Solvorn
| Solvorn | |||
| stad | |||
 Solvorn sett frå ferja som kjem frå Ornes
Foto: Eduardo | |||
| Land |  Noreg
| ||
|---|---|---|---|
| Fylke | Vestland | ||
| Kommune | Luster | ||
| Postnummer | 6879 SOLVORN | ||
| Preposisjon | i Solvorn | ||
 Solvorn 61°18′03″N 7°14′43″E / 61.30083333°N 7.24527778°E | |||
| Wikimedia Commons: Solvorn | |||
Solvorn er ei bygd i Luster kommune i Vestland. Staden ligg på vestsida av Lustrafjorden, tvers overfor Ornes.
Her ligg Solvorn kyrkje frå 1883 og det over trehundre år gamle Walaker Hotell. Bygda har òg ein daglegvarebutikk og barneskule. Fylkesveg 5642 går mellom Solvorn og fylkesveg 55, og det går eit ferjesamband til Ornes.
Namnet
[endre | endre wikiteksten]I følgje Norsk stadnamnleksikon er Solvorn «eit mykje problematisk namn» - og den norrøne forma kan ikkje rekonstruerast sikkert. Ei mogeleg form kunne vere Sól-vǫrn, samansett av sól f 'sol' og vǫrn f 'vern' - og tydinga blir då 'solvernet/solvernaren; bygda som vernar/tek vare på sola'. Bygda Solvorn ligg som ei open glenne rett aust/vest mellom høge fjell, og konsekvensen av dette er at det gamle høvdingsetet og kyrkjestaden Ornes på den andre sida av Lustrafjorden ligg bada i sol lenge etter at gardane sør og nord for Ornes har hamna i skuggen. Namnet på bygda Solvorn er i så fall gjeve av folka busett på Ornes.
(Merknad: Uttalen [sål`våd'n] viser til ein kort vokal i norrønt (sol-), men det er ikkje uvanleg at lange vokalar vert korte når dei står som forledd i samansetningar.)
Historie
[endre | endre wikiteksten]Solvorn har historie som handelsstad, kyrkjestad, tingstad og sete for sorenskrivaren i Indre Sogn. Bygda har vore kyrkjestad sidan mellomalderen, fyrste gongen Solvorn-kyrkja er nemnd i kjeldene er på 1300-talet. Rundt 1865 var det tre handelsmenn og to bakarar i Solvorn, og staden var naturleg å reise til for folk på Hafslo og omliggjande bygder når dei skulle selje eller kjøpe noko. Staden hadde glansperioden sin medan fjorden var viktigaste ferdselsåra, sidan når vegen kom og bilane tok over ligg ikkje Solvorn så sentralt til lenger.
Solvorn fekk postopneri i 1841, og hadde postkontor til 1995, men staden har framleis eige postnummer. Ved postnummeromlegginga i Bergen postdistrikt i 1999 vart postnummeret endra frå 5815 til 6879.[1]
Solvorn kai
[endre | endre wikiteksten]Sidan Jakob Walaker i 1859 stilte bryggja si til disposisjon for kommunen hadde Fylkesbaatane fast stopp her med dampskipruta gjennom Sogn. I 1964 fall alle lokalrutene til rutebåten i Lustrafjorden bort, bortsett frå ruta til Årdal som vart erstatta av ferjesambandet Årdalstangen-Solvorn-Ornes(-Kroken). Med dette fekk Solvorn òg ny ferjekai. Sidan 1990 har sambandet berre gått mellom Solvorn og Ornes.
Solvorn sokn
[endre | endre wikiteksten]Solvorn er òg eit kyrkjesokn i Indre Sogn prosti. Soknet femner i tillegg til Solvorn òg Ornes, slik har det vore sidan Urnes stavkyrkje gjekk or bruk som soknekyrkje og Urnes sokn vart nedlagd i 1882.[2]
Solvorn grunnkrins
[endre | endre wikiteksten]Grunnkrinsen Solvorn, som femner området på vestsida av Lustrafjorden frå kommunegrensa mot Sogndal og nordover eit stykke forbi Solvorn sentrum, hadde ved folketeljinga i 2001 209 innbyggjarar.[3]
Fotnotar
[endre | endre wikiteksten]- ↑ Om Solvorn i poststadsdatabasen til Postmuseet på Maihaugen, arkivert frå originalen 22. desember 2008, henta 24. november 2008
- ↑ «Kirkebøker, Sogn og Fjordane» på nettstaden til Arkivverket
- ↑ SSB: «Folke- og boligtellingen 2001, kommune- og bydelshefter 1426 Luster»
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Om Solvorn på nettstaden til Luster kommune[daud lenkje]
- Kristin Ese: «Vegen til Solvorn» på nettstaden til Fylkesarkivet i Vestland
- SSB: Kart som viser inndelinga av delområde og grunnkrinsar i Luster kommune