धोंडो केशव कर्वे

*महर्षि*

धोंडो केशव कर्वे
महर्षि; धोंडो केशव कर्वे
	कर्वे भारतको १९५८ टिकटमा
जन्म	१८ अप्रिल १८५८; दापोली, बम्बे प्रेसिडेन्सी, ब्रिटिश भारत
मृत्यु	९ नोभेम्बर १९६२ (उमेर १०४); पुणे, महाराष्ट्र, भारत
पेशा	प्रोफेसर; कार्यकर्ता; लेखक; सामाजिक कार्यकर्ता;
जीवनसाथी	राधाबाई र गोदुबाई
सन्तान	३, रघुनाथ कर्वे सहित
पुरस्कार	भारत रत्न (१९५८); पद्मविभूषण (१९५५)

धोंडो केशव कर्वे (१८ अप्रिल १८५८ – ९ नोभेम्बर १९६२) महर्षि कर्वे भनेर चिनिने, भारतमा महिला कल्याणको क्षेत्रमा एक समाज सुधारक थिइन्। उनले विधवा पुनर्विवाहको वकालत गरे र उनले आफैं पनि विधवासँग विवाह गरे। कर्वे विधवाहरूको शिक्षाको प्रवर्द्धनमा अग्रगामी थिए। उनले सन् १९१६ मा भारतमा पहिलो महिला विश्वविद्यालय, श्रीमती नाथीबाई दामोदर ठाकरसे महिला विश्वविद्यालय स्थापना गरे। [१] सन् १९५८ मा उनको १०० औं जन्मदिनको अवसरमा भारत सरकारले उनलाई सर्वोच्च नागरिक पुरस्कार भारत रत्न प्रदान गरेको थियो। उनले देवदासी प्रथाविरुद्ध सम्मेलन आयोजना गरे । उनले केटीहरूको लागि अनाथ बालिकाश्रम सुरु गरे। उनको प्रयासबाट २० औं शताब्दीमा पहिलो महिला विश्वविद्यालय स्थापना भएको थियो।

जीवनी[सम्पादन गर्नुहोस्]

प्रारम्भिक जीवन र शिक्षा

धोंडो केशव कर्वेको जन्म १८ अप्रिल १८५८ मा महाराष्ट्रको रत्नागिरी जिल्लाको शेरावलीमा भएको थियो। उहाँ निम्न मध्यम वर्गीय चितपावन ब्राह्मण परिवारका हुनुहुन्थ्यो र उहाँको बुबाको नाम केशव बापुन्ना कर्वे थियो। [२] वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ६ फेब्रुअरी २०१९ मिति सन् १८८४ मा उनले एल्फिन्स्टन कलेजबाट गणितमा स्नातक गरे। [३]

जीवनवृति

1891-1914 को समयमा, कार्वेले पुणे, महाराष्ट्रको फर्ग्युसन कलेजमा गणित पढाए। [४] [५] 1929 मा, उहाँले युरोप, अमेरिका र जापान भ्रमण गर्नुभयो। यस यात्राको क्रममा उनले अल्बर्ट आइन्स्टाइनलाई भेटे। यो विश्व भ्रमणको क्रममा उनले विश्वविद्यालयका लागि कोष पनि उठाए । [६]