Józef Szmidt
Józef Szmidt (ur. jako Josef Schmidt 28 marca 1935 w Miechowicach, zm. 28/29 lipca 2024 w Zagoździe koło Drawska Pomorskiego[1]) – polski lekkoatleta niemieckiego pochodzenia, wielokrotny reprezentant Polski, trójskoczek, dwukrotny mistrz olimpijski, dwukrotny mistrz Europy, rekordzista świata.
 Józef Szmidt | ||||||||||||||||||||||
| Data i miejsce urodzenia |
28 marca 1935 | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
29 lipca 2024 | |||||||||||||||||||||
| Wzrost |
184 cm | |||||||||||||||||||||
| Dorobek medalowy | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
| Odznaczenia | ||||||||||||||||||||||
  
| ||||||||||||||||||||||
Życiorys
edytujUrodził się w Miechowicach (obecnie dzielnica Bytomia) na terenie ówczesnych Niemiec w niemieckiej rodzinie jako Josef Schmidt. Jego ojciec zginął w okresie II wojny światowej walcząc jako żołnierz Wermachtu podczas kampanii norweskiej. Po zakończeniu II wojny światowej i zmianie granic matka Josefa nie zdecydowała się na wysiedlenie do Niemiec w nowych granicach ze względu na życiowy dorobek, jednak polskie władze spolszczyły imię i nazwisko przyszłego sportowca, podobnie jak jego bratu i siostrze (Eberhardt na Edward, Ingeborg na Irena), ponadto rodzina musiała się też nauczyć języka polskiego[2]. Jego starszy brat Edward Szmidt (Eberhardt) także był lekkoatletą (sprinterem) i olimpijczykiem.
W 1975 wyjechał do Niemiec Zachodnich, do Polski wrócił w 1992. We wsi Zagozd koło Drawska Pomorskiego kupił kilkanaście hektarów ziemi, gdzie zajmował się m.in. hodowlą kóz[2]. Z żoną Łucją (1937-2024) miał synów Dariusza i Borysa. W 2010 otrzymał Honorowe Obywatelstwo Miasta Olsztyn[3].
Z racji pochodzenia i dyscypliny sportu nazywano go „śląskim kangurem”[4][5]. Był bohaterem polskiego filmu dokumentalnego Champion z 1970 w reżyserii Andrzeja Trzos-Rastawieckiego[6].
Zmarł w śnie, miesiąc po swojej żonie Łucji, która odeszła 29 czerwca 2024.
Kariera sportowa
edytujOsiągnięcia
edytujJeden z najwybitniejszych polskich lekkoatletów. Jako pierwszy zdobył dla Polski dwa złote medale olimpijskie: oba w trójskoku na igrzyskach olimpijskich w Rzymie w 1960 z wynikiem 16,81 m i w Tokio w 1964 z wynikiem 16,85 m (w obu przypadkach były to rekordy olimpijskie). Drugi złoty medal był tym większym osiągnięciem, że na kilka miesięcy przed olimpiadą przeszedł operację po kontuzji kolana. Na swoich trzecich igrzyskach olimpijskich (Meksyk w 1968) sportowiec poprawił wynik z igrzysk w Tokio (uzyskał 16,89 m), ale wystarczyło to tylko na 7. miejsce.
Poza triumfami olimpijskimi Szmidt dwukrotnie zdobywał mistrzostwo Europy w Sztokholmie (1958) i Belgradzie (1962). Startował też w Budapeszcie (1966) (5. miejsce) i w Helsinkach (1971) (był 11.).
Jako pierwszy człowiek na świecie osiągnął odległość 17 metrów w trójskoku. 5 sierpnia 1960 na Stadionie Leśnym w Olsztynie skoczył 17,03 m, bijąc poprzedni rekord świata aż o 33 cm. Wynik ten został poprawiony dopiero po ośmiu latach.
Dziewięciokrotnie był rekordzistą Polski (w trójskoku, skoku w dal i sztafecie 4 × 100 m). 13 razy zdobywał mistrzostwo Polski:
- trójskok: 1958, 1960, 1962, 1963, 1965, 1966, 1967, 1969, 1970 i 1971
- skok w dal: 1961
- sztafeta 4 × 100 m: 1959, 1960.
Był zawodnikiem Górnika Zabrze (1955), CWKS (Śląska) Wrocław (1956–1957) i ponownie Górnika Zabrze (1958–1972)[7].
Dwukrotnie był zwycięzcą Plebiscytu Przeglądu Sportowego. Zajął następujące miejsca w pierwszej dziesiątce:
Rekordy życiowe
edytuj- skok w dal – 7,84 m
- trójskok – 17,03 m (5 sierpnia 1960, Olsztyn) – 7. wynik w historii polskiej lekkoatletyki[8]
Odznaczenia
edytuj- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Order Sztandaru Pracy I klasy
- 1964: Order Sztandaru Pracy II klasy[7]
Przypisy
edytuj- ↑ Nie żyje Józef Schmidt, legenda polskiej lekkoatletyki [online], sport.interia.pl [dostęp 2024-07-29] (pol.).
- ↑ a b Grzegorz Racinowski, Kangur z Polski. Jak Józef Szmidt zostawał mistrzem olimpijskim [online], sport.tvp.pl, 6 września 2020 [dostęp 2021-05-29] (pol.).
- ↑ Honorowi Obywatele Olsztyna [online], olsztyn.eu [dostęp 2021-05-29] (pol.).
- ↑ Jak „śląski kangur” Honorowe Obywatelstwo Olsztyna odbierał [online], olsztyn24, 6 sierpnia 2010 [dostęp 2020-02-20] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-27] (pol.).
- ↑ Tomasz Kalemba, Józef Szmidt – polski „kangur” [online], wiadomosci.onet, 16 lipca 2013 [dostęp 2020-02-20] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-20] (pol.).
- ↑ Champion w bazie filmpolski.pl
- ↑ a b Józef Schmidt – Polski Komitet Olimpijski [online] [dostęp 2023-01-31] (pol.).
- ↑ Zbigniew Jonik, All-Time Lists / Tabele najlepszych w historii [online], zbjonik.republika.pl [dostęp 2012-07-29].
Linki zewnętrzne
edytuj- Polski Komitet Olimpijski: Józef Szmidt – sylwetka w portalu www.olimpijski.pl. olimpijski.pl. [dostęp 2015-02-20]. (pol.).
- Wyniki olimpijskie Szmidta na stronie sports-reference.com. [dostęp 2009-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (30 sierpnia 2009)]. (ang.).
- 50 lat od rekordu świata Szmidta. SportoweFakty.pl. [dostęp 2010-08-10]. (pol.).