Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook
Transfiguration pending
Прејди на содржината

Главна страница

Од Википедија — слободната енциклопедија

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 145.928 статии на македонски јазик
Избрана статија за оваа седмица
Приказ на Кориолисовата сила
Приказ на Кориолисовата сила

Кориолисова сила — закривување на предметите во движење кога тие се разгледуваат во вртежен појдовен систем. Во појдовен систем со вртење во насока на стрелките, закривеноста е на лево од движењето на предметот, додека пак вртењето во насоката спротивна на насока на часовникот, закривеноста ќе биде кон десно. Иако препознаена од останатите, математичкиот израз за Кориолисовата сила се појаваува прв пат во научна статија во 1835 година напишана од францускиот научник Гаспар-Гистав Кориолис, како дел од теоријата за воденичарски тркала. Во почетоците на XX век, поимот Кориолисова сила почна да се употребува во поврзаност со метеорологијата.

Њутновите закони за движењето го опишуваат движењето на предметите во (незабрзувачки) инерцијални системи. Кога Њутновите закони се пренесени во истовремен вртежен појдовен систем, се појавуваат Кориолисовата и центрифугалната сила. Двете сили се пропорционални во однос на масата на предметот. Кориолисовата сила пропорционална на стапката на вртење и центрифугалната сила е пропорционална на квадратот на тоа движење. Кориолисовата сила дејствува во насока нормална на оската на вртење и брзината на телото во вртежен систем и è пропорционална на брзината на предметот во вртежен систем. Центрифугалната сила дејствува нанадвор во радијална насока и е пропорционален на растојанието на телото од оската на вртежниот систем. Овие дополнителни сили се наречени инерцијални сили, замислени сили или „псевдосили“. Тие ја дозволуваат Њутновите закони за вртежни системи. Тие се чинителите на исправка кои не постојат при незабрзувачки или инерцијални појдовни системи. (Дознајте повеќе...)


Слика на денот

Плажата Погоржелица во Померанија, Полска.
Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Карта на Макаронезија
Карта на Макаронезија
На денешен ден…

Денес е 26 август 2024 г.

Настани:

1071  Во Битката кај Манцикерт меѓу Византија и Селџучкиот султанат, византиската војска доживеала срамен пораз, а царот Роман IV Диоген бил заробен.
1498  Микеланџело бил најмен да ја направи скулптурата „Пиета“. Ја завршил следната година, а денес е сместена во Базиликата Свети Петар во Ватикан.
1789  Во Версај, Уставното собрание ја донесува Декларацијата за правата на човекот и граѓанинот.
1883  Ерупција на вулканот Кракатау во Тихиот Океан. Како последица на ерупцијата и на создадениот цунами, загинале над 36.000 луѓе.
1922  Турската војска предводена од Мустафа Кемал Ататурк започнала офанзива против грчките сили кај Измир, која довела до целосна загуба на грчките територии во Мала Азија и иселување на околу 1 милион Грци од Турција.
1936  Постигната е спогодба за окончување на британската окупација на Египет, со исклучок на зоната на Суецкиот Канал.
1945  Во Битола бегалците од Егејска Македонија излегоа на протестен митинг со барање да престане теророт и прогонот на Македонците спроведуван од страна на грчките власти.
1972  Отворени се Дваесеттите олимписки игри во Минхен - Германија кои во историјата, останаа засенети поради нападот на припадниците на организацијата „Црн септември“ на олимпиското село и убиството на 11 израелски спортисти.
2005  Туркменистан ја напушта Заедницата на независни држави.

Родени:

1743  Антоан Лавоазје — француски научник.
1896  Ванчо Михајлов — раководител на врховистичкото ВМРО.
1898  Пеги Гугенхајм — американска колекционерка на уметнички дела и мецена.
1910  Мајка Терезакатоличка калуѓерка, добитничка на Нобеловата награда за мир и светица.
1914  Фазил Хисни Дагларџа — турски поет.
1914  Хулио Кортазар — аргентински писател.
1928  Владимир Беара — југословенски фудбалски голман.
1944  Морин Такер — американска рок-музичарка, членка на групата „Велвет андерграунд“ (Velvet Underground).
1958  Зоран Вујовиќ — босански и југословенски фудбалер.
1958  Златко Вујовиќ — босански и југословенски фудбалер.
1960  Бренфорд Марсалис — американски џез-музичар.
1961  Фахрудин Омеровиќ — босански и југословенски фудбалски голман.
1967  Александар Ѓорѓевиќ — српски и југословенски кошаркар.
1985  Данило Вис — швајцарски велосипедист.
1986  Барт де Клерк — белгиски велосипедист.
1988  Кристина Њагу — романска ракометарка.
1989  Џејмс Харден — американски кошаркар.
1991  Арно Демар — француски велосипедист.
1992  Дејан Манасков — македонски ракометар.
1993  Марко Ливаја — хрватски фудбалер.

Починале:

1850  Луј-Филипкрал на Франција.
1903  Александар Ростковски — руски дипломат.
1910  Вилијам Џејмс — американски психолог.
1944  Естреја Овадија - Мара — македонски народен херој.
1974  Чарлс Линберг — прв воздухопловец што прелетал преку Атлантикот.
1978  Хосе Мануел Морено — аргентински фудбалер.
1982  Тереза Ижевска — полска глумица.
2018  Нил Сајмон — американски драматург.
Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Други области
  • Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
  • Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
  • На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.
Братски проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

Ризница
Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
Викивести
Вести со права за слободна употреба
Викиречник
Речник и лексикон
Викицитат
Збирка на цитати
Викикниги
Учебници и прирачници со права за слободна употреба
Викиизвор
Библиотека на дела со права за слободна употреба
Викивидови
Именик на видови
Викиуниверзитет
Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
Мета-вики
Усогласување на проектот „Викимедија“
Википодатоци
База на слободни знаења
Википатување
Отворен туристички водич