Podagrycznik
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
podagrycznik | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Aegopodium L. Sp. Pl. 265. 1 Mai 1753 | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Synonimy | |||
| |||
Podagrycznik (Aegopodium L.) – rodzaj roślin z rodziny selerowatych. Liczy 11 gatunków[4]. Zasięg rodzaju obejmuje strefę umiarkowaną Eurazji na zachodzie sięgając do Włoch, Francji, Danii i Szwecji, a na wschodzie po Rosyjski Daleki Wschód, Japonię i wschodnie Chiny. Podagrycznik pospolity rośnie jako gatunek introdukowany także na Wyspach Brytyjskich i w Ameryce Północnej[4].
W Polsce jedynym przedstawicielem jest podagrycznik pospolity Aegopodium podagraria[5] – roślina pospolita w całym kraju. Jest to także gatunek typowy rodzaju[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Wieloletnie rośliny zielne[6], zwykle tęgie, z długim kłączem[7].
- Liście
- Okazałe, pojedynczo lub podwójnie trójdzielne, czasem potrójnie pierzaste[6], odcinki liści szerokojajowate do jajowato lancetowatych, ząbkowane[7].
- Kwiaty
- Drobne, zebrane w baldachy złożone, w których zazwyczaj brak pokryw i pokrywek. Ząbki kielicha zredukowane. Płatki korony drobne, białe lub czerwonawe, na szczycie wycięte, z łatką zagiętą do środka kwiatu[6].
- Owoce
- Nagie[7], jajowate lub wąsko eliptyczne rozłupnie, z boków mniej lub bardziej spłaszczone. Na powierzchni ze słabo widocznymi, nitkowatymi żebrami i bez smug. Szyjki słupków zachowane i odgięte na krążku miodnikowym[6].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna według APweb (2001...)
Rodzaj należący do podrodziny Apioideae Seemann, rodziny selerowatych (Apiaceae Lindl.), rzędu selerowców (Apiales Lindl.), kladu astrowych w obrębie okrytonasiennych[2].
- Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa dereniowe (Cornidae Frohne & U. Jensen ex Reveal), nadrząd Aralianae Takht., rząd araliowce (Araliales Reveal), rodzina selerowate (Apiaceae Lindl.), rodzaj podagrycznik (Aegopodium L.)[8].
- Wykaz gatunków[4]
- Aegopodium alpestre Ledeb.
- Aegopodium burttii Nasir
- Aegopodium decumbens (Thunb.) Pimenov & Zakharova
- Aegopodium handelii H.Wolff
- Aegopodium henryi Diels
- Aegopodium kashmiricum (R.R.Stewart ex Dunn) Pimenov
- Aegopodium komarovii (Karjagin) Pimenov & Zakharova
- Aegopodium latifolium Turcz.
- Aegopodium podagraria L. – podagrycznik pospolity
- Aegopodium tadshikorum Schischk.
- Aegopodium tribracteolatum Schmalh.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-19].
- ↑ a b c d Aegopodium L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-04-15].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 25, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ a b c d Marian Koczwara, Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. IX. Dwuliścienne wolnopłatkowe-dwuokwiatowe. Cz. VII, Kraków 1960, s. 68.
- ↑ a b c K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. XV. Flowering Plants. Eudicots. Springer-Verlag, 2018, s. 96. ISBN 978-3-319-93604-8.
- ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Aegopodium. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-18]. (ang.).