तंबाकू

तंबाकू (मराठी: तंबाखू;हिंदी,गुजराती,बंगाली:तमाकू;कन्नड:होगेसोप्पू; इंग्लीश:टोबॅको; लॅटीन निकोटियाना टाबॅकम आनी निकोटियाना रस्टिका; कूळ : सोलॅनसी).

हे वनस्पतीचे मुखेल दोन प्रकार आसात. १)निकोटियाना टाबॅकम २)निकोटियाना रस्टिका.टाबॅकम ह्या प्रकारच्या तंबाकूचें रोंप एक वर्सभर जगता, १-३ मी.वाडटा. ताचीं पानां सुमार १ मी लांबायेचीं आसतात.ह्या रोंपाक लेव तांबडीं वा धवीं फुलां येतात आनी १५.२० मिमी.व्यासाचीं वाटकुळीं फळां येतात.रस्टिका प्रकारच्या तंबाकूचें रोंप ०.५ ते १.५ मी.ऊंच वाडटा.पानांची लांबाय ३० सेंमी. जाल्यार रूंदाय २० सेंमी.आसता.फुलां हळडुवीं १.२ ते १.५ सेंमी.लांब,फळ वाटकुळें ७.१६ मिमी. व्यासाचें,भितल्ल्यो बियो ०.७ ते ते १.१ मिमी.व्यासाच्यो आनी तपकिरी रंगाच्यो आसतात.तज्ञांच्या मतान तंबाकूचो उगम अमेरिकेक जाला आसूंक जाय. बाराव्या शेंकड्यांत आशिया खंडांट तंबाकूचो वापरकरताले म्हणपाचे उल्लेख सांपडटात. भारतांत तंबाकू आदल्या तेंपार सावन पिकयतात.

रामायणासारक्या पुराणीक ग्रंथांनी तंबाकूचो उल्लेख मेळटा. पूण भारतांत पुर्तुगेज लोकांनी ह्या पिकाचो व्हड प्रमाणांत प्रसार केलो. चीन,अमेरिका, इंडोनेशिया,तुर्कस्थान,बल्गेरिया, ब्राझील,रशिया, आर्जेण्टीना,थायलॅंड,फिलिपिन्स ह्या देशांनी तंबाकूची लागवड मोट्या प्रमाणांत करतात. भारतांत आंध्र प्रदेश, उत्तर प्रदेश,ओरिसा,कर्नाटक,गुजरात, महाराष्ट्र अस्तंत बंगाल,ह्या राज्यांनी तंबाकूची व्हड प्रमाणांत लागवड जाता.तयार केल्ल्या तंबाकूचे कांय प्रकार आसात ते अशे: सिगार तंबाकू, जत्ती(जाती) तंबाकू,मोतीहारी तंबाकू, हुक्का तंबाकू,विडी तंबाकू आनी खावपाचो तंबाकू. तंबाकूच्यो कितल्योशोच जाती आसात त्यो ह्यो: बोहरी(बोन्हरी), चुरीया,कवनिया(कोन्निया),देशला,पुरबी, नाकी (नोकी), काका(कक्का),घोरा, गिद्री, गोभी पचकड(पुचक्कड).

तंबाकूचे लागवडीक सरासरी २७ सॅ तापमानी गरज आसता. हें तापमान ३५ सॅ.परस चड आसल्यार पानां करपतात आनी उत्पन्नाचेर परिणामजाता. तंबाकूच्या त्या त्या प्रकाराचेर जमनीची निवड करतात. देखीक-विडी तंबाकूखातीर हलकी जमीन चलता, जाल्यार सिगार तंबाकूची लागवड करपाखातीर सुपीक जमनीची गरज आसता.

तंबाकुची लागवड बियांपसून करतात आनी हॅक्टराक ५०० ग्राम बीं पुरो जाता. सुरवातेक गांदी वाफ्याचेर रोंपयो किल्लून काडटात आनी उपरांत ५०-६० लायतात. रोंप लावंचे पयलीं जमीन नांगरून तातूंत हॅक्टराक ७० (बैल) गाड्यो शेणखत भरशितात.वेगवेगळ्या राज्यांनी तंबाकू लावपाचो काळ वेगवेगळो आसता.चडशा राज्यांनी सप्टेंबर-ऑक्टोबर ह्या तेंपार कांय राज्यांनी जानेवारी विडी तंबाकूची लाख लोक

लागवड करतात. जाल्यार म्हयन्यांत लागवड करतात. रोंप लावपाखातीर १ x १ मी.अंतराचेर १०-१५ सेंमी.खोल फोंडकुलां मारतात.लागवड २०x२० सेंमी.अंतराचेर करतात.रोंपांमदली नडणी वेळोवेळ काडची पडटा. तअहेंच,तंबाकूच्या गरज थारता. सादारणपणान हॅक्टराक २५ कि.नत्र ५० कि.स्फुरद आनी २५ कि.पलाश इतलें सारें दिवंचें पडटा.

विडी तंबाकूक तयार जावपाक सुमार १४० दीस लागतात, जाल्यार चिरूट तंबाकू ९०-१०० दिसांनी तयार जाता. तंबाकूचें उत्पन्न हें जातीचेर आदारून आसता.सरासरी हॅक्टेरी १००० ते १५०० किलो तंबाकूचें उत्पन्न मेळटा.तंबाकूचीं पानां जशीं तशीं तीं काडटात.तंबाकूचीं पानां काडटकच तांचेर वेगवेगळ्यो प्रक्रिया करून तरेकवार तंबाकू तयार करतात.तंबाकूच्या पिकाक रोग आनी किडीचो बरोच त्रास जाता.‘मर’, पानांवयले थिपके,पिठ्याचितो हे कांय म्हत्वाचे रोग तंबाकूचें लुकसाण करतात. चड करून सुकुंडो खोडकिडो ह्या दोन किडींची तंबाकूक लागण जाता.

भारतांत सात लाख लोक तंबाकूची लागवड करतात आनी पाँच लाख लोक तंबाकूचेर प्रक्रिया करपाच्या कामांत आसात.सुमार तीस तंबाकूपसून वेगवेगळे पदार्थ तयार करतात,हातूंतले २० लाख लोक विडी कामगार आसात.तंबाकूचो वापर सिगार,विडी,चिरूट,हुक्को,चिलीमहातूंत करतात. खावपाच्या पानांनीय कांय लोक तंबाकूचो वापर करतात. दाँत