
• Illa Yunaska (Yunax̂sxa)

Illas Andreanof (Niiĝuĝin tanangis)

• Illa Adak (Adaax)
• Illa Agligadak (Aĝligadax)
• Illas Amatigis
• Illa Amatignak (Amatignax̂)
• Illa Amlia (Amlax)
• Illa Anagaksik (Anagaxsax̂)
• Illa Argonne
• Illa Asuksak (Hasux̂sax̂)
• Illa Atka (Atx̂ax̂)
• Illa Aziak (Haazax)
• Illa Barbara
• Illa Black
• Illa Bobrof (Walĝa)
• Illa Bolshoi (Tanax̂ Angunax̂)
• Illa Box
• Illa Castle
• Chaika Rock (Hasax̂sax̂)
• Illa Channel
• Illa Chisak (Hatmax)
• Chugul (Chiĝulax̂)
• Illa Cone
• Illa Cormorant
• Illa Crone
• Illas Delarof (Naahmiĝun tanangis)
• Illa Dora
• Illa Eddy (Ugidaagamax)
• Illa Egg (Ugalĝa)
• Illa Elf
• Fenimore Rock (Taxchisax̂)
• Illa Gareloi (Anangusix̂)
• Gramp Rock
• Illa Great Sitkin (Stitxinax̂̂)
• Illa Green (Hmiikaayaĝus)
• Illa Igitkin (Igitxix̂)
• Illa Ikiginak (Ikiiĝinax̂)
• Illa Ilak (Iilax̂)
• Illa Ina
• Illa Kagalaska (Qigalaxsix̂)
• Illa Kanaga (Kanaga)
• Illa Kanu (Yunax̂)
• Illa Kasatochi (Qanan-tanax)
• Illa Kavalga (Qawalĝa
• Illa Koniuji (Tanĝimax)
• Illa Little Tanaga (Tanagax̂)
• Illa North (Chihngax̂)
• Illa Ogliuga (Aglaga)
• Illa Oglodak (Ungluudâ)
• Illa Plum
• Illa Ringgold (Tanam Aduu)
• Illa Sadatanek (Sadan-tanax̂)
• Illa Sagchudak (Saĝuugax̂)
• Illa Sagigik (Amlagim Saĝuugaa)
• Illa Salt (Uladax)
• Illa Sea Parrot
• Illa Seguam (Saĝuugamax)
• Illa Silak (Silax̂
• Illa Skagul (Sxaĝulax̂
• Illa South
• Illa Staten (Iluuĝix̂ Tanax̂)
• Illa Tag (Tagachaluĝis)
• Illa Tagadak (Tanadax)
• Illa Tagalak (Tagalax̂)
• Illa Tanadak (Tanaadax̂)
• Illa Tanaga (Tanax̂ax)
• Illa Tanaklek (Tanaqlax̂)
• The Signals
• The Three Sisters
• Illa Tidgituk (Aakutanas)
• Illa Ugidak (Qagan-tanax̂)
• Illa Ulak (Uulax)
• Illa Umak (Uhmax̂)
• Illa Unalga (Unalĝa)
• Illa Uyak (Uuyax)
• Illa Whip

Illas Rat (Qax̂um tanangis)

• Illa Amchitka (Amchixtax̂)
• Bird Rock
• Illa Davidof (Qanan-tanax)
• Illa Khvostof (Atanax̂)
• Illa Kiska (Qisxa
• Illa Little Kiska (Kangxhix̂)
• Illa Little Sitkin (Sitignax̂)
• Illa Pyramid
• Illa Rat (Hawadax)
• Illa Segula (Chiĝulax̂)
• Illa Semisopochnoi (Unyax)
• Illa Tanadak (Tanaadax̂)

Illa Buldir (Idmaax)

• Illa Buldir (Idmaax)

Illas Near (Sasignan Tanangin)

• Illa Agattu (Angatux̂)
• Illa Alaid (Igingiinax̂)
• Illa Attu (Atan)
• Illas Cooper
• Illas Gibson
• Illa Hammerhead
• Illa Hodikof
• Illa Kennon
• Illa Kohl
• Illa Loaf
• Illa Lotus
• Illa Nizki (Avayax̂)
• Illa Peaked
• Illa Savage
• Illas Semichi (Samiyan)
• Illa Shemya (Samiyax̂)

Illas do Comandante (Rusia)

• Illa de Bering
• Illa Medni

Véxase tamén

Bibliografía

• Bergsland, K. Aleut Dictionary, Fairbanks: Alaska Native Language Center, 1994
• Orth, Donald J. 1971. Dictionary of Alaskan place names. U.S. Geological Survey Professional Paper 567, 1083 pp.