Бейкоммерциялық ұйым
Бейкоммерциялық ұйым — жарғылық қорды қатысушылар арасында бөлісу мақсатымен пайда алуды көздемейтін заңды тұлға. Бұл ұйымдар кәсіпкерлік қызметті өздері құрылған негізгі мақсаттарға қол жеткізгенше жүзеге асыруы мүмкін және осы қызметтен түскен табыс тек осы мақсаттарға ғана жұмсалуға тиіс. Бейкоммерциялық ұйым әділет органдарында осындай ұйым ретінде ресми тіркелуге тиіс. Аталмыш шарттар болған жағдайда бейкоммерциялық ұйымдардың салық салу жөнінен, атап айтқанда: табыс салығы, мүлік салығы, қосылған күн салығы, көлік құралдары салығы, автомобиль жолдарын пайдаланушылардың аударымдары бойынша жеңілдіктері болады. Әрбір нақты жағдайда бейкоммерциялық ұйым тиісті жеңілдіктерге құқықтарды құжат жүзінде негіздейді.[1]
Функциялар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Коммерциялық емес ұйымдар әлеуметтік меншіктерді қамтамасыз ету, ал олар үшін үкіметке жеткіліксіз.[2][3] НҚҰ-ның түрлі құрылымы және мақсаты бар. Бірақ, заңдық классификация үшін кейбір маңызды элементтер бар:
- Басқару жөніндегі жазбаша талаптар
- Есептілік пен аудиттің талаптары
- Өзгерістерді сатып алу қазіргі уақытта шарта жабық келісім
- Юридикалық тұлғаны жаратау
- Корпоративтік және жеке донордардың салық статусы
- Уақыттағы өмірдердің салық статусы.
Қатысу заңдық мәртебені өзгертпейді, бірақ соттық іс өткізу кезінде мақсатты көрсету ретінде назар аудара алатын. Көпшілік елдерде НҚҰ-ны құру, басқару және корпоративтік басқаруны сақтау талап ететін заңдар бар.[4] Үлкен ұйымдар олардың табыс, шығындар мен зат есімдерін негізгі түсінікпен тілімен жариялауға міндетті.
Фонд жинау
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Коммерциялық емес ұйымдар табыс алуға емес, бірақ олардың әлеуметтік мақсаттарына жету үшін керек болатын табыс болуы жөн. Коммерциялық емес ұйымдар түрлі әдістермен ақша жинайды.[5][6] Оның ішінде жекеше донорлардан не қорлардан жасалған ақша; корпоративтік демеушілік; мемлекеттік демеушілік; бағдарламалар, қызметтер не тауарды сату, әрі инвестициялар.[7] Ар бір НҚҰ үшін ең көп табыс келтіруші көздері өзгеше болса да. НҚҰ нөмірі саны 2010 жылдан бастап артқаннан бері, жаттықтардың доходын алуда болмағандықта көш берілді. Жекеше адамдары немесе ұйым жиналгандары жыл сайын өзгеріп тұр, мемлекеттік субсидиялары азайып тұр. Жыл сайын демеушілік өзгергеннен кейін, көптеген коммерциялық емес ұйымдар құйымдарының демеушілік көздерін өзаралық қатынасын арттыру жөнінде қозғалып отыр. Мысалы, государственный грантына таяу шығып тұрған көптеген коммерциялық емес ұйымдар жекеше донорларды өз тарапына аудару жөніндегі ақша жинаған бағдарламаларын бастады.[8]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Қаржы-экономика сөздігі. Алматы
- ↑ Nonprofit Organizations. www.referenceforbusiness.com. Тексерілді, 18 шілде 2024.
- ↑ What Is A Nonprofit Organization?. www.uopeople.edu. Тексерілді, 18 шілде 2024.
- ↑ The Legal Framework for Not-for-Profit Organizations in Central and Eastern Europe. www.icnl.org. Тексерілді, 18 шілде 2024.
- ↑ Non-profit organization. sciencetheory.net. Тексерілді, 18 шілде 2024.
- ↑ Nonprofit vs. Not-for-Profit vs. For-Profit: What's the Difference?. www.uschamber.com. Тексерілді, 18 шілде 2024.
- ↑ How to generate revenue for nonprofit organizations. rallyup.com. Тексерілді, 18 шілде 2024.
- ↑ Global trends in giving report. www.funraise.org. Тексерілді, 18 шілде 2024.