Бенгалски броеви
Бенгалски броеви (бенгалски: সংখ্যা, романизиран: sôṅkhya, асамски: সংখ্যা, романизиран: xoiŋkha, меитеи: ঃयshma shing; нумеричкиот систем, кој потекнува од индискиот потконтинент, официјално користен на бенгалски, асамски и Меитеи (официјално наречен манипури), 3 од 22-те официјални јазици на Индиската Република, како и традиционално на Силхети, Читагониски, Бишнурија, Чакма и Хаџонг. Тие се користат од повеќе од 350 милиони луѓе ширум светот (над 5% од населението) и се разновидност на хинду-арапскиот нумерички систем.
Бројни системи кај разни
народи и култури | |
---|---|
Индоарапски броеви | |
Западноарапски • Источноарапски | |
Бенгалски • Гуџаратски • Гурмухски • Деваганарски (Индиски) • Синхалски • Тамилски | |
Балиски • Бурмански • Ѕонгкански (Бутански) • Јавански • Кмерски • Лаоски • Монголски • Тајландски | |
Источноазиски броеви
| |
Виетнамски Јапонски Кинески (Суџојски) |
Корејски Стапчиња Хокиенски |
Азбучни броеви
| |
Абџадски Арјабатини Гиски (Етиопски) Грузиски Грчки |
Ерменски Кирилични Римски Хебрејски |
Други системи
| |
Атички Брамански Вавилонски Глаголични Егејски Египетски Етрурски Инуитски |
Кипу Кхаростенски Мајански Муискански Поле со урни Праисториски Чувашки |
Десетични (10) | |
1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 12, 16, 20, 30, 36, 60 повеќе… | |
Основни броеви
[уреди | уреди извор]Бенгалски број | Арапски број | Стандарден бенгалски збор [1] | Романизација на бенгалски | Типичен источен бенгалски збор [2] | Романизација на типичната источна бенгалска | Асамски збор | Романизација на асамски | Силхетиски збор | Романизација на Силхети |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
০ | 0 | শূন্য | избегнувај | শূইন্য | shuinnô | শূন্য | xuinnô | ꠡꠥꠁꠘ꠆ꠘ | shuinnô |
১ | 1 | এক | ек | এক | ек | এক | ек | ꠄꠇ | пр |
২ | 2 | দুই, দু, দো | дуи, ду, направи | দুই | дуи | দুই | дуи | ꠖꠥꠁ | дуи |
৩ | 3 | তিন, তিনি | калај, | তিন | калај | তিনি | тини | ꠔꠤꠘ | калај |
৪ | 4 | চার, চারি | ќар, чари | চাইর | ts air/sair | চাৰি | сари | ꠌꠣꠁꠞ | саир |
৫ | 5 | পাঁচ | pãch | পাঁচ | па | পাঁচ | pãs | ꠙꠣꠌ | фас |
৬ | 6 | ছয় , | chhôy, chhô | ছয়, ছ | соја, со | ছয় | соја | ꠍꠄ | соја |
৭ | 7 | সাত | шат | সাত, হাত | шап, капа | সাত | xat | ꠢꠣꠔ | капа |
৮ | 8 | আট | аṭ | আট, আষ্ট | aṭ, ashṭô | আঠ | ах | ꠀꠐ | аṭ |
৯ | 9 | নয়, ন | не, не | নয়, ন | не, не | ন | не | ꠘꠄ | не |
Проширени броеви
[уреди | уреди извор]Bengali numeral | Arabic numeral | Standard Bengali word | Romanization of Bengali | Typical East Bengali word | Romanization of Typical East Bengali | Assamese word | Romanisation of Assamese | Sylheti word | Romanization of Sylheti |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
১০ | 10 | দশ | dôsh | দশ | dôsh | দহ | dôh | ꠖꠡ | dôsh |
১১ | 11 | এগারো | ægarô | এগার | ægarô | এঘাৰ | egharô | ꠄꠉꠣꠞ | egarô |
১২ | 12 | বারো | barô | বার | barô | বাৰ | barô | ꠛꠣꠞ | barô |
১৩ | 13 | তেরো | terô | তের | terô | তেৰ | terô | ꠔꠦꠞ | terô |
