Арғұн

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Арғұн (Хайлар)
моңғ. Эргүнэ, /额尔古纳河, эвен. Ергэне
Сипаттамасы
Ұзындығы 1620 км
Су алабының
ауданы
164000 км²
Су алабы Амур/Охот теңізі
Су шығыны 186 м³/с
Бастауы
 • Орналасқан жері Үлкен Хинган
 • Координаттары 49°56′16″ с. е. 122°27′53″ ш. б. / 49.93778° с. е. 122.46472° ш. б. / 49.93778; 122.46472 (G) (O) (Я) (T)
Сағасы Амур
 • Координаттары 53°19′54″ с. е. 121°28′39″ ш. б. / 53.33167° с. е. 121.47750° ш. б. / 53.33167; 121.47750 (G) (O) (Я)Координаттар: 53°19′54″ с. е. 121°28′39″ ш. б. / 53.33167° с. е. 121.47750° ш. б. / 53.33167; 121.47750 (G) (O) (Я) (T)
Орналасуы
Ел Қытай/Ресей
Аймақ Моңғолия/Хэйлунцзян
Арғұн өзенінің алабы

Арғұн (Хайлар, моңғ. Эргүнэ, эвен. Ергэне) — Шилкамен қосылып Амурды құрайтын өзен.

Ұзындығы - 1620 км, оның 944 км-і Ресей мен Қытай шекарасын бойлай ағады.

Алабы 164 мың кm². Манчжуриядағы Үлкен Хинган жотасының солтүстік-батыс беткейінен басталады.

Бастауында Хайлар деп, ал Мутная тармағынан төмен - Арғұн деп аталады.

Жотадан шыққаннан кейін Арғұн жайылмасы үлкен кең аңғармен ағады. Сағасына таяу жерде аңғары тарылады да, жағалары жар қабаққа айналады.

Жылдық орта су шығыны сағасында 400 m³/сек. Негізінен жаңбыр суынан құралады. Жылы маусымда тасиды.

Басты салалары:

  • сол жақтан - Газимур, Уров, Урюмкан
  • оң жақтан - Гэньхэ, Нюэрхэ.

Арғұнда балықтың 60 түрі бар, соның ішінде амур, сазан, кета көп ауланады.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 1 том