ტონი მორისონი
ტონი მორისონი (ინგლ. Toni Morrison, ნამდვილი სახელი და გვარი კლოი ენტონი უოფორდი; დ. 18 თებერვალი, 1931 — გ. 5 აგვისტო, 2019) — ამერიკელი მწერალი, პუბლიცისტი და ესეისტი. ნობელის პრემიის ლაურეატი ლიტერატურის დარგში (1993).
დაიბადა აფრო-ამერიკელ, აშშ-ის სამხრეთი შტატებიდან გადასახლებულ მუშათა ოჯახში. სწავლობდა ჰარვარდისა (1949–1953) და კორნელის (1953–1955) უნივერსიტეტებში; მუშაობდა რედაქტორად გამომცემლობაში (1965–1983), ასწავლიდა აშშ-ის უნივერსიტეტებში, მათ შორის პრისტონის უნივერსიტეტში (1989–2006).
ტონი მორისონის ლიტერატურული კარიერა დაიწყო რომანის „ყველაზე ცისფერი თვალი“ („The bluest eye“, 1970) გამოქვეყნებით, სადაც მოთხრობილია ახალგაზრდა შავკანიანი გოგონას მძიმე ბედი. რასობრივი ჩაგვრის თემებმა მომავალი განვითარება ჰპოვეს რომანში „ქებათა ქება სოლომონისა“ („Song of Solomon“, 1977), რომლის ცენტრში გმირის მიერ საკუთარი „მეს“ ძიება და გააზრებაა; რომანი გარდაიქმნა კულტურულ მითად და აფროამერიკული ისტორიის სათავედ. მაგიური რეალიზმის ტრადიციები გამოიხატა რომანებში „ფისის კაცუნა“ („Tar baby“, 1981), „სიყვარული“ („Love“, 2003), „სიბრალული“ („A mercy“, 2008). სამი რომანის ციკლი — „საყვარელი“ („Beloved“, 1987), „ჯაზი“ („Jazz“, 1992), „სამოთხე“ („Paradise“, 1998) — თანამიმდევრულად აღწერს აფრო-ამერიკელების ისტორიის მთავარ ეტაპებს: მონობის ეპოქა, სამოქალაქო ომი, სამოქალაქო უფლებებისათვის მოძრაობის პერიოდი. ბმები ფოლკლორსა და მითოლოგიაზე, ფანტასტიკისა და რეალობის, ტრაგიკულობისა და კომიკურობის მუდმივი შერევა ტონი მორისონის შემოქმედების მთავარი მახასიათებლებია.
ბიბლიოგრაფია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]რომანები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ყველაზე ცისფერი თვალი (1970)
- სულა (1973)
- ქებათა ქება სოლომონისა (1977)
- ცვილის ჩვილი (1981)
- საყვარელი (1987)
- ჯაზი (1992)
- სამოთხე (1997)
- სიყვარული (2003)
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Маслова Е. Г. Моррисон Тони // Большая российская энциклопедия. т. 21. — М., 2013. — стр. 151.
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- გარეგნობა C-SPAN-ზე
- ტონი მორისონი კინოფილმების ინტერნეტ-მონაცემთა ბაზაში
- ტონი მორისონი — სიახლეები და კომენტარები გამოცემის The Guardian საიტზე
- ტონი მორისონი — სიახლეები და კომენტარები „New York Times“-ის საიტზე.
- ტონი მორისონი ბიბლიოთეკის WorldCat კატალოგში
- ტონი მორისონი — ნამუშევრები საიტზე Open Library