Kusadak
| Kusadak | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija
|
| Upravni okrug | Podunavski |
| Opština | Smederevska Palanka |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo (2022) | 5691 |
| Geografija | |
| Koordinate | 44°23′35″N 20°48′07″E / 44.393166°N 20.802°E |
| Nadmorska visina | 175 m |
  Kusadak Kusadak (Srbije) | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski kod | 11425 |
| Pozivni broj | 026 |
| Registarska oznaka | SP |
Koordinate: 44° 23′ 35" SGŠ, 20° 48′ 07" IGD
Kusadak je naselje u Srbiji u opštini Smederevska Palanka u Podunavskom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 5691 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 6089 stanovnika).
Kroz selo prolazi pruga Beograd-Niš i na njegovoj teritoriji se nalaze četiri železničke stanice. Ima veoma dobru vezu sa glavnim gradom Srbije i ostalim gradovima u okruženju kao što su Smederevo i Niš.
Ima tragova koji ukazuju na daleku prošlost. U ataru kusadačkom našeno je parče ukrasne ploče, na kojoj je reljefno izrašen rimski imperator kao pobedilac. Ova ploča čuva se u beogradskom narodnom muzeju.
Prve podatke o ovome naselju imamo iz prvih desetina 18. veka. Za vreme austrijske vladavine 1718-1739. godine pominje se ovo naselje pod imenom Kussadak. U spisku sela i crkava u smederevskom «dištriktu» (srezu) u 1732. godini zabeležen je Kusadak, koji tada imao 30 domova i jednu crkvu «u šumi». Ovo će svakako biti crkva Pinosava, koju predanje dovodi u vezu sa poslednjim despotima. Predanje veli da su despoti ovde prićešćivali vojsku. Crkva je bila od brvna i služila je za sva okolna sela.
Selo nije od uvek bilo na današnjem mestu, već severnije, na mestu koje se zove Selište, a u blizini crkve Pinosave. I danas se tu nailazi na tragove od naselja. Predanje veli da je ovo staro naselje napušteno «zbog pomora koji je zavladao».
Kusadak se pominje u arački spiskovima i imao je 1818. g. 107, a 1822. g. 121 kuću. I ovi podaci pokazuju da je Kusadak starije naselje, jer dolazi u red najvećih naselja iz toga doba.
Najstarije su porodice: Stojakovići (danas po raznim prezimenima) čiji je predak Ostaja došao od Bjelog Polja i naselio se prvo u Selištu, odakle je «zbog pomora» pobegao na današnje mesto; Silijani i Milijani, vrlo razgranata porodica sa raznim prezimenima, vodi poreklo od braće Silijana i Milijana, koji su iz «Stare Srbije-iz Turske» prebegli od Turaka; Bankovići vode poreklo od predka Banka koji je došao «od Sjenice – Starog Vlaha;» Kneževići – Koraći koji su rod Marinkovićima u Kovačevcu; Đakovići, starinom od Kosova, čiji je predak Miloje Đak, vođa bone poznate pod imenom «Đokova buna»
Godine 1846. g. Kusadak je imao 244 kuće, a po popsu iz 1921. g. u Kusatku je bilo 997 kuća sa 6031 stanovnikom.. (podaci krajem 1921. godine).[1]
[2]
Tokom Drugog svetskog rata, za vreme nemačke okupacije, u Kusatku, kao i uopšte u Donjoj Jasenici, procenat stradalih civila, kao i vojnika, bio je manji nego u većem delu Srbije. Najveće stradanje u ratu se desilo 10.avgusta 1944 kada su četnici postavili zasedu nemačkom vozu. Nemci su saznali za zasedu i umesto običnog, poslali blindirani voz. Iz voza su otvorili vatru i ubili 15 kusadačkih i dva jagnjilska četnika,kao i jednog civila. Kasnije je veliki broj ljudi iz sela poslat na Sremski front, gde je poginulo preko 100 Kusačana.
