Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook
Przejdź do zawartości

Wikipedystka:Joanna Kośmider/lista NN Chemia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie chemii – laureaci nagrody przyznawanej corocznie osobom (1–3 rocznie), które dokonały odkrycia naukowego lub wynalazku w dziedzinie chemii (jednej z pięciu różnych dziedzin), wyświadczając tym największe dobrodziejstwo ludzkości; kryterium oceny osiągnięć kandydatów do Nagrody Nobla sformułował Alfred Nobel (1833–1896) w swoim testamencie. Fundusz nagród pochodzi z odsetek od majątku fundatora, którym zarządza Fundacja Nobla. Decyzje w sprawach wyróżnień podejmuje Królewska Szwedzka Akademia Nauk, zgodnie ze ściśle opisaną procedurą[1]. Ceremonie wręczania nagród odbywają się od roku 1901, 10 grudnia kolejnych lat, co jest uhonorowaniem rocznicy śmierci fundatora (10 grudnia 1896)[2].

Rys historyczny

[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza strona testamentu Alfreda Nobla, 27 listopada 1895

Alferd Nobel – wynalazca i przedsiębiorca (autor 355 patentów) – był człowiekiem o wszechstronnych zainteresowaniach, jednak wielki majątek zgromadził głównie dzięki studiom w zakresie inżynierii chemicznej i kontaktom z wieloma znanymi wówczas chemikami. Najbardziej znany z jego wynalazków – dynamit – przyczynił się do przełomu górnictwie i budowie tuneli. Zgromadzony majątek postanowił przeznaczyć na wspieranie nauki i wynalazczości. Zadysponował, że fundacja, dobrze zarządzająca jego majątkiem, powinna dzielić swoje roczne zyski na pięć równych części, przeznaczanych w formie nagród pieniężnych, m.in.[3]:

…one part to the person who shall have made the most important discovery or invention within the field of physics; one part to the person who shall have made the most important chemical discovery or improvement;…

…jedna część osobie, która dokona najważniejszego odkrycia lub wynalazku w fizyce; jedna część osobie, która dokona najważniejszego odkrycia lub ulepszenia w chemii;… (Alfred Nobel, 1895)

Od roku 1895 i pierwszego spotkania Norweskiego Komitetu Noblowskiego (1897) podział obszaru działalności naukowców i wynalazców stracił aktualność. Na pograniczach między fizyką, chemią i medycyną powstały i rozwinęły się nowe dyscypliny naukowe, takie jak np. chemia fizyczna, termodynamika chemiczna, astrochemia, biochemia, medycyna molekularna, fizyka medyczna. Już pierwsza z nagrodzonych prac z dziedziny chemii dotyczyła zagadnień fizykochemicznych (Jacobus Henricus van 't Hoff[4], za odkrycie praw dynamiki chemicznej i ciśnienia osmotycznego). Z upływem lat coraz bardziej dominowały osiągnięcia dotyczące różnych aspektów „chemii życia” (biochemia, biotechnologia). Coraz częściej zdarzały się równoczesne zgłoszenia osiągnięć poszczególnych naukowców do komisji do nagrody w dziedzinie chemii, fizyki i medycyny. Lista laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (podobnie jak analogiczne listy laureatów w innych dziedzinach) stały się zapisem ponad stuletniej historii rozwoju nowych dziedzin nauki oraz rosnącej roli badań zespołowych (współpracy naukowców reprezentujących różne dyscypliny i różne ośrodki naukowe na świecie[5][6].

W latach 1901–2013 w gronie laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie chemii znalazło się 166 osób, wśród nich tylko 63 otrzymało wyróżnienie za pracę indywidualną. Dwukrotnie wyróżnionym był Frederick Sanger, specjalista w dziedzinie biologii molekularnej (lata 1958 i 1980)[7][8]. Średnia wieku laureatów w chwili odbierania nagrody wynosiła 58 lat (najmłodszy z laureatów: Frédéric Joliot-Curie, 35 lat; najstarszy z laureatów: John Fenn, 85 lat)[2]. Nagrodę otrzymały 4 kobiety[2]: Maria Skłodowska-Curie (1911)[9], Irene Joliot-Curie (1935)[10], Dorothy Crowfoot Hodgkin (1964)[11], Ada Yonath (2009)[12].

1
Pierwsze spotkanie Norweskiego Komitetu Noblowskiego (1897)
2
Dyplom Marii Skłodowskiej-Curie, laureatki z pogranicza fizyki (1903) i chemii (1911)
3
Laureaci 2004 (biologia molekularna): I. Rose, A. Hershko i A. Ciechanover

Lista laureatów

[edytuj | edytuj kod]
Rok Laureaci Afiliacja Uzasadnienie
2013
Martin Karplus[13] Uniwersytet w Strasburgu,
Harvard University, Cambridge (Massachusetts) 		za rozwój wieloskalowego modelowania złożonych układów chemicznych
Michael Levitt[14] Stanford University School of Medicine, Stanford, CA, USA
Arieh Warshel[15] University of Southern California, Los Angeles, CA, USA
2012
Robert Lefkowitz[16] Howard Hughes Medical Institute, Duke University Medical Center,Durham, NC, USA za badania receptorów sprzężonych z białkami G
Brian Kobilka[17] Stanford University School of Medicine, Stanford, CA, USA
2011
Dan Szechtman[18] Technion - Israel Institute of Technology, Hajfa, Israel za odkrycie kwazikryształów
2010
Richard Heck[19] University of Delaware, Delaware, USA za katalizowane palladem reakcje sprzęgania krzyżowego w syntezie organicznej
Ei'ichi Negishi[20] Purdue University, West Lafayette, IN, USA
Akira Suzuki[21] Hokkaido University, Sapporo, Japan
2009
Venkatraman Ramakrishnan[22] Laboratory of Molecular Biology, Cambridge, United Kingdom za badania nad strukturą i funkcją rybosomu
Thomas Steitz[23] Yale University, New Haven, CT, USA, Howard Hughes Medical Institute
Ada Yonath[12] Weizmann Institute of Science, Rechowot, Israel
2008
Osamu Shimomura[24] Marine Biological Laboratory (MBL), Woods Hole, MA, USA, Boston University Medical School, Massachusetts, MA, USA za odkrycie i rozwój białek zielonej fluorescencji
Martin Chalfie[25] Columbia University, New York, NY, USA
Roger Y. Tsien[26] University of California, San Diego, CA, USA, Howard Hughes Medical Institute
2007
Gerhard Ertl[27] Fritz-Haber-Institut der Max-Planck-Gesellschaft, Berlin, Germany za badania procesów chemicznych zachodzących na powierzchni ciał stałych.
