Ekari
| |
| Populacja |
110 tys. |
|---|---|
| Miejsce zamieszkania |
Indonezja (rejon jezior Paniai) |
| Język | |
| Religia |
chrześcijaństwo (protestantyzm), wierzenia tradycyjne |
| Grupa | |
Ekari, także: Ekagi, Kapauku, Me, Me Mana, Tapiro, Simori[1] – lud papuaski z indonezyjskiej prowincji Papua, zamieszkujący rejon trzech jezior: Paniai, Tage i Tigi[2][3]. Ich populacja wynosi ok. 110 tys. osób[1].
Zajmują się rolnictwem (pochrzyn, taro, banany, trzcina cukrowa, maniok, tytoń)[4]. Ważnym źródłem utrzymania jest uprawa słodkich ziemniaków[5][6]. Pewną rolę odgrywają także łowiectwo i rybołówstwo[1]. Prowadzą hodowlę świń, które mają duże znaczenie społeczne, jako źródło dochodu i bogactwa[5][6]. Do połowy lat 50. XX w. nie znali metalu, tkactwa ani garncarstwa[4]. Historycznie przez terytorium Ekari przebiegała istotna sieć handlu międzyplemiennego (łącząca południowe wybrzeże Nowej Gwinei z wnętrzem wyspy), wskutek czego mieszkańcy regionu utrzymywali kontakty z innymi grupami ludności[5][6].
Od I poł. XX w. działalność w regionie prowadzili misjonarze katoliccy i protestanccy. Pierwszy kontakt Ekari z Europejczykami miał miejsce w 1938 r.[5][6] Część Ekari wyznaje protestantyzm[4]. Niemniej występuje silny wpływ wierzeń tradycyjnych[7].
Posługują się własnym językiem ekari, zapisywanym alfabetem łacińskim[4]. Między poszczególnymi grupami istnieją znaczne różnice dialektalne, co jest spowodowane historyczną izolacją osad Ekari[8].
Na tle ludów papuaskich wyróżniają się niskim wzrostem[4]. Sami określają się jako Me („ludzie”)[4][7]. Spotykana w literaturze nazwa Kapauku znaczy dosłownie „ludność z głębi lądu” (określenie z języka kamoro)[3] bądź „ludożercy”[7]. Terminem Ekari posługuje się pobliski lud Moni[7].
Organizacja społeczna opiera się na totemicznych rodach patrylinearnych[1][4]. Małżeństwo ma charakter patrylokalny; praktykuje się poligynię[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Zulyani Hidayah: Ensiklopedi Suku Bangsa di Indonesia. Wyd. 2. Jakarta: Yayasan Pustaka Obor Indonesia, 2015, s. 157–158. ISBN 978-979-461-929-2. OCLC 913647590. [dostęp 2024-08-02]. (indonez.).
- ↑ Jan Honoré Maria Cornelis Boelaars: Manusia Irian, dahulu, sekarang, masa depan. Jakarta: Gramedia, 1986, s. 85. OCLC 14686475. (indonez.).
- ↑ a b Peter Drabbe: Spraakkunst van het Ekagi: Wisselmeren Ned. N. Guinea. Den Haag: M. Nijhoff, 1952, s. 1. OCLC 7005643. (niderl.).
- ↑ a b c d e f g h Michaił Anatoljewicz Czlenow: Kapauku. W: Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.): Narody i rieligii mira: encykłopiedija. Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 221. ISBN 978-5-85270-155-8. OCLC 40821169. [dostęp 2024-08-02]. (ros.).
- ↑ a b c d Nancy Gratton, Ian Skoggard, Culture Summary: Kapauku, [w:] eHRAF World Cultures, New Haven, CT: Human Relations Area Files, Yale University, 1998 [dostęp 2024-08-02] (ang.).
- ↑ a b c d Nancy Gratton: Kapauku. W: David Levinson (red.): Encyclopedia of World Cultures. T. 2: Oceania. Boston, MA: G.K. Hall, 1991, s. 104–107. ISBN 0-8168-8840-X. OCLC 22492614. (ang.).
- ↑ a b c d M. J. Melalatoa: Ensiklopedi suku bangsa di Indonesia Jilid A–K. Jakarta: Direktorat Jenderal Kebudayaan, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1995, s. 253–255. OCLC 1027454469. [dostęp 2022-08-03]. (indonez.).
- ↑ Foreword/Kata Pengantar, [w:] J. Steltenpool, Ekagi-Dutch-English-Indonesian Dictionary, Den Haag: M. Nijhoff, 1969 (Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde 56), DOI: 10.1163/9789004286863, ISBN 978-90-04-28686-3, OCLC 945783426, JSTOR: 10.1163/j.ctvbqs7fk [dostęp 2024-08-02] (ang. • indonez. • niderl.).