Grabarz pospolity
Nicrophorus vespillo | |
(Linnaeus, 1758) | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Gromada | |
Rząd | |
Podrząd | |
Rodzina | |
Podrodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
grabarz pospolity |
Grabarz pospolity (Nicrophorus vespillo) – gatunek chrząszcza z rodziny omarlicowatych.
Chrząszcz o ciele długości 10–24 mm[1]. Ubarwiony czarno z dwiema szerokimi, poprzecznymi, żółto- lub pomarańczowoczerwonymi przepaskami na pokrywach[2][1]. Czułki zwieńczone 4-członową buławką, w której pierwszy człon jest czarny, a pozostałe żółtoczerwone, niekiedy przyciemnione[1]. Okolice przedniego brzegu przedplecza ma porośnięty żółtymi włoskami, a pozostałą jego część nagą[2][1]. Żółte włoski porastają tylną ⅓ brzegu pokryw[1]. Występuje kilka wariantów barwnych tego chrząszcza różniących się rozłożeniem żółtopomarańczowych plam na czarnych pokrywach skrzydeł.
Owad rozprzestrzeniony w prawie całej Eurazji, znany także ze Stanów Zjednoczonych. W Polsce pospolity[1].
Tryb życia
[edytuj | edytuj kod]Grabarz należy do nekrofauny. Odżywia się martwymi kręgowcami, które odnajduje za pomocą węchu. Samce po odnalezieniu padliny wydzielają charakterystyczny zapach i wydają skrzypiące dźwięki przywabiające samice. Następnie zakopują padlinę. W komorze z padliną samica składa do 15 jaj. Po pięciu dniach wylęgają się larwy, które w ciągu następnych 5–6 dni dwukrotnie linieją. Do drugiej wylinki larwy są karmione przez dorosłe chrząszcze brunatną cieczą powstałą z przetrawionej padliny, później zaczynają żywić się same. Grabarz pospolity posiada trzy stadia larwalne, w każdym z nich larwa ma odmienny wygląd (hipermetamorfoza)[potrzebny przypis].
Grabarze pospolite często przenoszą na sobie roztocze (forezja). Te pajęczaki żywią się jajami much złożonymi w padlinie i zazwyczaj nie szkodzą chrząszczom[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Maciej Mroczkowski: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 25 Omarlicowate - Silphidae. Warszawa: PWN, PTEnt., 1955.
- ↑ a b Roland Gerstmeier, przeł. Henryk Grabarczyk: Chrząszcze. Rozpoznawanie i oznaczanie. Multico, seria: Przewodnik Kieszonkowy. ISBN 83-7073-105-8.
- ↑ Grabarz żółtoczarny (Nicrophorus vespilloides) – W boju o martwą mysz. Świat Makro.com. [dostęp 2020-08-10].