2006
Roger Kornberg[28] Stanford University, Stanford, CA, USA za badania molekularnego mechanizmu transkrypcji w komórkach eukariotycznych
2005 Yves Chauvin[29] Institut Français du Pétrole, Rueil-Malmaison, France za badania mechanizmu reakcji metatezy olefin (zob. katalizatory Grubbsa)
Robert Grubbs[30] California Institute of Technology (Caltech), Pasadena, CA, USA
Richard Schrock[31] Massachusetts Institute of Technology (MIT), Cambridge, MA, USA
2004
Aaron Ciechanover[32] Technion - Israel Institute of Technology, Haifa, Israel za odkrycie roli ubikwityn w degradacji białek w organizmie
Avram Hershko[33] Technion - Israel Institute of Technology, Haifa, Israel
Irwin Rose[34] University of California, Irvine, CA, USA
2003
Peter Agre[35] Johns Hopkins University School of Medicine, Baltimore, MD, USA za badania kanałów w błonach komórkowych;
Roderick MacKinnon[36] Rockefeller University, New York, NY, USA, Howard Hughes Medical Institute
2002
Kurt Wüthrich[37] Eidgenössische Technische Hochschule (Swiss Federal Institute of Technology), Zurich, Switzerland, The Scripps Research Institute, La Jolla, CA, USA za opracowanie metod jądrowego rezonansu magnetycznego, umożliwiających badanie trójwymiarowej struktury makrocząsteczek w roztworach, głównie białek i kwasów nukleinowych;
John Fenn[38] Virginia Commonwealth University, Richmond, VA, USA za rozwój technik jonizacji w metodzie spektrometrii mas do analiz wielkocząsteczkowych biopolimerów;
Kōichi Tanaka[39] Shimadzu Corp., Kyoto, Japan
2001 William Knowles[40] za prace nad katalizą asymetryczną
Ryōji Noyori[41] Nagoya University, Nagoya, Japan za pracę nad chiralnie katalizowaną reakcją uwodornienia
Barry Sharpless[42] The Scripps Research Institute, La Jolla, CA, USA za pracę nad chiralnie katalizowaną reakcją utleniania
2000
Alan Heeger[43] University of California, Santa Barbara, CA, USA za odkrycie i badania nad polimerami przewodzącymi prąd elektryczny
Alan MacDiarmid[44] University of Pennsylvania, Philadelphia, PA, USA
Hideki Shirakawa[45] University of Tsukuba, Tokyo, Japan
1999
Ahmed Zewail[46] California Institute of Technology (Caltech), Pasadena, CA, USA za badania nad przejściowymi stanami reakcji chemicznych przy użyciu spektroskopii femtosekundowej
1998
Walter Kohn[47] University of California, Santa Barbara, CA, USA za rozwój teorii funkcjonału gęstości
John Pople[48] Northwestern University, Evanston, IL, USA za rozwój metod obliczeniowych w chemii kwantowej
1997 Paul Boyer[49] University of California, Los Angeles, CA, USA za wyjaśnienie enzymatycznego mechanizmu syntezy kwasu adenozynotrifosforowego (ATP)
John Walker[50] MRC Laboratory of Molecular Biology, Cambridge, United Kingdom
Jens Skou[51] Aarhus University, Aarhus, Denmark za odkrycie i badania enzymu aktywnie transportującego jony, ATP-azy Na+-K+
1996
Robert Curl[52] Rice University, Houston, TX, USA za odkrycie fulerenów, nowej odmiany węgla (obok grafitu i diamentu) w 1985
sir Harold Kroto[53] University of Sussex, Brighton, United Kingdom
Richard Smalley[54] Rice University, Houston, TX, USA
1995
Paul Crutzen[55] Max-Planck-Institut für Chemie, Mainz, Federal Republic of Germany za badania w zakresie chemii atmosfery, a szczególnie reakcji powstawania ozonu i jego destrukcji (zob. warstwa ozonowa)
Mario Molina[56] Massachusetts Institute of Technology (MIT), Cambridge, MA, USA
F. Sherwood Rowland[57] University of California, Irvine, CA, USA
1994
George Olah[58] University of Southern California, Los Angeles, CA, USA za pionierskie badania karbokationów oraz ich roli w reakcjach chemicznych węglowodorów
1993
Kary Mullis[59] za metodę wykorzystania reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR)
Michael Smith[60] University of British Columbia, Vancouver, Canada za fundamentalny wkład w badania oligonukleotydów i ukierunkowanej mutagenezy oraz ich wykorzystanie do badań białek
1992
Rudolph Marcus[61] California Institute of Technology (Caltech), Pasadena, CA, USA za wkład do teorii reakcji przeniesienia elektronu w układach chemicznych
1991
Richard R. Ernst[62] Eidgenössische Technische Hochschule (Swiss Federal Institute of Technology), Zurich, Switzerland za wkład w rozwój metodologii wysokorozdzielczej spektroskopii NMR
1990
Elias James Corey[63] Harvard University, Cambridge (Massachusetts), USA za rozwinięcie teorii metodologii syntezy organicznej
1989
Sidney Altman[64] Yale University, New Haven, CT, USA za odkrycie katalitycznych właściwości RNA
Thomas R. Cech[65] University of Colorado, Boulder, CO, USA
1988 Johann Deisenhofer[66] University of Texas Southwestern Medical Center at Dallas, Dallas, TX, USA, Howard Hughes Medical Institute za określenie trójwymiarowej struktury centrum reakcji fotosyntezy
Robert Huber[67] Max-Planck-Institut für Biochemie, Martinsried, Federal Republic of Germany
Hartmut Michel[68] Max-Planck-Institut für Biophysik, Frankfurt-on-the-Main, Federal Republic of Germany
1987 Donald J. Cram[69] University of California, Los Angeles, CA, USA za rozwinięcie i zastosowanie cząsteczek o szczególnie selektywnych oddziaływaniach zależnych od struktury
Jean-Marie Lehn[70] Université Louis Pasteur, Strasbourg, France, Collège de France, Paris, France
Charles J. Pedersen[71] Du Pont, Wilmington, DE, USA
1986
Dudley R. Herschbach[72] Harvard University, Cambridge (Massachusetts), USA za ich wkład w badania dynamiki elementarnych procesów chemicznych
Yuan T. Lee[73] University of California, Berkeley, CA, USA
John C. Polanyi[74] University of Toronto, Toronto, Canada
1985
Herbert A. Hauptman[75] The Medical Foundation of Buffalo, Buffalo, NY, USA za niezwykłe osiągnięcia w rozwoju bezpośrednich metod określania struktury krystalicznej
Jerome Karle[76] US Naval Research Laboratory, Washington, DC, USA
1984 Robert Bruce Merrifield[77] Rockefeller University, New York, NY, USA za rozwinięcie metodologii związanej z syntezą chemiczną na podłożu stałym
1983 Henry Taube[78] Stanford University, Stanford, CA, USA za prace nad mechanizmem reakcji związanych z przeniesieniem elektronu, szczególnie w kompleksach metali
1982
