Teatry w Toruniu
Teatry w Toruniu – instytucje teatralne znajdujące się w Toruniu.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Tradycje teatru w Toruniu sięgają XVI wieku. Wówczas Gimnazjum Akademickie, obok biblioteki, muzeum, drukarni – założyła teatr. Równolegle obok Gimnazjum Akademickiego teatr prowadziło kolegium jezuickie. W 1604 roku wystawiono komedię Nawrócony Saul w Dworze Artusa, a w 1650 roku tragedię o ścięciu króla angielskiego, Karola Stuarta w Ratuszu Staromiejskim. Były to jednak grupy teatralne bez własnej sceny[potrzebny przypis].
Początek stałej sceny teatralnej w Toruniu to rok 1802. Wówczas wzniesiono Teatr Miejski, w miejscu rozebranego pierwszego Dworu Artusa. Budynek nie zachował się do naszych czasów, gdyż w tym miejscu zbudowano później kolejny, istniejący do dziś budynek Dworu Artusa (również ówczesną siedzibę Teatru Miejskiego)[potrzebny przypis].
W 1887 roku wybudowano na Chełmińskim Przedmieściu teatr letni z salą koncertowo-muzyczną Teatr Wiktoria. Inny Teatr Letni istniał w Parku Ludowym. Na Mokrym Przedmieściu, w Toruniu w Kawiarni Wiedeńskiej, od 1884 roku występowały teatry dramatyczne. Polacy wystawiali swe sztuki także w sali teatralnej Strzelnicy Kurkowego Bractwa Strzeleckiego (ul. Przedzamcze, obecnie Młodzieżowy Dom Kultury), a od 1881 roku – w Muzeum Towarzystwa Naukowego w Toruniu (ul. Wysoka)[potrzebny przypis].
W 1904 roku wybudowano istniejący do dziś Teatr im. Wilama Horzycy[1]. W 1945 roku otwarto Teatr Lalek Baj Pomorski[2]. W 1950 roku powstał Teatr Lalek Zaczarowany Świat[3].
W okresie PRL istniało kilka teatrów alternatywnych i eksperymentalnych. W 1963-1965 Teatr Dialogu, od 1961 roku Teatr Propozycji. W środowisku akademickim istniał Studencki Zespół Dramatyczny (1953-1955), Studencki Teatrzyk Poezji (1961-1965) oraz teatr Scena 59 (1960–1965)[potrzebny przypis].
Po 1989 roku oprócz najstarszych scen toruńskich (Teatr im. Wilama Horzycy, Teatr Baj Pomorski) działają też inne zespoły teatralne – Akademia Teatru Młodego Widza, Teatr Wróbli, Teatr Tempestas, Teatr Młodyżywiec, Perpetuum Mobile czy Grupa Teatralna Scena Młodych Studio P[potrzebny przypis].
Corocznie odbywa się w Toruniu kilkanaście festiwali teatralnych, w tym najstarszy w kraju Międzynarodowy Festiwal Teatralny „Kontakt” (od 1991)[potrzebny przypis].
Lista teatrów
[edytuj | edytuj kod]W Toruniu jest kilkanaście placówek teatralnych, impresariatów i innych zwartych stałych grup związanych z teatrem:
- Teatr dramatyczny
- Teatr im. Wilama Horzycy – założony w 1904 roku[1]
- Teatry lalkowe
- Teatr Baj Pomorski – pierwszy teatr lalek na Pomorzu, założony w 1945 roku[2]
- Teatr Vaśka[4]
- Teatr Lalek Zaczarowany Świat – pierwszy polski teatr dla dzieci w wieku przedszkolnym[5]
- Teatr Frajda[6]
- Teatry muzyczne
- Kujawsko-Pomorski Teatr Muzyczny[7]
- Teatr Muzyczny Mała Rewia[potrzebny przypis]
- Studencki Teatr Tańca[potrzebny przypis]
- Zespół Tańca Współczesnego AKRO i Teatr Tańca AKRO[8]
- Teatr Tańca Efekt[potrzebny przypis]
- Impresariaty, grupy teatralne
- Teatr Wiczy – teatr alternatywny[potrzebny przypis]
- Perpetuum Mobile – studencki[9]
- Grupa Teatralna Scena Młodych Studio P[10]
- Akademia Teatru Młodego Widza[potrzebny przypis]
- Teatr Wróbli[potrzebny przypis]
- Teatr Tempestas (studencki)[potrzebny przypis]
- Teatr Młodyżywiec[potrzebny przypis]
- Stowarzyszenie Teatr Piosenki[potrzebny przypis]
- Teatr Studencki UMK „Antrakt” (studencki)[11]
Festiwale teatralne
[edytuj | edytuj kod]- Dramatyczne
- Międzynarodowy Festiwal Teatralny „Kontakt” (maj)[12]
- Ogólnopolski Festiwal Teatralny Pobocza Teatru (kwiecień)[potrzebny przypis]
- Międzynarodowy Festiwal Teatrów Ulicznych Bulwar (lipiec)[potrzebny przypis]
- Europejskie Spotkania Artystyczne – oprócz Torunia w Przysieku i Zamku Bierzgłowskim (maj)[potrzebny przypis]
- Dziecięce
- Akademickie
- Uliczne
- Letnie Spotkania Teatrów Ulicznych (lipiec i sierpień)[potrzebny przypis]
- Międzynarodowe Spotkania Kapel Ludowych (czerwiec)[potrzebny przypis]
- Festiwal Folkloru Miejskiego Kapele Podwórkowe (wrzesień)[potrzebny przypis]
- Przegląd Teatrów Ogródkowych Międzymurze (sierpień)[potrzebny przypis]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b O nas. teatr.torun.pl. [dostęp 2024-03-26].
- ↑ a b Dzieje toruńskiej sceny lalkowej. bajpomorski.art.pl. [dostęp 2024-03-26].
- ↑ Toruń. 60-lecie Teatru Lalek Zaczarowany Świat. encyklopediateatru.pl. [dostęp 2024-03-26].
- ↑ O nas. teatrvaska.com.pl. [dostęp 2024-03-26].
- ↑ Teatr Janiny Awgulowej. teatrzaczarowanyswiat.pl. [dostęp 2024-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Teatr Frajda. e-teatr.pl. [dostęp 2024-03-26].
- ↑ O teatrze. teatrmuzyczny.torun.pl. [dostęp 2024-03-26].
- ↑ Zespół Tańca Współczesnego AKRO i Teatr Tańca AKRO. mdktorun.pl. [dostęp 2024-03-26].
- ↑ Teatr „Perpetuum Mobile”. icimss.edu.pl. [dostęp 2024-03-26].
- ↑ Scena młodych Studio P. mdktorun.pl. [dostęp 2024-03-26].
- ↑ Greding i Dobek 2023 ↓, s. 157–163.
- ↑ Międzynarodowy Festiwal Teatralny KONTAKT 2018 odbędzie się w dniach 19-25 maja 2018 roku. teatr.torun.pl. [dostęp 2024-03-26].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Danuta Greding, Mikołaj Dobek. „Wszystko będzie dobrze. Musi być”, czyli parę zdań o pewnej oddolnej inicjatywie. Krótka historia powstania Teatru Studenckiego UMK Antrakt. „Tekstura. Rocznik Filologiczno-Kulturoznawczy”. 11, 2023. DOI: 10.12775/Tek.2021.011.