No-dachi
No-dachi (jap. 野太刀) – japońska długa sieczna broń biała, należąca do grupy tzw. mieczy japońskich (nihon-tō)[1]. No-dachi był bronią bardzo długą (najczęściej mierzącą ok. 1,4 m), noszoną przez plecy i wykorzystywaną w feudalnej Japonii do walki w polu, od czego zaczerpnął swą nazwę (no to w języku japońskim równina, pole).
Nazwa no-dachi jest używana zamiennie z ō-dachi. O ile jednak ō-dachi odnosi się do dowolnego typu dużych nihon-tō, to no-dachi – do konkretnego rodzaju o określonym przeznaczeniu.
Historia i zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]No-dachi był zbliżony wyglądem i wykonaniem do tachi, lecz był znacznie dłuższy. Ostrze rzadko mierzyło poniżej 3 shaku, a rękojeść 1 shaku, czyli łącznie ponad 120 cm[2]. Miecz przewieszano przez ramię wąskim pasem i zapinano po po prawej stronie talii tak, że rękojeść znajdowała się po lewej stronie[3].
Broń ta była wykorzystywana z racji swoich rozmiarów jedynie przez piechotę oraz wyłącznie na otwartej przestrzeni, najczęściej przeciwko kawalerii. Głównym celem ataku było wykorzystanie siły i przyspieszenia miecza do zrzucenia jeźdźca z konia lub wręcz połamania nóg wierzchowca w celu uziemienia przeciwnika.
No-dachi były jednak rzadko spotykane z kilku powodów[4]:
- trudności wykucia i zahartowania tak długiej głowni;
- dużej siły potrzebnej do prawidłowego władania bronią;
- mniejszej efektywności w porównaniu do naginaty czy nagamaki, które spełniały podobne role na polu walki.
Z powodu imponujących rozmiarów, no-dachi upodobało sobie wielu artystów, którzy na swoich obrazach o tematyce batalistycznej często przedstawiali dzierżących je wojowników[5].
Prawdopodobnie najsławniejszym szermierzem posługującym się no-dachi był żyjący w XVII w. Kojirō Sasaki, który z użyciem tej broni stoczył przegrany pojedynek z Musashim Miyamoto, uznawanym za najwybitniejszego japońskiego szermierza[6].
Współcześnie niewiele jest szkół walki uczących posługiwania się no-dachi, jedną z nich jest Kage-ryū, w której zamiast nazwy no-dachi używa się zamiennie nazwy chōken.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Index. W: Nabuo Nakahara: Fact and Fundamentals of Japanese swords: A collector's guide. Kōdansha, 2017, s. 386. ISBN 978-1-56836-583-1. [dostęp 2024-07-11]. Cytat: No-dachi: Long swords popular during the Nanboku-cho period.. (ang.).
- ↑ Leonid Tarassuk, Claude Blair: The complete encyclopedia of arms & weapons. Nowy Jork: Simon and Schuster, 1982, s. 353. ISBN 978-0-517-48776-1. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
- ↑ George Cameron Stone: A glossary of the construction, decoration and use of arms and armor in all countries and in all times, together with some closely related subjects. The Southworth press, 1934-01-01, s. 478. [dostęp 2024-07-11]. Cytat: It was twenty-five percent longer than the ordinary sword and was carried in addition to it, hung over the shoulder and fastened to the right side of the waist, so that the hilt was above the shoulder and the edge of the blade to the left.. (ang.).
- ↑ Samurai Schwert - No Dachi Polsterwaffe. Andracor. [dostęp 2024-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-07-11)]. (niem.).
- ↑ NODACHI (野太刀) : DAS JAPANISCHE LANGSCHWERT. Schwert-Katana. [dostęp 2024-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-07-11)]. (niem.).
- ↑ Sasaki Kojiro and his famous duel with Miyamoto Musashi. Swords of Northshire. [dostęp 2024-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-07-11)]. (ang.).