Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook
Jump to content

Բոլշևիկներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բորիս Կուստոդիև, Բոլշևիկ, Տրետյակովյան պատկերասրահ, 1920 թվական
«Թե ինչպես գերմանացիները բոլշևիկին Ռուսաստանի վրա բաց թողեցին, Իվան Բիլիբին, 1917 թվական

Բոլշևիկներ (ռուս.՝ Большевики, большинство - մեծամասնություն բառից), Ռուսաստանի սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցության (ՌՍԴԲԿ) արմատական, ծայրահեղ ձախական և մարքսիստ-հեղափոխական խմբակցություն[1], ստեղծված Վլադիմիր Լենինի կողմից՝ բոլշևիկների և մենշևիկների միջև պառակտումից հետո։

«Բոլշևիկներ» անվանումը ծագել է ՌՍԴԲԿ II համագումարից հետո, որպես՝ ԿԿ (Կենտրոնական Կոմիտե) ընտրություններում ձայների մեծամասնություն ստացած խումբ։ Բոլշևիկները ձգտում էին ստեղծել պրոֆեսիոնալ հեղափոխականների կուսակցություն, իսկ մենշևիկները զգուշանում էին կուսակցության քրեականացումից և հակված էին ինքնակալության դեմ պայքարի առավել լեգիտիմ եղանակներին։ Հետագայում առաջացած և շատ մի շարք պետություններում էսէռների և անարխիստների կողմից տարածված՝ հերյուրանքի համաձայն «բոլշևիկներ» (արտասահմանում թարգմանվում էր, որպես «մաքսիմալիստներ») անվանումը առաջացել է «մաքսիմալ» ծրագրից (այն հետապնդում էր բուրժուա դասակարգի ամբողջական վերացումը և զուտ աշխատավոր շարժման ստեղծումը), իսկ մենշևիկները, իբրև թե «մինիմալ ծրագրի» հետևորդներ էին և պաշտպանում էին մանր բուրժուաների և կուլակների շահերը։

Բոլշևիկները Ռուսաստանում իշխանության են հասել Հոկտեմբերյան և Ռուսական հեղափոխությունների արդյունքում և ստեղծել են ՌԽՖՍՀ-ն, որն էլ 1922 թվականի դեկտեմբերի 30-ին միավորվել է ՈւԽՍՀ-ի, ԲԽՍՀ-ի և ԱԽՖՍՀ-ի հետ, և ձևավորվել է ԽՍՀՄ-ը։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Кенез Питер Красная атака, белое сопротивление. 1917—1918/Пер. с англ. К. А. Никифорова. — М.: ЗАО Центрполиграф, 2007. — 287 с — (Россия в переломный момент истории). ISBN 978-5-9524-2748-8, стр. 13

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]