Aaron Klug[79] MRC Laboratory of Molecular Biology, Cambridge, United Kingdom za rozwinięcie krystalograficznej mikroskopii elektronowej oraz za określenie struktury biologicznie ważnych kompleksów białek z kwasami nukleinowymi
1981 Kenichi Fukui[80] Kyoto University, Kyoto, Japan za teorie, rozwijane niezależnie od siebie, związane z przebiegiem reakcji chemicznych; "for their theories, developed independently, concerning the course of chemical reactions"
Roald Hoffmann[81] Cornell University, Ithaca, NY, USA
1980
Paul Berg[82] Stanford University, Stanford, CA, USA za podstawowe badania biochemii kwasów nukleinowych ze szczególnym uwzględnieniem rekombinacji DNA
Walter Gilbert[83] Harvard University, Biological Laboratories, Cambridge (Massachusetts), USA za wkład związany z określeniem sekwencji zasad w kwasach nukleinowych
Frederick Sanger[8] MRC Laboratory of Molecular Biology, Cambridge, United Kingdom
1979 Herbert C. Brown[84] Purdue University, West Lafayette, IN, USA za badania dotyczące zastosowań związków zawierających bor i fosfor, jako ważnych reagentów w syntezie organicznej
Georg Wittig[85] University of Heidelberg, Heidelberg, Federal Republic of Germany
1978 Peter D. Mitchell[86] Glynn Research Laboratories, Bodmin, United Kingdom "for his contribution to the understanding of biological energy transfer through the formulation of the chemiosmotic theory"
1977 Ilia Prigogine[87] Université Libre de Bruxelles, Brussels, Belgium, University of Texas, Austin, TX, USA "for his contributions to non-equilibrium thermodynamics, particularly the theory of dissipative structures"
1976
William N. Lipscomb[88] Harvard University, Cambridge (Massachusetts), USA "for his studies on the structure of boranes illuminating problems of chemical bonding"
1975 John Warcup Cornforth[89] University of Sussex, Brighton, United Kingdom "for his work on the stereochemistry of enzyme-catalyzed reactions"
Vladimir Prelog[90] Eidgenössische Technische Hochschule (Swiss Federal Institute of Technology), Zurich, Switzerland "for his research into the stereochemistry of organic molecules and reactions"
1974 Paul J. Flory[91] Stanford University, Stanford, CA, USA "for his fundamental achievements, both theoretical and experimental, in the physical chemistry of the macromolecules"
1973 Ernst Otto Fischer[92] Technical University, Munich, Federal Republic of Germany za pionierskie, wykonywanie niezależnie, badania chemii związków metaloorganicznych (sandwich compounds)
Geoffrey Wilkinson[93] Imperial College, London, United Kingdom
1972
Christian B. Anfinsen[94] National Institutes of Health, Bethesda, MD, USA "for his work on ribonuclease, especially concerning the connection between the amino acid sequence and the biologically active conformation"
Stanford Moore[95] Rockefeller University, New York, NY, USA "for their contribution to the understanding of the connection between chemical structure and catalytic activity of the active centre of the ribonuclease molecule"
William H. Stein[96] Rockefeller University, New York, NY, USA
1971
Gerhard Herzberg[97] National Research Council of Canada, Ottawa, Canada "for his contributions to the knowledge of electronic structure and geometry of molecules, particularly free radicals"
1970
Luis Federico Leloir[98] Institute for Biochemical Research, Buenos Aires, Argentina "for his discovery of sugar nucleotides and their role in the biosynthesis of carbohydrates"
1969 Derek H. R. Barton[99] Imperial College, London, United Kingdom "for their contributions to the development of the concept of conformation and its application in chemistry"
Odd Hassel[100] University of Oslo, Oslo, Norway
1968
Lars Onsager[101] Yale University, New Haven, CT, USA "for the discovery of the reciprocal relations bearing his name, which are fundamental for the thermodynamics of irreversible processes"
1967
Manfred Eigen[102] Max-Planck-Institut für Physikalische Chemie, Goettingen, Federal Republic of Germany "for their studies of extremely fast chemical reactions, effected by disturbing the equlibrium by means of very short pulses of energy"
Ronald George Wreyford Norrish[103] Institute of Physical Chemistry, Cambridge, United Kingdom
George Porter[104] Royal Institution of Great Britain, London, United Kingdom
1966
Robert S. Mulliken[105] University of Chicago, Chicago, IL, USA "for his fundamental work concerning chemical bonds and the electronic structure of molecules by the molecular orbital method"
1965
Robert Burns Woodward[106] Harvard University, Cambridge (Massachusetts), USA "for his outstanding achievements in the art of organic synthesis"
1964 Dorothy Crowfoot Hodgkin[11] University of Oxford, Royal Society, Oxford, United Kingdom za ustalenie budowy ważnych substancji biochemicznych (m.in. penicyliny i witaminy B12)
1963
Karl Ziegler[107] Max-Planck-Institut für Kohlenforschung (Max-Planck-Institute for Carbon Research), Mülheim/Ruhr, Federal Republic of Germany za badania dotyczące polimerów i zastosowanie związków metaloorganicznych w polimeryzacji
Giulio Natta[108] Institute of Technology, Milan, Italy
1962
Max Ferdinand Perutz[109] MRC Laboratory of Molecular Biology, Cambridge, United Kingdom "for their studies of the structures of globular proteins"
John Kendrew[110] MRC Laboratory of Molecular Biology, Cambridge, United Kingdom
1961
Melvin Calvin[111] University of California, Berkeley, CA, USA "for his research on the carbon dioxide assimilation in plants"
1960 Willard Frank Libby[112] University of California, Los Angeles, CA, USA za metodę C-14 określania wieku obiektów (datowanie radiowęglowe);
1959
Jaroslav Heyrovsky[113] Polarographic Institute of the Czechoslovak Academy of Science, Prague, Czechoslovakia "for his discovery and development of the polarographic methods of analysis"
1958
Frederick Sanger[7] MRC Laboratory of Molecular Biology, Cambridge, United Kingdom za badania struktury białek, w szczególności insuliny
1957
Lord Alexander R. Todd[114] University of Cambridge, Cambridge, United Kingdom za badania nukleotydów i koenzymów nukleotydowych.
