mobiel

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  mobiel    (hulp, bestand)
• IPA: / moˈbil / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• mo·biel

Woordherkomst en -opbouw

• van Frans  mobile bn , in de betekenis van ‘voorzien van eigen transportmiddelen’ aangetroffen vanaf 1830
  • [2] (verkorting) van "mobiele telefoon"

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	mobiel	mobieler	mobielst
verbogen	mobiele	mobielere	mobielste
partitief	mobiels	mobielers	-

Bijvoeglijk naamwoord

mobiel

1. gemakkelijk verplaatsbaar of bewegend

   • Nu hij een auto heeft is hij veel mobieler geworden. 

   ▸ De tests gingen niet van een leien dakje. De eerste keer was er een probleem met de mobiele draagraket. Een systeem dat ventilatoren gebruikt om schadelijke gassen buiten te houden werkte niet naar behoren. De tweede keer ging het mis omdat medewerkers een ventiel niet hadden opengedraaid.

2. (telecommunicatie) met betrekking tot mobiele telefonie

   ▸ Over dat glazenwassen volgt een reeks associatieve mijmeringen („aphonismen”), droogkomische observaties en anekdotes: gehannes met dakbedekkers en anderen die een mobiel nummer van de klant nodig hebben, met zijn eigen universiteit – waar nu zelfs een kopje thee schenken niet meer gaat zonder mobieltje.

3. (militair) voorbereid om meteen de strijd aan te kunnen gaan

   ▸ De burgerwacht, die mobiel gemaakt was voor het bestrijden van straatrelletjes, werd de drager van de revolutie.

Afgeleide begrippen

• [1] mobilist, mobiliteit
• [1] immobiel
• [3] luchtmobiel, mobiliseren

Verwante begrippen

• [1] beweegbaar, beweeglijk, los, roerend

Overerving en ontlening

• [1] Indonesisch:  mobil bn 

Vertalingen

    1. gemakkelijk verplaatsbaar of bewegend   

Duits: mobil (de) Engels: mobile (en)

Frans: mobile (fr) Spaans: móvil (es), movible (es)

Zelfstandig naamwoord

1	enkelvoud	meervoud
naamwoord	mobiel	mobielen
verkleinwoord	mobieltje	mobieltjes

2	enkelvoud	meervoud
naamwoord	mobiel	mobiels
verkleinwoord	mobieltje	mobieltjes

3	enkelvoud	meervoud
naamwoord	mobiel	mobielen
verkleinwoord	mobieltje	mobieltjes

mobiel o, m, v

1. (kunst) kunstwerk dat door trillingen of luchtstromingen in beweging blijft, vaak doordat de samenstellende delen zo zijn verbonden dat ze telkens weer in een andere stand in evenwicht zijn

   ▸ Er is geen leukere versiering voor de kinderkamer denkbaar dan een mobiel, zo’n bewegend geheel van kleine figuurtjes die aan draadjes hangen en door het minste zuchtje tocht in beweging komen....

mobiel m

2. (telecommunicatie) telefoontoestel dat je bij je kan dragen (vooral het verkleinwoord "mobieltje" is gangbaar)

▸ Ik bracht langzaam mijn mobiel tevoorschijn en maakte heel voorzichtig een aantal foto’s.

3. (verkeer) voertuig op wielen met eigen aandrijving (vooral als tweede deel van een samenstelling)

   ▸ ⧖ Vóór ik de stad ook hier in deze reisschetsen verlaat, wil ik het Hotel Preanger, waar ik logeerde, en de autoverhuur» derij »Ardjoeno« (directeur de heer Bothma) bedanken voor hunne goede zorgen tijdens mijne rust — in het hotel — en mijn bewegen — in de »mobiel«.

   ▸ Hij deed alsof hij de mobiel niet kende, alsof heel 't getrek hem niet aanging.

• 
  1. Dit mobiel is een beweeglijk kunstwerk.
• 
  2. Een eenvoudige, blauwe mobiel.

Synoniemen

• [1] mobile

Hyponiemen

    3. voertuig op wielen met eigen aandrijving

automobiel brommobiel condomobiel crimobiel klinimobiel locomobiel pausmobiel pimpmobiel scootmobiel snackmobiel sneeuwmobiel stadsmobiel velomobiel

Vertalingen

    1. een hangende constructie van draden en staven die bij wind beweegt   

Engels: Engselse vertaling (en)

Gangbaarheid

• Het woord mobiel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "mobiel" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.