Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook
Transfiguration pending
Jump to content

Օպերացիոն համակարգերի ցանկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Սա հայտնի օպերացիոն համակարգերի ցուցակ է։ Օպերացիոն համակարգերը դասակարգվում են ըստ բազային տեխնոլոգիաների, արտոնագրային համաձայնագրի տեսակով, արդյոք այն օգտագործվում է հիմա, նշանակության և շատ այլ կարգերի։

Մասնավոր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վաղ շրջան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • CTSS (The Compatible TimeShare System)
  • Incompatible Timesharing System
  • THE (մշակված է Էդսգեր Դեկստրոյի և ուրիշների կողմից)
  • MULTICS
  • Master programme, մշակված է LEO computer-ի կողմից, 1962 թվականաին
  • Business Operating System (BOS)
  • Sinclair Micro և QX
  • TRS-DOS, ROM OS
  • FLEX-ը Technical Systems Consultants-ի կողմից, միկրոհամակարգիչների համար
  • HDOS — Heath DOS միկրոհամակարգիչների համար
  • Cray Operating System, Cray Research սուպերհամակարգիչների համար

Acron[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Arthur
  • ARC
  • MOS
  • RISC OS
  • RISCiX

ԽՍՀՄ-ում մշակված օպերացիոն համակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Демос (օպերացիոն համակարգ)
  • ՕՀ Мир
  • ՕՀ ЕС
  • ՕՀ ФЕЛИКС
  • ՕՀ Немига
  • ՕՀ ДВК
  • ФОБОС (օպերացիոն համակարգ)
  • РАФОС (օպերացիոն համակարգ)

Atari ST[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • TOS
  • MultiTOS
  • MiNT
  • EmuTOS

Apple[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • A/UX
  • Apple Darwin
  • Apple DOS
  • GS/OS
  • Mac OS
  • Mac OS 8
  • Mac OS 9
  • Mac OS X
    • 10.0 Cheetah
    • 10.1 Puma
    • 10.2 Jaguar
    • 10.3 Panther
    • 10.4 Tiger
    • 10.5 Leopard
    • 10.6 Snow Leopard
  • OS X
    • 10.7 Lion
    • 10.8 Mountain Lion
    • 10.9 Mavericks
    • 10.10 Yosemite
    • 10.11 El Capitan
  • macOS
    • 10.12 Sierra
    • 10.13 High Sierra
    • 10.14 Mojave
    • 10.15 Catalina
  • iOS
  • ProDOS
  • SOS

Be կազմակերպություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • BeOS
  • BeIA
  • Zeta

Control Data Corporation[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • CDC KRONOS
  • CDC NOS
  • CDC SCOPE

DEC/Compaq/HP[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • * AIS (օպերացիոն համակարգ)
  • OS-8
  • Incompatible Timesharing System (PDP-6-ի և PDP-10-ի համար)
  • TOPS-10 (PDP-10-ի համար)
  • TOPS-20 (PDP-10-ի համար)
  • WAITS
  • TENEX (BBN-ից)
  • RSTS/E
  • RSX-11
  • RT-11
  • RTE-II
  • RTE-IV
  • RTE-6
  • VMS]
  • HP-UX
  • NonStop OS, մշակված էTandem Computers-ի կողմից
  • OSF/1