1956
sir Cyril Norman Hinshelwood[115] University of Oxford, Oxford, United Kingdom "for their researches into the mechanism of chemical reactions"
Nikołaj Siemionow[116] Institute for Chemical Physics of the Academy of Sciences of the USSR, Moscow, USSR
1955 Vincent du Vigneaud[117] Cornell University, Ithaca, NY, USA "for his work on biochemically important sulphur compounds, especially for the first synthesis of a polypeptide hormone"
1954
Linus Carl Pauling[118] California Institute of Technology (Caltech), Pasadena, CA, USA za prace nad wiązaniami chemicznymi i ich zastosowanie w wyjaśnieniu budowy związków kompleksowych
1953
Hermann Staudinger[119] University of Freiburg, Breisgau, Federal Republic of Germany, Staatliches Institut für makromolekulare Chemie (State Research Institute for Macromolecular Chemistry), Freiburg, Breisgau, Federal Republic of Germany za odkrycia w dziedzinie chemii supramolekularnej
1952
Archer John Martin[120] National Institute for Medical Research, London, United Kingdom - za rozwój chromatografii podziałowej oraz opracowanie metody chromatograficznego rozdziału aminokwasów.
Richard Laurence Synge[121] Rowett Research Institute, Bucksburn (Scotland), United Kingdom
1951
Edwin Mattison McMillan[122] University of California, Berkeley, CA, USA "for their discoveries in the chemistry of the transuranium elements"
Glenn Theodore Seaborg[123] University of California, Berkeley, CA, USA
1950
Otto Diels[124] Kiel University, Kiel, Federal Republic of Germany "for their discovery and development of the diene synthesis"
Kurt Alder[125] Cologne University, Cologne, Federal Republic of Germany
1949 William Francis Giauque[126] University of California, Berkeley, CA, USA "for his contributions in the field of chemical thermodynamics, particularly concerning the behaviour of substances at extremely low temperatures"
1948
Arne Wilhelm Kaurin Tiselius[127] Uppsala University, Uppsala, Sweden - za badania nad elektroforezą i analizą adsorpcyjną oraz ich zastosowaniem do analizy surowicy
1947
sir Robert Robinson[128] University of Oxford, Oxford, United Kingdom "for his investigations on plant products of biological importance, especially the alkaloids"
1946
James Batcheller Sumner[129] Cornell University, Ithaca, NY, USA "for his discovery that enzymes can be crystallized"
John Howard Northrop[130] Rockefeller Institute for Medical Research, Princeton, NJ, USA "for their preparation of enzymes and virus proteins in a pure form"
Wendell Meredith Stanley[131] Rockefeller Institute for Medical Research, Princeton, NJ, USA
1945
Artturi Ilmari Virtanen[132] University of Helsinki, Helsinki, Finland "for his research and inventions in agricultural and nutrition chemistry, especially for his fodder preservation method"
1944
Otto Hahn[133] Kaiser-Wilhelm-Institut (now Max-Planck Institut) für Chemie, Berlin-Dahlem, Germany za odkrycie zjawiska rozszczepienia jądra atomowego
1943
George de Hevesy[134] Stockholm University, Stockholm, Sweden "for his work on the use of isotopes as tracers in the study of chemical processes"
1942 nagrody nie przyznano
1941 nagrody nie przyznano
1940 nagrody nie przyznano
1939 Adolf Friedrich Johann Butenandt[135] Kaiser-Wilhelm-Institut (now Max-Planck-Institut) für Biochemie, Berlin-Dahlem, Germany, Berlin University, Berlin, Germany "for his work on sex hormones"
Leopold Ružička[136] Eidgenössische Technische Hochschule (Swiss Federal Institute of Technology), Zurich, Switzerland "for his work on polymethylenes and higher terpenes"
1938
Richard Kuhn[137] Kaiser-Wilhelm-Institut (now Max-Planck Institut) für Medizinische Forschung, Heidelberg, Germany, University of Heidelberg, Heidelberg, Germany "for his work on carotenoids and vitamins"
1937
Walter Norman Haworth[138] Birmingham University, Birmingham, United Kingdom "for his investigations on carbohydrates and vitamin C"
Paul Karrer[139] University of Zurich, Zurich, Switzerland "for his investigations on carotenoids, flavins and vitamins A and B2"
1936
Petrus Josephus Wilhelmus Debye[140] Berlin University, Berlin, Germany, Kaiser-Wilhelm-Institut (now Max-Planck-Institut) für Physik, Berlin, Germany "for his contributions to our knowledge of molecular structure through his investigations on dipole moments and on the diffraction of X-rays and electrons in gases"
1935
Frédéric Joliot[141] Institut du Radium, Paris, France "in recognition of their synthesis of new radioactive elements"
Irene Joliot-Curie[10] Institut du Radium, Paris, France
1934
Harold Clayton Urey[142] Columbia University, New York, NY, USA za odkrycie deuteru
1933 nagrody nie przyznano
1932
Irving Langmuir[143] General Electric Company, Schenectady, NY, USA "for his discoveries and investigations in surface chemistry"
1931
Carl Bosch[144] University of Heidelberg, Heidelberg, Germany, I.G. Farbenindustrie A.G., Heidelberg, Germany "in recognition of their contributions to the invention and development of chemical high pressure methods"
Friedrich Bergius[145] University of Heidelberg, Heidelberg, Germany, I.G. Farbenindustrie A.G., Mannheim-Rheinau, Germany
1930
Hans Fischer[146] Technische Hochschule (Institute of Technology), Munich, Germany "for his researches into the constitution of haemin and chlorophyll and especially for his synthesis of haemin"
1929
Arthur Harden[147] London University, London, United Kingdom "for their investigations on the fermentation of sugar and fermentative enzymes"
Hans Karl August Simon von Euler-Chelpin[148] Stockholm University, Stockholm, Sweden
1928
Adolf Otto Reinhold Windaus[149] Goettingen University, Goettingen, Germany "for the services rendered through his research into the constitution of the sterols and their connection with the vitamins"
1927
Heinrich Otto Wieland[150] Munich University, Munich, Germany "for his investigations of the constitution of the bile acids and related substances"
1926
Theodor Svedberg[151] Uppsala University, Uppsala, Sweden "for his work on disperse systems"
1925
Richard Adolf Zsigmondy[152] Goettingen University, Goettingen, Germany "for his demonstration of the heterogenous nature of colloid solutions and for the methods he used, which have since become fundamental in modern colloid chemistry"
1924 nagrody nie przyznano
1923
Fritz Pregl[153] Graz University, Graz, Austria "for his invention of the method of micro-analysis of organic substances"
1922
Francis William Aston[154] University of Cambridge, Cambridge, United Kingdom za odkrycie izotopów wielu pierwiastków niepromieniotwórczych
1921
Frederick Soddy[155] University of Oxford, Oxford, United Kingdom za wkład do chemii związków radioaktywnych, oraz badania pochodzenia i charakteru izotopów
1920
Walther Hermann Nernst[156] Berlin University, Berlin, Germany za prace w zakresie termochemii
