ელდარის ფიჭვი
| ელდარის ფიჭვი | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| ლათინური სახელი | ||||||||||||||
| Pinus eldarica | ||||||||||||||
| დაცვის სტატუსი | ||||||||||||||
 IUCN 3.1 Least Concern : 42347 | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
ელდარის ფიჭვი (ლათ. Pinus eldarica) — მარადმწვანე დაბალტანიანი (12–15 მ) ხე ფიჭვისებრთა ოჯახისა.
მესამეული პერიოდის რელიქტია. ხშირად მრუდე ღერო და ფართოდ გაშლილი ვარჯი აქვს. ქერქი მურა ნაცრისფერია და დამსკდარი; ახალგაზრდა ღეროსი კი – გლუვი და ნაცრისფერი. ბუნებრივად იზრდება ელდარის ველის დასავლეთ ნაწილში, საქართველოსა და აზერბაიჯანის საზღვარზე, მდ. ივრის მარჯვენა ნაპირზე, ელიარ-ოუღის ქედის ჩრდილო-აღმოსავლეთ კალთებზე, ზღვის დონიდან 450-600 მ-ზე.
ელდარის ფიჭვი სამხრეთკავკასიური ენდემია, თუმცა ბოლო წლებში აღწერილია ირანში ელბურსის ქედის ფერდობებზე. კავკასიაში მოზარდ ფიჭვებთან შედარებით ყველაზე უფრო გვალვაგამძლეა, ნიადაგის მიმართ — ნაკლებმომთხოვნი. იზრდება თხელ, ქვიან ნიადაგზე, კარგად ხარობს კირიან და მცირედ დამლაშებულ ნიადაგზეც. ტიპური სინათლის და სითბოს მომთხოვნი მცენარეა. ზიანდება –20°C-ზე მეტი ყინვის დროს, ცუდად იტანს ხანგრძლივ, მშრალ ზამთარს. ფართოდ იყენებენ აღმ. საქართვ. მშრალ რ-ნებში, კერძოდ თბილისში, ეროზირებული ფერდობების გასამწვანებლად (ზ. დ. 600–700 მ სიმაღლემდე). თბილისის მიდამოებში გაშენებულია 300 ჰა-ზე მეტ ფართობზე, შეტანილია „საქართველოს წითელ ნუსხაში“.
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ვეკუა ა., ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 2, თბ., 2012. — გვ. ?.