Andrzej Mularczyk
Andrzej Mularczyk (2015) | |
Data i miejsce urodzenia |
13 czerwca 1930 |
---|---|
Data śmierci |
21 czerwca 2024 |
Zawód, zajęcie |
pisarz, scenarzysta filmowy, autor reportaży, twórca słuchowisk radiowych |
Alma Mater |
Uniwersytet Warszawski (1955) |
Odznaczenia | |
|
Andrzej Edward Mularczyk (ur. 13 czerwca 1930 w Warszawie, zm. 21 czerwca 2024[1]) – polski pisarz, scenarzysta filmowy, autor reportaży, twórca słuchowisk radiowych.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Miejscem jego debiutu literackiego było konspiracyjne pismo „Dźwigary”, które zamieściło jego publikację (anonimowo) w 1943. Po wojnie uczęszczał do Gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie[2]. W 1949 rozpoczął działalność dziennikarską, jednocześnie studiując na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Studia te ukończył w 1955, w tym samym roku wstąpił do Związku Literatów Polskich. W latach 1948–1955 był członkiem ZMP[3].
W 1953 nawiązał współpracę z Polskim Radiem, a w 1955 został tam zatrudniony na stałe[4]. Był reporterem i publicystą tygodnika „Świat”. W 1964 został członkiem Stowarzyszenia Filmowców Polskich. W latach 1970–1977 pracował jako kierownik literacki w Zespole Filmowym Iluzjon. Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Polskiej Akademii Filmowej.
Wśród około 40 filmów powstałych na podstawie jego scenariuszy znalazły się trylogia Sami swoi, Nie ma mocnych i Kochaj albo rzuć, a także serial telewizyjny Dom. Współtworzył również scenariusz do filmu Katyń Andrzeja Wajdy[5]. Autor publikacji Post mortem: Katyń – opowieść filmowa poświęconej zbrodni katyńskiej. Pod pseudonimem Andrzej Jurek wspólnie z Jerzym Janickim napisał scenariusz filmu Liczę na wasze grzechy.
Syn legionisty Józefa Mularczyka, był bratem pisarza Romana Bratnego.
28 czerwca 2024 został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie[6][7] (kwatera II B 24, rząd 6, grób 7)[8].
Antologia
[edytuj | edytuj kod]W 2006 nakładem toruńskiego Wydawnictwa Adam Marszałek ukazała się drukiem tekstowa antologia ze scenariuszami słuchowisk Andrzeja Mularczyka, zatytułowana Cicho, szeptem i na ucho[9], będąca pierwszą częścią serii Słuchowiska Polskiego Radia[9]. Na zbiór złożyły się oryginalne teksty piętnastu słuchowisk emitowanych na antenie Polskiego Radia w latach 1981–2005 i wyprodukowanych przez Teatr Polskiego Radia[9]:
- Z głębokości wód,
- W każdą pierwszą niedzielę,
- Goryl, czyli ostatnie zadanie,
- Dom na kościach, czyli do zobaczenia nasza nadziejo,
- Cyrk odjechał, lwy zostały,
- Oszołom,
- Solo na trąbkę,
- Wolny pies Iwan,
- Ta piękna, co zeszła na psy,
- Radosna orkiestra wiecznego spoczynku,
- Drugi brzeg, czyli pan młody w żałobie,
- Bolero,
- Cicho, szeptem i na ucho,
- Koniec świata jest co dzień,
- Happening, czyli nocna komedia z karawanem w tle.
Filmografia (scenariusz)
[edytuj | edytuj kod]- 1958: Miasteczko
- 1964: Przerwany lot
- 1966: Ktokolwiek wie...
- 1967: Sami swoi
- 1967: Julia, Anna, Genowefa...
- 1971: Jeszcze słychać śpiew. I rżenie koni...