IBM[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • IBSYS
  • OS/2
    • OS/2 v1.0 — թողարկվել է 1987 թվականի դեկտեմբերին։
    • OS/2 v1.10SE — թողարկվել է 1988 թվականին։ SE = Standard Edition.
    • OS/2 v1.10EE — 1989 թվական
    • OS/2 v1.20 — 1989 թվական։ SE և EE տարբերակներով։ Հզորացված Presentation Manager-ով
    • OS/2 v1.30 — 1991 թվական։ Նույնպես SE և EE տարբերակներով
    • OS/2 v2.00 — 1992 թվականի գարուն.
    • OS/2 v2.10 — 1993 թվականի մայիս
    • OS/2 v2.11 — 1993 թվականի վերջ։
    • OS/2 v3.0 «Warp» և «Warp Connect» — 1994 թվականի նոյեմբեր
    • OS/2 v4.0 «Merlin» — 1996 թվականի սեպտեմբեր
    • OS/2 Warp 4.5 Server for E-business «Aurora» — 1999 թվականի ապրիլ։
    • eComStation
  • AIX
    • AIX/RT
    • AIX/6000
    • AIX PC
    • AIX/ESA
    • AIX/370
    • AIX 5L
  • DYNIX 
  • OS/400
  • VM (ОС)
  • DOS/360
  • DOS/VSE
  • OS/360 — System 360-ի համար ստեղծված առաջին ՕՀ-ն
  • MFT 
  • MVT
  • SVS
  • MVS — MVT-ի տարատեսակ
  • Transaction Processing Facility
  • ALCS
  • OS/390
    • z/OS 
  • z/VM — VM-ի տարատեսակ
  • z/VSE — VSE-ի տարատեսակ
  • Basic Operating System
  • PC DOS — OEM-ի տարբեակ MS-DOS
  • ОС ЕС, СВМ, МВС, PTS-DOS, ДОС ЕС, МОС ЕС, One Track System, АДОС, Ալֆա-ДОС, МДОС 1810, МДОС ПОИСК, Нейрон-ДОС1, Янус, С4ДОС։

ICT/ICL[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • GEORGE
  • VME
  • DME
  • TME

Microsoft[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • MSX-DOS
  • MS-DOS
  • Xenix — Unix-ի լիցենզավորված տարբերակը
  • Microsoft Windows
    • Windows 1.0
    • Windows 3.0 — առաջին տարբերակ
    • Windows 3.1 — թողարկված 1992 թվականի մարտի 18-ին
    • Windows for Workgroups 3.11
  • Windows 9x — Windows 4.x-ի տարբերակ
    • Windows 95 (Windows 4.00.950 տարբերակ)
    • Windows 98 (Windows 4.10.1998 տարբերակ)
    • Windows Me (Windows 4.90.3000 տարբերակ)
  • Windows NT — ՕՀ մշակված 1998 թվականի Microsoft-ի կողմից
    • Windows NT 3.1 — Windows NT-ի առաջին տարբերակ, թողարկված 1993 թվականի հուլիսի 23-ին
    • Windows NT 3.5
      • Windows NT 3.51 — Windows NT 3.5-ի բաց թողած տարբերակ
    • Windows NT 4.0
    • Windows 2000
    • Windows XP
      • Windows Server 2003 (Windows NT 5.2-ի տարբերակ) — Windows XP-ի տարբերակ սերվերների հետ աշխատալու համար
      • Windows Compute Cluster Server 2003
      • Windows XP Embedded 
    • Windows Vista (Windows NT 6.0-ի տարբերակ)
      • Windows Server 2008 (Windows NT 6.0-ի տարբերակ) — Windows Vista-ի տարբերակ սերվերների հետ աշխատելու համար
      • Windows HPC Server 2008 — Windows Compute Cluster Server 2003-ի փոխարինող
      • Windows Home Server
      • Windows Vista for Embedded Systems 
    • Windows 7 (Windows NT 6.1-ի տարբերակ)
      • Windows Server 2008 R2 (Windows NT 6.1-ի տարբերակ) —Windows 7-ի տարբերակ սերվերների հետ աշխատելու համար
    • Windows 8 (Windows NT 6.2-ի տարբերակ) — տարբերակները կան և համակարգիչների և պլանշեների համար
    • Windows Server 2012 — սերվերային ՕՀ Microsoft-ի կողմից
    • Windows 8.1 (Windows NT 6.3-ի տարբերակ) — ՕՀ Microsoft-ի կողմից
    • Windows 10 (Windows NT 10.0-ի տարբերակ) — ՕՀ բուն Microsoft-ի կողմից։
  • Windows CE (compact edition)
    • Windows Mobile, Pocket PC — Windows CE-ի տարբերակ բջջային հեռախոսների և պլանշետների համար։
    • Windows Embedded։