Kusadak ima oko sedam hiljada stanovnika i veoma je razvijeno selo. U njemu se na periferijama nalaze dve škole do četvrtog razreda a u centru sela jedna veća koja je od prvog do osmog razreda, Osnovna škola „Brana Jevtić“. U selu se takođe nalazi i manastir Pinosava iz 17. veka.
Selo je veoma atraktivno za mlade pošto ima dosta lokala gde mogu da se okupljaju, selo ima i jezero koje je okruženo velikom šumom a i sportske aktivnosti su zastupljene. Postoje fudbalski klub i folklorno društvo koje okuplja dosta mladih ljudi.
U naselju Kusadak živi 4586 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,6 godina (39,9 kod muškaraca i 43,4 kod žena). U naselju ima 1591 domaćinstvo, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,58.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Etnički sastav prema popisu iz 2002. | ||||
|---|---|---|---|---|
| Srbi | 5651 | 99.29% | ||
| Makedonci | 9 | 0.15% | ||
| Hrvati | 8 | 0.14% | ||
| Slovenci | 1 | 0.01% | ||
| Rusi | 1 | 0.01% | ||
| Bugari | 1 | 0.01% | ||
| Jugosloveni | 1 | 0.01% | ||
| nepoznato | 15 | 0.26% | ||
| m | ž | |||
| ? | 22 | 13 | ||
| 80+ | 47 | 86 | ||
| 75-79 | 87 | 150 | ||
| 70-74 | 149 | 218 | ||
| 65-69 | 198 | 198 | ||
| 60-64 | 159 | 183 | ||
| 55-59 | 129 | 137 | ||
| 50-54 | 232 | 161 | ||
| 45-49 | 265 | 247 | ||
| 40-44 | 207 | 155 | ||
| 35-39 | 193 | 193 | ||
| 30-34 | 177 | 153 | ||
| 25-29 | 209 | 171 | ||
| 20-24 | 162 | 147 | ||
| 15-19 | 152 | 162 | ||
| 10-14 | 185 | 163 | ||
| 5-9 | 175 | 128 | ||
| 0-4 | 150 | 128 | ||
| prosek | 39.9 | 43.4 | ||
|
|
|
|
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija | Proizvodnja i snabdevanje... | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 1332 | 196 | - | 1 | 251 | 18 | 35 | 53 | 9 | 631 |
| Ženski | 492 | 185 | - | - | 56 | 6 | 2 | 47 | 4 | 70 |
| Oba | 1824 | 381 | - | 1 | 307 | 24 | 37 | 100 | 13 | 701 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | - | 15 | 43 | 14 | 35 | 6 | - | - | 25 | |
| Ženski | 2 | 7 | 4 | 26 | 77 | 2 | - | - | 4 | |
| Oba | 2 | 22 | 47 | 40 | 112 | 8 | - | - | 29 |
- ↑ Podaci su uzeti iz: „Naselja“ knj.19. dr. B. M. Drobnjaković (1925 g.)Smederevsko Podunavlje i Jasenica
- ↑ Literatura „Letopis Podunavskih mesta“(Beč 1998) period 1812 – 1935 g. Letopisa, po predanju, Podunavskih mesta i običaji nastanak sela ko su bili Dosenjenici čime se bavili meštani
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
==
Drobnjaković (1925 g.)Smederevsko Podunavlje i Jasenica
- Izvor Monografija Podunavske oblasti 1812-1927 sastavio Dr, Vladimir Margan objavjeno (1927 g.)„Napredak Pančevo,,
- „Letopis“: Podunavska mesta i običaji Marina (Beč 1999 g.). Letopis period 1812 – 2009 g. Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju mesta u Južnoj Srbiji, mesta i običaji nastanak sela ko su bili Doseljenici čime se bavili meštani
- Napomena
U uvodnom delu autor je dao kratak istorijski pregled ovog područja od praistorijskih vremena do stvaranje države Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Najveći prilog u ovom delu čine ,»Letopisi« i trudio se da ne propusti nijednu važnu činjenicu u prošlosti opisivanih mesta.