- 1971: Na przełaj
- 1973: Sobie król
- 1973: Droga
- 1974: Nie ma mocnych
- 1974: Cień tamtej wiosny
- 1974: Głowy pełne gwiazd
- 1975: Niespotykanie spokojny człowiek
- 1976: Ostatnie takie trio
- 1977: Kochaj albo rzuć
- 1978: Rodzina Połanieckich
- 1978: Wielki podryw
- 1980: Dom
- 1982: Wyjście awaryjne
- 1982: Jest mi lekko
- 1983: Marynia
- 1986: Rykowisko
- 1988: Pięć minut przed gwizdkiem
- 1988: Cesarskie cięcie
- 1989: Goryl, czyli ostatnie zadanie...
- 1994: Jest jak jest
- 1999: Wrota Europy
- 2004: Cudownie ocalony
- 2007: Katyń (z Andrzejem Wajdą)
- 2010: Blondynka
- 2016: Powidoki
- 2024: Sami swoi. Początek[10]
Publikacje książkowe
[edytuj | edytuj kod]- Towarzysze z Dąbrowy (współautor: Jerzy Janicki, 1953)
- Karuzela (1954)
- Gwiazdy w kałużach (1957)
- Metryki do wglądu (współautor: Krzysztof Kąkolewski, 1963)
- Sami swoi (1967)
- Co się komu śni (1968)
- Jeszcze słychać śpiew i rżenie koni. Opowieści filmowe (1971)
- Nie ma mocnych (1974)
- To co zdarzy się jutro (1975)
- Musisz to wypić do dna (1976)
- Niespotykanie spokojny człowiek (1977)
- Kwiaty z pierza (1978)
- Świeży zapach dzikiej mięty (1979)
- Wielki podryw (1979)
- Czyim ja żyłem życiem (1983)
- Cudownie ocalony (1989)
- Drzazga (1989)
- Siostra. Historia pewnej zbrodni (1990)
- Śmietnik Pana Boga (1993)
- Kochaj albo rzuć (1994)
- Polskie miłości (1998)
- Dom. Opowieść filmowa (współautor: Jerzy Janicki, 1998)
- Cicho, szeptem i na ucho (2006)
- Polskie miłości i pięć nowych opowieści (2006)
- Post mortem. Katyń. Opowieść filmowa (2007)
- Każdy żyje jak umie (2011)
- Ścieżka (2015)
- Co się komu śni i inne historie (2015)
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- 1975 – Złoty Krzyż Zasługi
- 1975 – Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
- 1975 – Medal Komisji Edukacji Narodowej[11]
- 1988 – Nagroda I stopnia Ministra Obrony Narodowej w dziedzinie literatury
- 1989 – Prix Italia w kategorii fikcja za scenariusz słuchowiska radiowego Z głębokości wód
- 1996 – Prix Italia w kategorii fikcja za scenariusz słuchowiska radiowego Cyrk odjechał, lwy zostały
- 1996 – Nagroda główna Ostankino Prize '96 za Balkon przy głównej ulicy[12]
- 1996 – Honorowy Wielki Splendor[13]
- 2001 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (za wybitne zasługi w pracy artystycznej)[14]
- 2001 – Super Wiktor za całokształt twórczości[15]
- 2005 – Diamentowy Mikrofon (za wszechstronną twórczość radiową, szczególnie w dziedzinie dramaturgii oraz za współtworzenie przez 45 lat wyjątkowej powieści radiowej „W Jezioranach”)[4]
- 2010 – Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[16]
- 2011 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (za wybitne zasługi dla Polskiego Radia)[17]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Judyta Wanicka , Andrzej Mularczyk nie żyje. Scenarzysta „Samych swoich” i „Domu” miał 94 lata [online], radiozet.pl, 21 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-22] .
- ↑ Andrzej Mularczyk, [w:] Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, Jadwiga Czachowska, Alicja Szałagan (red.), t. 5., L-M, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1997, s. 503, ISBN 83-02-05444-5 [dostęp 2021-02-11] .
