Rząd nadrabia zaległości wobec twórców. Szykuje duże zmiany
2024-05-14, 17:55
Rząd przyjął nowelę ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. - Przygotowaliśmy takie rozwiązania, które gwarantują tantiemy, a więc państwo polskie jest po stronie twórców - zaznaczył szef rządu. Przepisy zwiększają ochronę treści w sieci.
- Wspólnie ze środowiskami twórczymi i zgodnie z prawem europejskim, będziemy egzekwować od platform streamingowych - filmowych i muzycznych - rzetelnie płacenie tantiem naszym twórcom - podkreślił premier Donald Tusk po posiedzeniu Rady Ministrów.
Przekazał również, że to twórcy podejmą decyzję, czy sami będą siebie reprezentować, czy będą korzystać z organizacji pośredniczących, czyli organizacji zbiorowego zarządzania.
Nowe formy dozwolonego użytku
Celem noweli ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, przygotowanego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, jest implementacja dwóch unijnych dyrektyw, potocznie zwanych dyrektywami prawnoautorskimi, przyjętych 17 kwietnia 2019 r.
Pierwsza z nich, zwana dyrektywą SATCAB II, ma stworzyć warunki umożliwiające szersze rozpowszechnianie w państwach członkowskich programów telewizyjnych i radiowych pochodzących z innych państw członkowskich. Dyrektywa ma m.in. ułatwić udzielanie licencji na korzystanie z utworów i przedmiotów praw pokrewnych w nadawanych programach telewizyjnych i radiowych.
Posłuchaj
Druga z dyrektyw, zwana dyrektywą DSM, była unijną odpowiedzią na wyzwania związane z rozwojem technologii cyfrowych w obszarze prawa autorskiego. Przepisy wprowadzają m.in. nowe formy dozwolonego użytku utworów, przedmiotów praw pokrewnych i baz danych (eksploracja tekstów i danych, zwielokrotnianie dla zachowania zbiorów dziedzictwa kulturowego) oraz istotnie modyfikują formy już istniejące w unijnym prawie (korzystanie z utworów na potrzeby edukacji zdalnej).
"Dyrektywa ta wprowadza także nowe zasady dotyczące wynagradzania twórców i wykonawców, mające zapewnić, aby należne im wynagrodzenie było godziwe" - zapisano w projekcie.
Prawo do wynagrodzenia w formie tantiem
Polska ma opóźnienie we wdrażaniu dyrektyw - termin na ich implementację minął bowiem w czerwcu 2021 r. W lutym 2023 r. nasz kraj znalazł się wśród jedenastu państw członkowskich, przeciwko którym - "w związku z niedopełnieniem obowiązku pełnej transpozycji unijnych przepisów" - KE skierowała sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Rząd wskazał jednak na swojej stronie, że wytyczne dotyczące jednego z artykułów dyrektywy DSM Komisja Europejska przedstawiła ledwie kilka dni przed ostatecznym terminem implementacji.
Wcześniej były minister kultury i dziedzictwa narodowego Bartłomiej Sienkiewicz, poinformował, że po zakończeniu etapu konsultacji społecznych, do ustawy o prawie autorskim wprowadzony został przepis o prawie do wynagrodzenia w formie tantiem za korzystanie z utworów w internecie dla twórców i wykonawców utworów audiowizualnych oraz wykonawców utworów muzycznych.
Przepisy dyrektywy o prawie autorskim i prawach pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym zwiększają ochronę treści w sieci, ich twórców i wydawców.
PR24/PAP/DoS/Blażej Prośniewski/PR1
