Wikipedysta:Koliadka6/brudnopis

Foczka mała
	Ommatophoca rossii
	J. E. Gray, 1844
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
(bez rangi)	płetwonogie
Rodzina	fokowate
Rodzaj	foczka
Gatunek	foczka mała
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Foczka mała^[3], foka Rossa^[4] (Ommatophoca rossii) – gatunek drapieżnego ssaka morskiego z rodziny fokowatych, najrzadsza z antarktycznych fok; jej populacja liczy zaledwie 50 tys. osobników.

Występowanie

Występuje na Antarktyce, szczególnie w Morzu Króla Haakona VII, zabłąkane osobniki spotykano u wybrzeży Wysp Heard i McDonalda i Australii^[5].

Systematyka

Taksonomia

Gatunek i rodzaj po raz pierwszy opisane naukowo przez J. E. Graya w 1844 roku w książce pod redakcją J. Richardsona The zoology of the voyage of the H.M.S. Erebus & Terror, under the command of Captain Sir James Clark Ross, during the years 1839 to 1843^[6]. Jako miejsce typowe autor wskazał Ocean Południowy, ograniczone przez G. E. H. Barrett-Hamiltona w 1902 roku do kry lodowej, na północ od Morza Rossa, 68°S, 176°E^[7]. Jedyny przedstawiciel rodzaju Ommatophoca – foczka^[3].

Gatunek typowy: Ommatophoca Rossii J. E. Gray, 1844

Etymologia

Nazwa rodzajowa jest połączeniem greckiego słowa ομμα omma, ομματος ommatos – „oko” oraz nazwy rodzaju Phoca Linnaeus, 1758^[8]. Foczka mała posiada duże oczodoły. Epitet gatunkowy honoruje kapitana Royal Navy, Sir J. C. Rossa (1800-1862), polarnika i kolekcjonera^[9].

Morfologia

Jest także najmniejszym przedstawicielem rodziny.

Mają dobrze rozwinięte gruczoły łojowe, posiadają także gruczoły potowe. Pod skórą właściwą mają grubą warstwę tkanki tłuszczowej. Mają słaby węch. Nieliczne brodawki smakowe na języku. Wątroba fok ma własności toksyczne^[10].

Ich ubarwienie jest szare, nieco jaśniejsze od strony brzusznej. Często na ich ciele występują różne plamy, kropki. Młode po urodzeniu mają białe wełniaste futro, które po kilku tygodniach upodobnia się do futra osobników dorosłych^[11].

Mają uproszczone i ujednolicone zęby inaczej niż drapieżniki lądowe. Potężne kły są charakterystyczne dla fok drapieżnych^[10]. Ich kończyny przekształcone są w płetwy. Nie mają małżowin usznych. Podczas pływania posługują się generalnie tylnymi płetwami^{[potrzebny przypis]}.

Rozmnażanie

Rozmnażanie odbywa się na lądzie. Większość samic rodzi 1-2 młode. Okres karmienia trwa koło 1 roku. Mleko jest szczególnie bogate w tłuszcz, ma to wpływ na szybszy rozwój młodych^[11].

Dojrzałość płciową osiągają w 3 roku życia lub później^{[potrzebny przypis]}.

Morfologia i ekologia

Jest także najmniejszym przedstawicielem rodziny. Foczka mała ma jednolite szare zabarwienie na grzbiecie i po bokach oraz srebrnoszare do białego na brzuchu. Jej charakterystyki dopełniają niewielka głowa, igiełkowate zęby i długie płetwy. Żywi się głowonogami, rybami i krylem^{[potrzebny przypis]}.

Przypisy

↑ Ommatophoca rossii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ L.L. Hückstädt L.L., Ommatophoca rossii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.1 [dostęp 2015-07-14] (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ Zmiany w populacjach ptaków i ssaków płetwonogich Antarktyki Zachodniej. „Kosmos – Problemy nauk biologicznych”. 62 (3), s. 393-400, 2013. ISSN 0023-4249.
↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Ommatophoca rossii. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 22 września 2009]
↑ J. E. Gray: The Seals of the Southern Hemisphere. W: J. Richardson, J. E. Gray: The zoology of the voyage of the H.M.S. Erebus & Terror, under the command of Captain Sir James Clark Ross, during the years 1839 to 1843. Londyn: E. W. Janson, 1844, s. 3. (ang.).
↑ G. E. H. Barrett-Hamilton: Mammalia. W: E. R. Lankaster: Report on the collections of natural history made in the Antarctic regions during the voyage of the "Southern Cross.". Londyn: The Trustees, 1902, s. 46-65. (ang.).
↑ T. S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Waszyngton: Government Printing Office, 1904, s. 474, seria: North American Fauna. (ang.).
↑ J. A. Jobling: Key to Scientific Names in Ornithology. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2014. [dostęp 2015-10-10]. (ang.).
↑ ^a ^b Kowalski, K. 1971. Ssaki zarys teriologii. Wydawnictwo Naukowe PWN, Kraków, 1971: 567-578
↑ ^a ^b Gould, E. et al. 1991. Encyklopedia zwierząt ssaki. Wydawnictwo Elipsa, Warszawa ,1991: 153-155

Kategoria:Fokowate

[itis-1] Ommatophoca rossii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] L.L. Hückstädt L.L., Ommatophoca rossii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.1 [dostęp 2015-07-14] (ang.).

[miiz-3] Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015. ISBN 978-83-88147-15-9.

[Korczak2013-4] Zmiany w populacjach ptaków i ssaków płetwonogich Antarktyki Zachodniej. „Kosmos – Problemy nauk biologicznych”. 62 (3), s. 393-400, 2013. ISSN 0023-4249.

[5] Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Ommatophoca rossii. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 22 września 2009]

[Gray-6] J. E. Gray: The Seals of the Southern Hemisphere. W: J. Richardson, J. E. Gray: The zoology of the voyage of the H.M.S. Erebus & Terror, under the command of Captain Sir James Clark Ross, during the years 1839 to 1843. Londyn: E. W. Janson, 1844, s. 3. (ang.).

[Barrett-7] G. E. H. Barrett-Hamilton: Mammalia. W: E. R. Lankaster: Report on the collections of natural history made in the Antarctic regions during the voyage of the "Southern Cross.". Londyn: The Trustees, 1902, s. 46-65. (ang.).

[Palmer-8] T. S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Waszyngton: Government Printing Office, 1904, s. 474, seria: North American Fauna. (ang.).

[hbwalive-9] J. A. Jobling: Key to Scientific Names in Ornithology. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2014. [dostęp 2015-10-10]. (ang.).

[:0-10] Kowalski, K. 1971. Ssaki zarys teriologii. Wydawnictwo Naukowe PWN, Kraków, 1971: 567-578

[:1-11] Gould, E. et al. 1991. Encyklopedia zwierząt ssaki. Wydawnictwo Elipsa, Warszawa ,1991: 153-155

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]