1919 nagrody nie przyznano
1918
Fritz Haber[157] za syntezę amoniaku z pierwiastków składowych: azotu i wodoru
1917 nagrody nie przyznano
1916 nagrody nie przyznano
1915
Richard Martin Willstätter[158] Munich University, Munich, Germany za badania barwników roślinnych, szczególnie chlorofilu
1914
Theodore William Richards[159] Harvard University, Cambridge (Massachusetts), USA za dokładne określenie mas atomowych dużej liczby pierwiastków chemicznych
1913
Alfred Werner[160] University of Zurich, Zurich, Switzerland za pracę nad wiązaniami atomów w cząsteczkach, które rzuciły nowe światło na wcześniejsze badania i otworzyły nowe pola badań naukowych, szczególnie w chemii nieorganicznej
1912
Victor Grignard[161] Nancy University, Nancy, France za odkrycie tzw. związku Grignarda, który okazał się wielce pomocny w rozwoju chemii organicznej
Paul Sabatier[162] Toulouse University, Toulouse, France za metodę hydrogenacji związków organicznych w obecności subtelnie rozdrobnionych metali
1911
Maria Skłodowska-Curie[9] za wydzielenie czystego radu i uzyskanie radu w postaci krystalicznej
1910
Otto Wallach[163] Goettingen University, Goettingen, Germany za jego wkład do chemii organicznej i chemii przemysłowej przez pionierskie badania na polu związków alicyklicznych
1909
Wilhelm Ostwald[164] Leipzig University, Leipzig, Germany za pracę nad katalizą i warunkami równowagi chemicznej oraz szybkością reakcji chemicznych
1908 Ernest Rutherford[165] Victoria University, Manchester, United Kingdom za badania rozpadu promieniotwórczego pierwiastków i właściwości chemicznych substancji promieniotwórczych
1907
Eduard Buchner[166] Landwirtschaftliche Hochschule (Agricultural College), Berlin, Germany za badania biochemiczne i odkrycie układu bezkomórkowego
1906
Henri Moissan[167] Sorbonne University, Paris, France za prace nad wyodrębnieniem fluoru pierwiastkowego oraz zaistnienie w służbie nauki dzięki piecowi elektrycznemu, który nosi jego imię
1905
Johann Friedrich Wilhelm Adolf von Baeyer[168] Munich University, Munich, Germany za badania barwników organicznych oraz związków hydroaromatycznych
1904
sir William Ramsay[169] University College, London, United Kingdom za odkrycie gazów szlachetnych w powietrzu oraz określenie ich miejsca w układzie okresowym pierwiastków
1903
Svante August Arrhenius[170] Stockholm University, Stockholm, Sweden za teorię dysocjacji elektrolitycznej
1902
Hermann Emil Fischer[171] Berlin University, Berlin, Germany za syntezy związków z grupy cukrów i puryn
1901
Jacobus Henricus van 't Hoff[4] Berlin University, Berlin, Germany za odkrycie praw dynamiki chemicznej i ciśnienia osmotycznego

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Nomination and Selection of Chemistry Laureates. [w:] Oficjalna strona internetowa [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-20]. (ang.).
  2. ↑ a b c Facts on the Nobel Prize in Chemistry. [w:] Oficjalna strona internetowa "Nobel Prizes" [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-20]. (ang.).
  3. ↑ Alfred Nobel's Will. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-02]. (ang.).
  4. ↑ a b Jacobus Henricus van 't Hoff. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1901 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Osmotic Pressure and Chemical Equilibrium. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 13 grudnia 1901.
  5. ↑ Bo G. Malmström, Bertil Andersson: The Nobel Prize in Chemistry: The Development of Modern Chemistry. [dostęp 2014-05-19]. (ang.).
  6. ↑ Marcin Kawa: Nagrody Nobla związanie z biotechnologią. [w:] Serwis informacyjny BioTechnolog.pl » Artykuły i publikacje [on-line]. 2004-10-20. [dostęp 2014-05-19]. (pol.).
  7. ↑ a b Frederick Sanger: The Chemistry of Insulin. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1958 > Nobel Lecture [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-18]. (ang.).; Frederick Sanger – Biographical.
  8. ↑ a b Frederick Sanger - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1980 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Determination of Nucleotide Sequences in DNA. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1980.
  9. ↑ a b Maria Skłodowska-Curie. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1911 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Radium and the New Concepts in Chemistry. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1911.
  10. ↑ a b Irène Joliot-Curie. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1935 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Artificial Production of Radioactive Elements. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1935.
  11. ↑ a b Dorothy Crowfoot Hodgkin. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1964 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The X-ray Analysis of Complicated Molecules. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1964.
  12. ↑ a b Ada E. Yonath - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2009 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical.; Hibernating Bears, Antibiotics and the Evolving Ribosome. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2009.
  13. ↑ Martin Karplus - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2013 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Development of Multiscale Models for Complex Chemical Systems: From H+H2 to Biomolecules. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2013.
  14. ↑ Michael Levitt - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2013 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Birth & Future of Multi-Scale Modeling of Biological Macromolecules. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2013.
  15. ↑ Arieh Warshel - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2013 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Computer Simulations of Biological Functions: From Enzymes to Molecular Machines. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2013.
  16. ↑ Robert J. Lefkowitz - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2012 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical.; A Brief History of G Protein Coupled Receptors. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2012.
  17. ↑ Brian K. Kobilka - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2012 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical.; The Structural Basis of G Protein Coupled Receptor Signaling. [w:] cNobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2012.
  18. ↑ Dan Shechtman - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2011 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical.; Quasi-Periodic Materials - A Paradigm Shift in Crystallography. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2011.