Novell[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • NetWare — ցանցային ՕՀ
    • NetWare 3.x
    • NetWare 4.x
    • NetWare 5.x
    • NetWare 6.x
  • DR-DOS
  • UnixWare — մշակվել է UNIX System V-ի հիման վրա։
  • openSUSE — Linux օպերացիոն համակարգի ազատ դիստրիբուտ։
  • Open Enterprise Server — ցանցային ՕՀ։

Strawberry Development Group[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • EROS
  • CapROS

Sun Microsystems[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • SunOS — հիմնված է Unix-ի հիման վրա
    • SunOS 4.x — (Solaris 1.x)
  • Solaris — Unix-ի ՕՀ, հիմնված է UNIX System V-ի վրա,
    • SunOS 5.x —
    • OpenSolaris — SunOS 5.11

UNIX-ի նմանատիպ գործող համակարգ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • TAILS
  • Whonix
  • Aegis/OS (Apollo Computer)
  • CLIX Intergraph-ից
  • Cromix (Unix-emulating OS from Cromemco)
  • Coherent
  • DNIX
  • DYNIX — Unix-ի նմանատիպ ՕՀ, մշակված է Sequent Computer Systems-ի կողմից,
  • Idris
  • IRIX SGI-ից
  • NeXTStep
  • OPENSTEP
  • OS-9
    • OS-9/68k
    • OS-9000
  • QNX
  • Rhapsody
  • RiscOS
  • SCO UNIX (Santa Cruz Operation-ից)
  • System V
  • UNIflex
  • Ultrix
  • Unicos
  • Venix

Ազատ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Unix-ի նմանատիպ օպերացիոն համակարգ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • BSD (Berkeley Software Distribution) և իր տարբերակները՝ 386BSD, DesktopBSD, DragonFly BSD, FreeBSD, MidnightBSD, NetBSD, OpenBSD, PC-BSD, TrianceOS, TrueBSD
  • GNU/Hurd (ՕՀ-ը, որ մշակված էր Mach միկրոկորիզի վրա աշխատելու համար)։ Hurd/L4 (ՕՀ-ը, որ մշակված էր L4 միկրոկորիզի վրա աշխատելու համար)
  • Linux (Unix-ի նմանատիպ համակարգերից ամենահայտնն է)
  • OpenSolaris (Solaris բաց կոդով համակարգ)։ AuroraUX, BeleniX, Jaris, MilaX, marTux, Nexenta OS, NexentaStor, OpenIndiana, OpenSolaris for System z, OSUNIX, Polaris, SchilliX, StormOS.
  • Plan 9
  • SSS-PC (մշակվել է Ճապոնական համալսարանում)
  • Minix

ոչ-Unix-ի նմանատիպ համակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • ReactOS[1]  — սա ժամանակակից, ազատ և բաց օպերացիոն համակարգ է, հիմնված Windows NT-ի լավագույն սկզբունքների վրա։ Համակարգը մշակվել է զրոից, և այդ իսկ պատճառով հիմնված է Linux-ի վրա և չունի ընդհանուր ոչինչ UNIX-ի հետ։
  • FreeDOS
  • Haiku

Հեղինակային ոչ-UNIX և այլ համակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • A2 — ՕՀ, ստեղծված «Oberon» նախագծի շրջանակներում
  • AROS (AROS Research Operating System)
  • AtheOS
  • Chrome OS
  • CP/M (Control Program/Monitor)
    • CP/M-80 (CP/M Intel 8080/8085-ի համար)
    • CP/M-86 (CP/M Intel 8088/86-ի համար)
    • MP/M-80
    • MP/M-86
    • МикроДОС — (ստեղծվել է ԽՍՀՄ-ում)
  • UCSD P-System
  • FLEX9 — Motorola 6809-ի համար TSC-ից
  • JavaOS — Java VM-ի հիմքը
  • SSB-DOS — TSC Smoke Signal Broadcasting-ի համար
  • DESQView
  • DV/X 
  • GEOS
  • NewOS
  • osFree 
  • TripOS, 1978
  • VisiOn
  • VME International Computers Limited-ի կողմից
  • MorphOS
  • NetWare Novell
  • Pick
  • Primos Prime Computer-ի կողմից
  • OSD/XC Fujitsu-Siemens-ի կողմից
  • OS-IV Fujitsu-ի կողմից
  • MSP Fujitsu-ի կողմից
  • Haiku 
  • SkyOS 
  • Syllable
  • TinyOS
  • TSX-32
  • eyeOS

