Zdzisław Londoński
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przyczyna śmierci |
rozstrzelanie |
Zawód, zajęcie |
nauczyciel |
Miejsce zamieszkania | |
Narodowość |
polska |
Tytuł naukowy |
profesor |
Edukacja | |
Alma Mater | |
Małżeństwo |
Maria |
Dzieci |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Zdzisław Londoński (ur. 8 lipca 1888 w Bochni, zm. 6 października 1941 w KL Auschwitz) – żołnierz, profesor filozofii, nauczyciel i dyrektor gimnazjum.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 8 lipca 1888[1]. Zdał maturę w III Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie w 1907. Studiował filozofię na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego od 1907 do 1910 oraz na Uniwersytecie w Lipsku od 1911 do 1912. Pracował jako nauczyciel w Gimnazjum w Bochni od września 1912 do połowy 1914. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich i służył jako szeregowiec od połowy sierpnia do czerwca 1915. Od tego czasu do kwietnia 1916 pracował jako nauczyciel w Gimnazjum Polskim w Wiedniu. Następnie był zatrudniony jako nauczyciel oraz dyrektor w gimnazjum w Katowicach od kwietnia 1916, a później w Myślenicach.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1919 uzyskał tytuł naukowy doktora filozofii. Uczestniczył w III powstaniu śląskim jako dowódca batalionu od maja do czerwca 1921. W latach 20. opracował wydania dzieł Juliusza Słowackiego[2]. W latach 20. był p.o. dyrektora Państwowego Gimnazjum w Mysłowicach, mieszczącego się przy ul. Mikołowskiej 5, a od 1 kwietnia 1925 etatowym dyrektorem[3][4]. W 1929 uzyskał tytuł profesora filozofii. W okresie II Rzeczypospolitej był dyrektorem Państwowego Liceum i Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego w Nisku[5].
Po wybuchu II wojny światowej 1939 został aresztowany i był osadzony na Zamku w Rzeszowie[6]. Po odzyskaniu wolności podjął działania w kierunku podjęcia kształcenia młodzieży po nastaniu okupacji niemieckiej ziem polskich. Od grudnia 1939 działał w tajnym nauczaniu w Nisku. 18 maja 1940 został powtórnie aresztowany przez Niemców[7][8]. Był przetrzymywany w Tarnowie, skąd – wraz z grupą ponad 700 młodych Polaków – 14 czerwca 1940 został osadzony w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Auschwitz – był to pierwszy masowy transport do Auschwitz[1]. Otrzymał tam numer obozowy 335[1][9]. Za pomoc cierpiącym głód współosadzonym został rozstrzelany przez Niemców w obozie 6 października 1941.
Jego żoną została Maria z domu Dutkiewicz (1892-1978, sanitariuszka w Powstaniu Wielkopolskim), z którą miał córkę Halinę (1934-, po mężu Matysik, działaczka harcerska). W KL Auschwitz zginął także Norbert Dutkiewicz, brat Marii.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Krzyż Zasługi (1938)[10]
- Medal Niepodległości (1931)
- Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi I klasy (1931)
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1929)
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę (1938)
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Julian Gazda – także legionista, związany z Niskiem i więzień pierwszego transportu do Auschwitz
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Informacje o więźniach. Zdzisław Londoński. auschwitz.org. [dostęp 2020-01-05].
- ↑ Zdzisław Londoński. google.pl. [dostęp 2015-08-24].
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 13, s. 247, 15 sierpnia 1925.
- ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. R. 2. Warszawa / Lwów: 1926, s. 335.
- ↑ Historia szkoły. lo.nisko.pl. [dostęp 2015-08-24].
- ↑ Zofia Chmiel. Rocznik 1929. Tajne nauczanie w powiecie niżańskim przez pryzmat jednej z uczennic.. /swiadkowiehistorii.pl. [dostęp 2015-08-24].
- ↑ Historia Powiatu. powiat-nisko.pl, 2011-01-04. [dostęp 2015-08-24].
- ↑ Konrad Sinica: Niżańskie liceum doczeka się nowego opracowania swojej historii. echodnia.eu, 2012-03-08. [dostęp 2015-08-24].
- ↑ Pierwszy Transport do KL Auschwitz. chsro.pl. [dostęp 2017-01-03].
- ↑ Odznaczenia Krzyżem Zasługi wśród Legionistów Okręgu Lwowskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 204 z 9 września 1938.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zdzisław Londoński. 100lecieharcerstwa.cba.pl. [dostęp 2015-08-24].
- Absolwenci i studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego (okres zaborów)
- Absolwenci i studenci Uniwersytetu w Lipsku
- Absolwenci Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Ludzie urodzeni w Bochni
- Ludzie związani z Mysłowicami
- Ludzie związani z Niskiem
- Ludzie związani ze szkołą im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie
- Nauczyciele II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Medalem Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Srebrnym Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Śląskim Krzyżem Powstańczym
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Polscy nauczyciele
- Polskie ofiary niemieckich obozów koncentracyjnych
- Powstańcy śląscy
- Uczestnicy tajnego nauczania na ziemiach polskich 1939–1945
- Urodzeni w 1888
- Więźniowie KL Auschwitz
- Więźniowie więzienia w Tarnowie (okupacja niemiecka)
- Zmarli w 1941
- Żołnierze Legionów Polskich 1914–1918 (Austro-Węgry)