Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook
सामग्री पर जाएँ

झारखण्ड

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
झारखण्ड
Jharkhand
ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ
झारखण्डक छाप
भारतक नक्सामे झारखण्ड (लाल चिन्हमे)क अवस्थिति
भारतक नक्सामे झारखण्ड (लाल चिन्हमे)
झारखण्डक नक्साक अवस्थिति
झारखण्डक नक्सा
निर्देशाङ्क (जमशेदपुर): २३°२१′N ८५°२०′E / २३.३५°N ८५.३३°E / 23.35; 85.33निर्देशाङ्क: २३°२१′N ८५°२०′E / २३.३५°N ८५.३३°E / 23.35; 85.33
देशभारत
क्षेत्रपूर्वी भारत
स्थापना१५ नवम्बर २०००
राजधानीराँची
सरकार
 • गभर्नरद्रौपदी मुर्मु
 • मुख्यमन्त्रीहेमन्त सोरेन (जेएमएम)
 • विधानसभा क्षेत्र८१ सिट
 • लोकसभा क्षेत्र१४ सिट
 • उच्च अदालतझारखण्ड उच्च अदालत
क्षेत्रफल
 • कुल७९७१४ किमी (३०७७८ वर्गमाइल)
 • क्रम१६अम
जनसङ्ख्या
 (२०११)[१]
 • कुल३,२९,८८,१३४
 • क्रम१३अम
 • घनत्व४१४/वर्ग किमी (१०७०/वर्ग माइल)
समय क्षेत्रयुटिसी+०५:३० (भारतीय मानक समय)
आइएसओ ३१६६ सङ्केतIN-JH
मानव विकास सूचकाङ्कवृद्धि ०.३७६ (low)
एचडिआई क्रम१९अम (२००७-०८)
दोसर भाषा
आधिकारिक भाषा[२]हिन्दी
साक्षरता६७.६% (२५ अम)
बिहार पुनर्स्थापन अधिनियम, २००० सँ निर्मित

झारखण्ड अर्थात 'झार' वा 'झाड़' जे स्थानीय रूपसँ 'वन'के पर्याय छी आ 'खण्ड' अर्थात टुकड़ा सँ मिल बनल अछि । अपन नामक अनुरुप ई मूलतः एक वन प्रदेश छी जे झारखण्ड आन्दोलनक फलस्वरूप (जकरा बादमे किछ लोकसभद्वारा वनाञ्चल आनदोलनक नामसँ जानल जाइत अछि) सृजित भेल । प्रचुर मात्रामे खनिजक उपलबध्ताक कारण एकरा भारतक 'रूर' सेहो कहल जाइत अछि जे जर्मनीमे खनिज-प्रदेशक नामसँ विख्यात अछि ।

७२ वर्ष पहिने आदिवासी महासभा जयपाल सिंह मुण्डाक अगुआईमे अलग 'झारखण्ड' क सपना देखलक । भारतक केन्द्र सरकारद्वारा एकरा सन् २००० १५ नवम्बर (आदिवासी नायक बिरसा मुण्डाक जन्मदिन) क अवसरमे अठ्ठाइसम राज्य बनाए देलक । बिहारक दक्षिणी हिस्साक विभाजित करि झारखण्ड प्रदेशक सृजन कएल गेल छल । औद्योगिक नगरी राँची एकर राजधानी छी । ई प्रदेशक अन्य पैग शहरसभमे धनबाद, बोकारोजमशेदपुर शामिल अछि ।[३] एकर क्षेत्रफल ७९,७१० किमी (३०,७७८ वर्ग माइल) रहल अछि ।

इतिहास[सम्पादन करी]

भूगोल[सम्पादन करी]

जनसङ्ख्या[सम्पादन करी]

प्रमुख केन्द्र[सम्पादन करी]

पर्यटन[सम्पादन करी]

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. "झारखण्ड" (PDF)। Registrar General & Census Commissioner, India। अन्तिम पहुँच 13 February 2017
  2. "official language of Jharkhand"मूलसँ 5 February 2017 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 4 February 2017 {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  3. "Jharkhand – At a Glance"मूलसँ 2012-05-05 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 2017-03-15

बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]

एहो सभ देखी[सम्पादन करी]