  19. ↑ Richard F. Heck - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2010 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical.; Palladium Reactions for Organic Syntheses. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2010.
  20. ↑ Ei-ichi Negishi - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2010 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical.; Magical Power of Transition Metals: Past, Present, and Future. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2010.
  21. ↑ Akira Suzuki - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2010 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical.; Cross-coupling Reactions of Organoboranes: An Easy Way for C-C Bonding. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2010.
  22. ↑ Venkatraman Ramakrishnan - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2009 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Unraveling the Structure of the Ribosome. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2009.
  23. ↑ Thomas A. Steitz - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2009 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i From the Structure and Function of the Ribosome to New Antibiotics. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2009.
  24. ↑ Osamu Shimomura - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2008 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Discovery of Green Fluorescent Protein, GFP. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2008.
  25. ↑ Martin Chalfie - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2008 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i GFP: Lighting Up Life. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2008.
  26. ↑ Roger Y. Tsien - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry > [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Constructing and Exploiting the Fluorescent Protein Paintbox. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2008.
  27. ↑ Gerhard Ertl - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2007 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Reactions at Surfaces: From Atoms to Complexity. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2007.
  28. ↑ Roger D. Kornberg - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2006 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Molecular Basis of Eukaryotic Transcription. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2006.
  29. ↑ Yves Chauvin - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2005 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Olefin Metathesis: The Early Days. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2005.
  30. ↑ Robert H. Grubbs - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Olefin Metathesis Catalysts for the Preparation of Molecules and Materials. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2005.
  31. ↑ Richard R. Schrock - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Multiple Metal-Carbon Bonds for Catalytic Metathesis Reactions. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2005.
  32. ↑ Aaron Ciechanover - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2004 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Intracellular Protein Degradation: From a Vague Idea thru the Lysosome and the Ubiquitin-Proteasome System and onto Human Diseases and Drug Targeting. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2004.
  33. ↑ Avram Hershko - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2004 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Ubiquitin System for Protein Degradation and some of its Roles in the Control of the Cell Division Cycle. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2004.
  34. ↑ Irwin Rose - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2004 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Ubiquitin at Fox Chase. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2004.
  35. ↑ Peter Agre - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2003 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Aquaporin Water Channels. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2003.
  36. ↑ Roderick MacKinnon - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2003 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Potassium Channels and the Atomic Basis of Selective Ion Conduction. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2003.
  37. ↑ Kurt Wüthrich - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2002 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i NMR Studies of Structure and Function of Biological Macromolecules. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2002.
  38. ↑ John B. Fenn - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2002 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Electrospray Wings for Molecular Elephants. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2002.
  39. ↑ Koichi Tanaka - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2002 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Origin of Macromolecule Ionization by Laser Irradiation. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2002.
  40. ↑ William S. Knowles - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2001 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Asymmetric Hydrogenations. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2001.
  41. ↑ Ryoji Noyori - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2001 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Asymmetric Catalysis: Science and Technology. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2001.
  42. ↑ K. Barry Sharpless - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Search for New Chemical Reactivity. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2001.
  43. ↑ Alan Heeger - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2000 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Semiconducting and Metallic Polymers: The Fourth Generation of Polymeric Materials. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2000.
  44. ↑ Alan G. MacDiarmid - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2000 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i "Synthetic Metals": A Novel Role for Organic Polymers. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2000.
  45. ↑ Hideki Shirakawa - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 2000 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Discovery of Polyacetylene Film: The Dawning of an Era of Conducting Polymers. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 2000.
  46. ↑ Ahmed Zewail - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1999 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Femtochemistry: Atomic-Scale Dynamics of the Chemical Bond Using Ultrafast Lasers. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1999.
  47. ↑ Walter Kohn - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1998 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Electronic Structure of Matter – Wave Functions and Density Functionals. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 28 stycznia 1999.
  48. ↑ John Pople - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1998 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Quantum Chemical Models. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1998.
  49. ↑ Paul D. Boyer - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1997 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Energy, Life, and ATP. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1997.
  50. ↑ John E. Walker - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1997 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i ATP Synthesis by Rotary Catalysis. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1997.
  51. ↑ Jens C. Skou - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1997 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Identification of the Sodium-Potassium Pump. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1997.
  52. ↑ Robert F. Curl Jr. - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1996 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Dawn of the Fullerenes: Experiment and Conjecture. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 7 grudnia 1996.
  53. ↑ Sir Harold Kroto - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1996 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Symmetry, Space, Stars and C60. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 7 grudnia 1996.
  54. ↑ Richard E. Smalley - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1996 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Discovering the Fullerenes. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 7 grudnia 1996.
  55. ↑ Paul J. Crutzen - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1995 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i My Life with O3, NOx and Other YZOxs. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1995.
  56. ↑ Mario J. Molina - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1995 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Polar Ozone Depletion. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1995.
  57. ↑ F. Sherwood Rowland - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Nobel Lecture in Chemistry. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1995.
  58. ↑ George A. Olah - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1994 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i My Search for Carbocations and Their Role in Chemistry. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1994.
  59. ↑ Kary B. Mullis - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1993 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Polymerase Chain Reaction. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1993.
  60. ↑ Michael Smith - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1993 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Synthetic DNA and Biology. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1993.
  61. ↑ Rudolph A. Marcus - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1992 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Electron Transfer Reactions in Chemistry: Theory and Experiment. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1992.
  62. ↑ Richard R. Ernst - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1991 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Nuclear Magnetic Resonance Fourier Transform Spectroscopy. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 9 grudnia 1991.
  63. ↑ Elias James Corey - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1990 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Logic of Chemical Synthesis: Multistep Synthesis of Complex Carbogenic Molecules. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 9 grudnia 1990.
  64. ↑ Sidney Altman - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1989 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Enzymatic Cleavage of RNA by RNA. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1989.
  65. ↑ Thomas R. Cech - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1989 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Self-Splicing and Enzymatic Activity of an Intervening Sequence RNA from Tetrahymena. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1989.
  66. ↑ Johann Deisenhofer - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1988 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Photosynthetic Reaction Centre from the Purple Bacterium Rhodopseudomonas Viridis. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1988.
  67. ↑ Robert Huber - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1988 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i A Structural Basis of Light Energy and Electron Transfer in Biology. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1988.
  68. ↑ Hartmut Michel - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1988 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Photosynthetic Reaction Centre from the Purple Bacterium Rhodopseudomonas Viridis. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1988.
  69. ↑ Donald J. Cram - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1987 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Design of Molecular Hosts, Guests, and Their Complexes. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1987.
