Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook
Jump to content

Ka̱la̱nda Juliyot

Neet di̱ Wikipedia
Ka̱la̱nda Juliyot
solar calendar, arithmetic calendar, interval scale
Tafacalendar Jhyuk
Kpaat45 BCE Jhyuk
Á̱ ku nwuak a̱lyootJulius Caesar Jhyuk
Replaced byGregorian calendar Jhyuk
Ci̱tRoman calendar Jhyuk
A̱tyubwoiSosigenes of Alexandria Jhyuk
Ka̱la̱nda A̱fwun
A̱gi̱regi̱ri Ghyuap: A̱kace njen.
A̱juliyot 19 2024

Ka̱la̱nda Juliyot ji yet ka̱la̱nda mam ja ji̱ byia̱ mmam cyi tsat ma̱ng nswak a̱taa ma̱ng a̱fwuon (365) a̱ni kuzang a̱lyia̱. Ndyia̱ jhyang a̱ shyiat mmam 366 ka̱nang á̱ bwuak ndyia̱ a̱naai. Á̱ more ka̱la̱nda Juliyot nang ka̱la̱ndá khwi di̱ nkap Cod A̱todok A̱tyin hu ma̱ng nkap Ncod A̱tyin na a̱ni mbeang da̱ a̱vwuo nwap nang á̱ ngyei A̱mazik (ku A̱buzu) a̱ni.[1]

Á̱ ku shyia̱ a̱di̱dam tazwa ka̱la̱nda Juliyot ji ma̱ a̱lyia̱ 46 A̱K kikya da̱ a̱vwuo (a̱wot ji̱ si̱ ka kyiak a̱lyoot nggu da̱ a̱nyiung) a̱gwam Juliyot Kaisar kya, nang tangka̱i fai si̱ a̱khwukhwop kalanda A̱rom wu, a̱ ku yet ka̱la̱nda nang á̱ kyiai sai mam ma̱ng sai zwat a̱ni di̱ fang nji.[2] Ji̱ ku ta̱bat ta̱m a̱tuk 1 Zwat Jhyiung ma̱ a̱lyia̱ 45 A̱K, ca̱caat ma̱ng a̱lyiat nggu na. Ka̱la̱nda Kaisar ji si̱ ka ngyet a̱tsak ka̱la̱nda A̱byintyokshan Rom wu mbeang a̱lyiak fam jenshyung swanta hu kyiak neet di̱n jen a̱ja ba̱ng si̱ bai ndyia̱ 1,600, ku si̱ labeang tat a̱lyia̱ 1582 nang Paparoma Gi̱regi̱ri XIII ku ghwut ma̱ng ka̱la̱nda jhyang ji̱ na nvwuong nyia̱ ta̱m ma̱ng Ka̱la̱nda Juliyot ji a̱ni.

Ka̱la̱nda Juliyot byia̱ ntangka̱i ndyia̱ a̱feang nia: a̱ca̱caat a̱lyia̱ gu byia̱ mmam 365 a̱ni, mbeang a̱lyia̱ ta̱gak ka̱ byia̱ mmam 366. A̱wot a̱mgba̱m ni̱ kat a̱hyohyoot a̱kat ndyia̱ mmam 365 a̱tat wa ma̱ng a̱lyia̱ ta̱gak mmam 366 a̱nyiung, a̱wot a̱lyia̱ ka ka̱ si̱ du shyia̱ ma̱ng shi a̱swap mmam 365.25 da̱ a̱ka̱nyiung ma̱ a̱lywei. Si̱ a̱hwa si̱ swak a̱tsak shi mmam a̱lyia̱ 365.2422 (a̱fi̱ng ka di̱ yong huni, ka̱ ni̱ shai shi̱shai a̱ni) ku myim ka̱la̱nda mam ku byia̱, si̱ a̱hwa si̱ fa nyia̱ ka̱la̱nda Juliyot ji ni̱ shyia̱ mam nyiung kuzang ndyia̱ 129. Si̱ a̱hwa fa, ka̱la̱nda Juliyot ji ni̱ mban ma̱ng mmam 3.1 kuzang ndyia̱ 400.

Jhyuk ka̱la̱nda Gi̱regi̱ri hu si̱ shai ka̱nda̱n Juliyot hu, ku ghyuai shi a̱swak a̱lyia̱ ka̱la̱nda hu ma̱ a̱ca̱caat kyiak neet ma̱ mmam 365.25 ba̱ng si̱ tat mmam 365.2425 mat a̱nia wa a̱ si̱ jhyuk ghyuap ka̱la̱nda Juliyot hu mi̱ di̱ nyia̱ fi̱p ma̱ng a̱lyia̱ mam hu: ka̱la̱nda Gi̱regi̱ri ji si̱ ta̱bat mban ma̱ng mam 0.1 hwa ma̱nyin a̱mami ndyia̱ 400. Mi̱ kuzang tangka̱i nyia̱ mi̱ ndyia̱ na̱ kyiak neet mi̱ a̱lyia̱ 1901 ba̱ng si̱ tat a̱lyia̱ 2099, mam zwat nji ca̱caat ma̱ng ka̱la̱nda Julyot na nshyia̱ mmam 13 a̱zama a̱ca̱caat mam zwat Gi̱regi̱ri hu (kidee a̱tuk mam 1 Zwat Jhyiung Juliyot kwa ma̱ a̱tuk mam Zwat Jhyiung Gi̱regi̱ri). A̱lyiak bibyin Katolika hu si̱ san ka̱la̱nda swai ji kiki; bibyin Pi̱rotesi̱tan si̱ nyia̱ a̱nia ma̱ a̱shonshyon ma̱ a̱shonshyon ma̱ a̱yaasa̱ncuri a̱feang ba̱ ntung a̱ni; a̱lyiak bibyin A̱todok si̱ sak ka̱la̱nda Juliyot ji mat nkyang na̱ byia̱ a̱ka̱ta ma̱ng khwi a̱wot ku si̱ san ka̱la̱nda Gi̱regi̱ri ji a̱ sak ji̱ yet ka̱la̱nda á̱niet ji di̱ ntsa sa̱ncuri nswak nfeang hu.

Ya̱fang[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

  1. "Berbers mark New Year in Algeria, welcoming 2968". Daily Sabah. 12 Zwat Jhyiung 2018. Retrieved 25 Zwat A̱taa 2019. The Berber calendar is an agrarian system, based around the seasons and agricultural work, that was inspired by the Julian calendar.
  2. Richards 2013, p. 595.

A̱ka̱fwuop nta[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]