১৪ | 14 | চৌদ্দ, চোদ্দ | chouddô, choddô | চৌদ্দ, চইদ্দ | tsouddô/souddô, tsoiddô/soiddô | চৈধ্য | soiddhô | ꠌꠖ꠆ꠖ | sôddô |
১৫ | 15 | পনেরো, পনর | pônerô, pônôrô | পনর, পনের, পুন্দর | pônrô, pônerô, pundôrô | পোন্ধৰ | pûndhôrô | ꠙꠘꠞ | fônrô |
১৬ | 16 | ষোলো | sholô | ষুল্ল | shullô | ষোল্ল | xûllô | ꠡꠥꠟ꠆ꠟ | shullô |
১৭ | 17 | সতেরো, সতর | shôterô, shôtôrô | সতর, সতের, সাতার | shôtrô, shôterô, shatarô | ||||
২০ | 20 | বিশ, কুড়ি | bish, kuri | বিশ, কুড়ি | bish, kuri | বিছ | bis | ꠛꠤꠡ | bish |
২১ | 21 | একুশ | ekush | একুইশ | ekuish | একৈছ | ekôis | ꠄꠇꠂꠡ | exôish |
৩০ | 30 | ত্রিশ, তিরিশ | trish, tirish | তিশ, তিরিশ | tish, tirish | ত্ৰিছ/তিৰিছ | tris/tiris | ꠔꠤꠡ (ꠔꠤꠞꠤꠡ) | tish
(tirish) |
৪০ | 40 | চল্লিশ | chôllish | চল্লিশ | tsôllish/sôllish | চল্লিছ | sôllis | ꠌꠟ꠆ꠟꠤꠡ (ꠌꠣꠟ꠆ꠟꠤꠡ) | sôllish (sallish) |
৫০ | 50 | পঞ্চাশ | pônchash | পইঞ্চাশ | pôinchash | পঞ্চাছ | pônsas | ꠙꠂꠘ꠆ꠌꠣꠡ | fôinchash |
৬০ | 60 | ষাট, ষাটি, ষাইট | shaṭ, shaṭi, shaiṭ | ষাইট | shaiṭ | ষাঠি | xathi | ꠡꠣꠁꠐ | shaiṭ |
৭০ | 70 | সত্তর | shôttôr | সত্তর, সত্তইর, হত্তইর | shôttôr, shôttôir, hôttôir | সত্তৰ | xôttôr | ꠡꠔ꠆ꠔꠂꠞ | shôttôir |
৮০ | 80 | আশি | ashi | আশি | ashi | আঁশি | axi | ꠀꠡꠤ | ashi |
৯০ | 90 | নব্বই, নব্বুই | nôbbôi, nôbbui | নব্বই, নব্বুই | nôbbôi, nôbbui | নব্বৈ | nôbbôi | ꠘꠛ꠆ꠛꠂ | nôbbôi |
১০০ | 100 | শত, একশ | shôtô, ækshô | একশ | ækshô | এশ | exô | ꠄꠇꠡ | exshô |
১০০০ | 1,000 | এক হাজার, সহস্র | æk hajar, shôhôsrô | এক আজার | æk azar | এহেজাৰ/এহাজাৰ | ehezar/ehazar | ꠄꠇ ‘ꠀꠎꠣꠞ | ex azar |
১০,০০০ | 10,000 | দশ হাজার, এক অযুত | dôsh hajar, æk ôjut | দশ আজার | dôsh azar | দহ হাজাৰ | dôh hazar | ꠖꠡ ‘ꠀꠎꠣꠞ | dôsh azar |
১,০০,০০০ | 100,000 | লক্ষ, লাখ | lôkkhô, lakh | লাখ | lakh | লাখ | lakh | ꠟꠣꠈ | lax |
১০,০০,০০০ | 1,000,000 | দশ লক্ষ, দশ লাখ, এক নিযুত | dôsh lôkkhô, dôsh lakh, æk nijut | দশ লক্ষ | dôsh lôkkhô | দহ লাখ/এক নিযুত | dôh lakh/ek nizut | ꠖꠡ ꠟꠣꠈ | dôsh lax |
১,০০,০০,০০০ | 10,000,000 | কোটি, ক্রোড় | koṭi, kroṛ | কুডি | kuḍi | এক কোটি | ek kûti | ꠄꠇ ꠇꠥꠐꠤ | ek kuṭi |
১০,০০,০০,০০০ | 100,000,000 | দশ কোটি | dôsh koti | দশ কুডি | dôsh kuḍi | দহ কোটি | dôh kûti | ꠖꠡ ꠇꠥꠐꠤ | dôsh kuṭi |
Пример за низа со броеви: -
1065 . Илјада шеесет и пет.</br> ১০৬৫</link> . এক হাজার পঁয়ষট্টি। (на бенгалски)</br> ১০৬৫</link> . এহেজাৰ পঁষষ্ঠি। (на асамски)
Дропки
[уреди | уреди извор]Бенгалското писмо има посебен сет на цифри за дропките со основа-16:
৴৹ | ৵৹ | ৶৹ | ৷৹ | ৷৴৹ | ৷৵৹ | ৷৶৹ | ৷৷৹ | ৷৷৴৹ | ৷৷৵৹ | ৷৷৶৹ | ৷৷৷৹ | ৷৷৷৴৹ | ৷৷৷৵৹ | ৸৹ |
1⁄16 | 1⁄8 | 3⁄16 | 1⁄4 | 5⁄16 | 3⁄8 | 7⁄16 | 1⁄2 | 9⁄16 | 5⁄8 | 11⁄16 | 3⁄4 | 13⁄16 | 7⁄8 | 15⁄16 |
Овој систем беше норма за одредување на цените пред децимализацијата на валутата: ২৲ (₹2), ২৷৷৹ (2-8 ₹ или 2 рупии 8 ана ).
Поврзано
[уреди | уреди извор]- Бенгалска азбука
- Силхет Нагари
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „Bengali to Bengali Accessible Dictionary“. Bangla Academy.
- ↑ Shahidullah, Muhammad (1965), বাংলাদেশের আঞ্চলিক ভাষার অভিধান (Bengali), বাংলা একাডেমী