  70. ↑ Jean-Marie Lehn - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1987 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Supramolecular Chemistry - Scope and Perspectives Molecules - Supermolecules - Molecular Devices. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1987.
  71. ↑ Charles J. Pedersen - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1987 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Discovery of Crown Ethers. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1987.
  72. ↑ Dudley R. Herschbach - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1986 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Molecular Dynamics of Elementary Chemical Reactions. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1986.
  73. ↑ Yuan T. Lee - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1986 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Molecular Beam Studies of Elementary Chemical Processes. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1986.
  74. ↑ John C. Polanyi - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1986 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Some Concepts in Reaction Dynamics. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1986.
  75. ↑ Herbert A. Hauptman - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1985 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Direct Methods and Anomalous Dispersion. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 9 grudnia 1985.
  76. ↑ Jerome Karle - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1985 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Recovering Phase Information from Intensity Data. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 9 grudnia 1985.
  77. ↑ Bruce Merrifield - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1984 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Solid Phase Synthesis. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1984.
  78. ↑ Henry Taube - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1983 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Electron Transfer between Metal Complexes - Retrospective. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1983.
  79. ↑ Aaron Klug - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1982 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i From Macromolecules to Biological Assemblies. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1982.
  80. ↑ Kenichi Fukui - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1981 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Role of Frontier Orbitals in Chemical Reactions. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1981.
  81. ↑ Roald Hoffmann - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1981 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Building Bridges between Inorganic and Organic Chemistry. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1981.
  82. ↑ Paul Berg - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1980 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Dissections and Reconstructions of Genes and Chromosomes. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1980.
  83. ↑ Walter Gilbert - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1980 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i DNA Sequencing and Gene Structure. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1980.
  84. ↑ Herbert C. Brown - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1979 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i From Little Acorns to Tall Oaks - from Boranes through Organoboranes. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1979.
  85. ↑ Georg Wittig - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1979 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i From Diyls to Ylides to My Idyll. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1979.
  86. ↑ Peter Mitchell - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1978 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i David Keilin's Respiratory Chain Concept and Its Chemiosmotic Consequences. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1978.
  87. ↑ Ilya Prigogine - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1977 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Time, Structure and Fluctuations. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 8 grudnia 1977.
  88. ↑ William Lipscomb - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1976 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Boranes and Their Relatives. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1976.
  89. ↑ John Cornforth - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1975 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Asymmetry and Enzyme Action. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1975.
  90. ↑ Vladimir Prelog - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1975 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Chirality in Chemistry. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1975.
  91. ↑ Paul J. Flory - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1974 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Spatial Configuration of Macromolecular Chains. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1974.
  92. ↑ Ernst Otto Fischer - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1973 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i On the Road to Carbene and Carbyne Complexes. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1973.
  93. ↑ Geoffrey Wilkinson - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Long Search for Stable Transition Metal Alkyls. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1973.
  94. ↑ Christian Anfinsen - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1972 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Studies on the Principles that Govern the Folding of Protein Chains. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1972.
  95. ↑ Stanford Moore - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1972 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Chemical Structures of Pancreatic Ribonuclease and Deoxyribonuclease. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1972.
  96. ↑ William H. Stein - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Chemical Structures of Pancreatic Ribonuclease and Deoxyribonuclease. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1972.
  97. ↑ Gerhard Herzberg - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1971 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Spectroscopic Studies of Molecular Structure. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1971.
  98. ↑ Luis Leloir - Facts. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1970 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Two Decades of Research on the Biosynthesis of Saccharides. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1970.
  99. ↑ Derek Barton. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1969 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Principles of Conformational Analysis. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1969.
  100. ↑ Odd Hassel. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1969 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Structural Aspects of Interatomic Charge-Transfer Bonding. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 9 czerwca 1970.
  101. ↑ Lars Onsager. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1968 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Motion of Ions: Principles and Concepts. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1968.
  102. ↑ Manfred Eigen. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1967 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Immeasurably Fast Reactions. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1967.
  103. ↑ Ronald George Wreyford Norrish. [w:] The Nobel Prize in Chemistry [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Some Fast Reactions in Gases Studied by Flash Photolysis and Kinetic Spectroscopy. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1967.
  104. ↑ George Porter. [w:] The Nobel Prize in Chemistry [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Flash Photolysis and Some of Its Applications. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1967.
  105. ↑ Robert S. Mulliken. [w:] The Nobel Prize in Chemistry [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Spectroscopy, Molecular Orbitals, and Chemical Bonding. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1966.
  106. ↑ Robert Burns Woodward. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1965 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Recent Advances in the Chemistry of Natural Products. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1965.
  107. ↑ Karl Ziegler. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1963 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Consequences and Development of an Invention. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1963.
  108. ↑ Giulio Natta. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1963 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i From the Stereospecific Polymerization to the Asymmetric Autocatalytic Synthesis of Macromolecules. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1963.
  109. ↑ Max Ferdinand Perutz. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1962 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i X-ray Analysis of Haemoglobin. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1962.
  110. ↑ John Kendrew. [w:] The Nobel Prize in Chemistry [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Myoglobin and the Structure of Proteins. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1962.
  111. ↑ Melvin Calvin. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1961 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Path of Carbon in Photosynthesis. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1961.
  112. ↑ Willard Frank Libby. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1960 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Radiocarbon Dating. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1960.
  113. ↑ Jaroslav Heyrovsky. [w:] The Nobel Prize in Chemistry [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Trends of Polarography. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1959.
  114. ↑ Alexander Todd. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1957 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Synthesis in the Study of Nucleotides. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1957.
  115. ↑ Cyril Norman Hinshelwood. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1956 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Chemical Kinetics in the Past Few Decades. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1956.
  116. ↑ Nikołaj Siemionow. [w:] The Nobel Prize in Chemistry [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Some Problems Relating to Chain Reactions and to the Theory of Combustion. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1956.
  117. ↑ Vincent du Vigneaud. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1955 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i A Trail of Sulfa Research: From Insulin to Oxytocin. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1955.
  118. ↑ Linus Pauling. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1954 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Modern Structural Chemistry. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1954.
  119. ↑ Hermann Staudinger. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1953 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Macromolecular Chemistry. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1953.
  120. ↑ Archer John Porter Martin. [w:] The Nobel Prize in Chemistry [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Development of Partition Chromatography. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1952.
  121. ↑ Richard Laurence Millington Synge. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1952 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Applications of Partition Chromatography. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1952.
  122. ↑ Edwin Mattison McMillan. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1951 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Transuranium Elements: Early History. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1951.