«Տնային» ՕՀ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • KolibriOS (նախագիծը հիմնված է MenuetOS-ի հիման վրա)
  • LainOS — հիմնված է FreeBSD-ի վրա։
  • MenuetOS
  • Miraculix
  • Panalix
  • Syllable
  • Trion Operating System
  • Visopsys
  • UzhOS
  • XSKernel[2] 
  • FOS[3] — միկրոկորիզային օպերացիոն համակարգ։
  • ExeOS
  • SymbOS
  • FlopOS — open-source OS։

Բջջային հեռախոսների համար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժամանակակից[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ոչ ժամանակակից[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Firefox OS
  • Maemo
  • MeeGo
  • Symbian OS
  • Windows Phone
  • Ubuntu Touch
  • Palm OS
  • Яндекс.Кит
  • Access Linux Platform
  • Asha Platform
  • Bada
  • LG webOS՝ այն հիմա օգտագործվում է LG-ի խելացի հեռուստացույցներում
  • LiMo Platform
  • Openmoko
  • Qtopia

Կիրառման համակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուղղորդիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • CatOS
  • Cisco
  • Cisco IOS-ը Cisco-ից
  • Cisco PIX-ը Cisco-ից
  • freesco — անվճար և ազատ ռոուտերների փոխարինող
  • Huawei VRP-ը Huawei-ից
  • IOS XR Cisco-ի կողմից, QNX-ի հիման վրա
  • JUNOS-ը Juniper Networks-ից
  • LinkBuilder-ը 3Com-ից
  • MikroTik RouterOS-ը MikroTik-ից
  • RapidOS-ը Riverstone Networks-ից
  • ScreenOS-ը Juniper Networks-ից
  • SeOS-ը Ericsson-ից
  • SROS-ը Alcatel-Lucent-ից
  • ZyNOS-ը ZyXEL-ից

Միկրովերահսկիչների համար՝ ներքին և իրական ժամանակի օպերացիոն համակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • AMX OS KADAK
  • Contiki
  • eCos
  • FreeRTOS
  • Integrity
  • ITRON
  • LynxOS
  • Montavista Linux
  • Nucleus
  • QNX
  • OS-9 — Microware-ի կողմից
  • OS-9000 — Microware-ի կողմից
  • OSA[4] 
  • OSE-ն ENEA-ից
  • OSEK
  • RDOS
  • RTEMS 
  • RTOS
  • ThreadX
  • TRON OS
  • uC/OS-II
  • uOS
  • scmRTOS[5]
  • μClinux
  • VxWorks
  • Snake OS
  • Salvo[6]

Օպերացիոն համակարգեր, թույլ հզորություն ունեցող համակարգիչների համար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Contiki

Contiki, կոմպակտ, ազատ, բազմաառաջադրանք օպերացոն համակարգ է այն համակարգիչների համար, որոնց ռեսուրսները խիստ սահմանափակ է։ Contiki-ն նախատեսված է ներքին համակարգերի համար, որոնք ունեն հիշողության քիչ ծավալ։ Ի սկզբանե այն զբաղեցնում է օպերատիվ հիշողության 2 կբ և հիշողության 40 կբ-ն։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ ReactOS Project
  2. ↑ XSystem Kernel Project
  3. ↑ «Архивированная копия». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մարտի 30-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 25-ին.
  4. ↑ [https://web.archive.org/web/20091220043131/http://wiki.pic24.ru/doku.php/osa/ref/intro Արխիվացված 2009-12-20 Wayback Machine OSA: Документация [PIC24]]
  5. ↑ «ScmRTOS». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 20-ին.
  6. ↑ Pumpkin: Salvo, the RTOS that runs in tiny places

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Օպերացիոն_համակարգերի_ցանկ&oldid=9730478» էջից