- ↑ Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny, wyd. 1., Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 646, ISBN 83-223-2073-6 .
- ↑ a b Warszawa. Diamentowy Mikrofon dla Andrzeja Mularczyka [online], e-teatr.pl, 12 lutego 2005 [dostęp 2015-04-05] .
- ↑ Katyń według Wajdy [online], onet.pl, 21 listopada 2005 [dostęp 2015-04-05] .
- ↑ Maciej Nycz , Andrzej Mularczyk spoczął na Powązkach Wojskowych [online], rmf24.pl, 28 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-28] .
- ↑ Andrzej Mularczyk spoczął na warszawskich Powązkach. „Kochał ludzi” [online], polskieradio24.pl, 28 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-28] .
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze [online], cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2024-06-28] .
- ↑ a b c Andrzej Mularczyk – Cicho, szeptem i na ucho [online], polskieradio.pl, 2 lutego 2011 [dostęp 2015-04-05] .
- ↑ Ewa Korzecka , Sami swoi. Początek – premiera, fabuła, obsada, twórcy, zwiastun. Wszystko, co wiemy o prequelu Samych swoich [online], historia.org.pl, 7 października 2023 [dostęp 2024-02-16] .
- ↑ Droga [online], tvp.pl [dostęp 2021-06-05] .
- ↑ Teatr Polskiego Radia, teatry.art.pl, 28 września 2006 [zarchiwizowane 2008-06-21] .
- ↑ Wielki Splendor – nagrody Teatru Polskiego Radia wręczone, prsa.com.pl, 1 grudnia 2008 [zarchiwizowane 2012-02-12] .
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 lutego 2001 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2001 r. nr 12, poz. 191).
- ↑ Andrzej Mularczyk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2021-08-19] .
- ↑ Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis, mkidn.gov.pl [zarchiwizowane 2021-10-04] .
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 września 2011 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2012 r. poz. 81).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Mularczyk w bazie filmpolski.pl [dostęp 2016-10-10].
- Andrzej Mularczyk – wszystkie utwory, e-teatr.pl [zarchiwizowane 2015-09-18] .
- Andrzej Mularczyk w bazie Filmweb [dostęp 2015-04-05].
- Andrzej Mularczyk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2021-08-19] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zmarł Andrzej Mularczyk. To on stał za sukcesem „Samych swoich” [online], polskieradio.pl, 22 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-22] .
- ISNI: 0000000121422884
- VIAF: 85882609
- LCCN: n80146569
- GND: 1232146080
- NDL: 01178561
- BnF: 16125032d
- SUDOC: 143003801
- NKC: xx0087585
- BNE: XX5569627
- NTA: 326722467
- BIBSYS: 90081749
- CiNii: DA1165576X
- Open Library: OL45822A
- PLWABN: 9810636834505606
- NUKAT: n93126958
- J9U: 987007349757805171
- NSK: 000539875
- LIH: LNB:BlR9;=Bf
- Absolwenci i uczniowie szkoły imienia Tadeusza Reytana w Warszawie
- Absolwenci Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego
- Autorzy słuchowisk Polskiego Radia
- Członkowie Polskiej Akademii Filmowej
- Członkowie Stowarzyszenia Filmowców Polskich
- Członkowie Stowarzyszenia Pisarzy Polskich
- Członkowie Związku Literatów Polskich (Polska Rzeczpospolita Ludowa)
- Członkowie Związku Młodzieży Polskiej
- Laureaci nagrody Wiktory
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej
- Odznaczeni odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”
- Odznaczeni Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Polscy dziennikarze prasowi
- Polscy dziennikarze radiowi
- Polscy pisarze współcześni
- Polscy scenarzyści filmowi
- Polscy scenarzyści XX wieku
- Polscy scenarzyści XXI wieku
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Urodzeni w 1930
- Zmarli w 2024