  123. ↑ Glenn Theodore Seaborg. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1951 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Transuranium Elements: Present Status. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1951.
  124. ↑ Otto Paul Hermann Diels. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1950 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Błąd w składni szablonu {{Cytuj stronę}}. Brak podanego adresu cytowanej strony (parametr url=|).
  125. ↑ Kurt Alder. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1950 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Diene Synthesis and Related Reaction Types. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1950.
  126. ↑ William Francis Giauque. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1949 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Some Consequences of Low Temperature Research in Chemical Thermodynamics. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1949.
  127. ↑ Arne Wilhelm Kaurin Tiselius. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1948 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Electrophoresis and Adsorption Analysis as Aids in Investigations of Large Molecular Weight Substances and Their Breakdown Products. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 13 grudnia 1948.
  128. ↑ Robert Robinson. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1947 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Some Polycyclic Natural Products. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1947.
  129. ↑ James Batcheller Sumner. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1946 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Chemical Nature of Enzymes. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1946.
  130. ↑ John Howard Northrop. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1946 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Preparation of Pure Enzymes and Virus Proteins. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1946.
  131. ↑ Wendell Meredith Stanley. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1946 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Isolation and Properties of Crystalline Tobacco Mosaic Virus. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1946.
  132. ↑ Artturi Ilmari Virtanen. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1945 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Biological Fixation of Nitrogen and the Preservation of Fodder in Agriculture, and Their Importance to Human Nutrition. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1945.
  133. ↑ Otto Hahn. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1944 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i From the Natural Transmutations of Uranium to Its Artificial Fission. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 13 grudnia 1946.
  134. ↑ György von Hevesy. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1943 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Some Applications of Isotopic Indicators. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1944.
  135. ↑ Adolf Friedrich Johann Butenandt. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1939 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; [www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1939/butenandt-bio.html Biographical].; No Lecture was delivered
  136. ↑ Leopold Ružička. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1939 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Multimembered Rings, Higher Terpene Compounds and Male Sex Hormones. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1945.
  137. ↑ Richard Kuhn. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1938 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical.; No Lecture was delivered
  138. ↑ Walter Norman Haworth. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1937 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Structure of Carbohydrates and of Vitamin C. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1937.
  139. ↑ Paul Karrer. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1937 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Carotenoids, Flavins and Vitamin A and B2. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1937.
  140. ↑ Petrus Josephus Wilhelmus Debye. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1936 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Methods to Determine the Electrical and Geometrical Structure of Molecules. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1936.
  141. ↑ Frédéric Joliot-Curie Harcourt. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1935 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i [www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1935/joliot-fred-lecture.html Chemical Evidence of the Transmutation of Elements]. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1935.
  142. ↑ Harold Clayton Urey. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1934 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Some Thermodynamic Properties of Hydrogen and Deuterium. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 14 lutego 1935.
  143. ↑ Irving Langmuir. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1932 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Surface Chemistry. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 14 grudni 1932.
  144. ↑ Carl Bosch. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1931 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Development of the Chemical High Pressure Method During the Establishment of the New Ammonia Industry. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 21 maja 1932.
  145. ↑ Friedrich Bergius. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1931 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Chemical Reactions under High Pressure. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 21 maja 1932.
  146. ↑ Hans Fischer. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1930 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i On Haemin and the Relationships between Haemin and Chlorophyll. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1930.
  147. ↑ Arthur Harden. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1929 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Function of Phosphate in Alcoholic Fermentation. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1929.
  148. ↑ Hans Karl August Simon von Euler-Chelpin. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1929 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Fermentation of Sugars and Fermentative Enzymes. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 23 maja 1930.
  149. ↑ Adolf Otto Reinhold Windaus. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1928 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Constitution of Sterols and Their Connection with Other Substances Occurring in Nature. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1928.
  150. ↑ Heinrich Wieland. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1927 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Chemistry of the Bile Acids. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1928.
  151. ↑ Theodor Svedberg. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1926 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Ultracentrifuge. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 19 maja 1927.
  152. ↑ Richard Adolf Zsigmondy. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1925 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Properties of Colloids. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1926.
  153. ↑ Fritz Pregl. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1923 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Quantitative Micro-Analysis of Organic Substances. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1923.
  154. ↑ Francis William Aston. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1922 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Mass Spectra and Isotopes. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1922.
  155. ↑ Frederick Soddy. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1921 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Origins of the Conception of Isotopes. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1922.
  156. ↑ Walther Hermann Nernst. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1920 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Studies in Chemical Thermodynamics. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1921.
  157. ↑ Fritz Haber. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1918 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Synthesis of Ammonia from Its Elements. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 3 czerwca 1920.
  158. ↑ Richard Martin Willstätter. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1915 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Synthesis of Ammonia from Its Elements. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 3 czerwca 1920.
  159. ↑ Theodore William Richards. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1914 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Atomic Weights. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 6 grudnia 1919.
  160. ↑ Alfred Werner. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1913 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i On the Constitution and Configuration of Higher-Order Compounds. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1913.
  161. ↑ Victor Grignard. [w:] The Nobel Prize in Chemistry [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Use of Organomagnesium Compunds in Preparative Organic Chemistry. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1912.
  162. ↑ Paul Sabatier. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1912 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Method of Direct Hydrogenation by Catalysis. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1912.
  163. ↑ Otto Wallach. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1910 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Alicyclic Compounds. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1910.
  164. ↑ Wilhelm Ostwald. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1909 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i On Catalysis. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1909.
  165. ↑ Ernest Rutherford. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1908 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Chemical Nature of the Alpha Particles from Radioactive Substances. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1908.
  166. ↑ Eduard Buchner. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1907 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Cell-Free Fermentation. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1907.
  167. ↑ Henri Moissan. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1906 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical.; No Lecture was delivered by Professor H. Moissan }}
  168. ↑ Johann Friedrich Wilhelm Adolf von Baeyer. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1905 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical.; No Lecture was delivered by Professor A. von Baeyer.
  169. ↑ William Ramsay. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1904 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i The Rare Gases of the Atmosphere. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1904.
  170. ↑ Svante August Arrhenius. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1903 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Development of the Theory of Electrolytic Dissociation. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 11 grudnia 1903.
  171. ↑ Hermann Emil Fischer. [w:] The Nobel Prize in Chemistry 1902 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).; Biographical. i Syntheses in the Purine and Sugar Group. [w:] Nobel Lecture [on-line]. 12 grudnia 1902.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedystka:Joanna_Kośmider/lista_NN_Chemia&oldid=74028262”